ကၽြန္ေတာ္ျပဳစုုတဲ့ ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲႏွင့္ လက္လြတ္ခဲ့ေသာ အခြင့္အလမ္းမ်ား Myanmar’s Democratic Transition and Lost Opportunities (2011–2016) ကိုု စကၤာပူႏုုိင္ငံ ISEAS ((Institute of Southeast Asian Studies) Yusof Ishak Institute ကေန ထုုတ္ေ၀ျဖန္႕ခ်ိလိုုက္ပါျပီ။
၂၀၁၃ ခုုႏွစ္ဆန္း သမၼတရဲ့ေျပာေရးဆိုုခြင့္ရိွသူအျဖစ္ တာ၀န္ေပးခံရတဲ့အခ်ိန္ကစျပီး ကၽြန္ေတာ္ ဟာ သမၼတ ရဲ့ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးစဥ္အားလံုုးနီးပါးမွာလိုုက္ပါခြင့္ရတယ္။ သမၼတ တက္တဲ့ အေရးၾကီး အစည္းအေ၀းေတြ၊အခမ္းအနားေတြ အားလံုုးနီးပါး တက္ေရာက္ေလ့လာခြင့္ရခဲ့တယ္။ သမၼတ နဲ႕ ႏုုိင္ငံတကာေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ သံတမန္ေတြ ေတြ႕ဆံုပြဲတိုုင္းလိုုလိုုမွာပါ၀င္ခဲ့တယ္။ တုုိင္းရင္းသားလက္နက္ ကိုုင္အဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ႏုုိင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႕ေတြ႕ဆံုုမႈေဆြးေႏြးမႈေတြကိုု နားေထာင္ခဲ့ရတယ္။ ေျခာက္ပြင့္ဆိုုင္ေဆြးေႏြးပြဲ နဲ႕ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္တိုု႕ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ တာ၀န္လႊဲေျပာင္းေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ အျပင္လူဆိုုလိုု႕ ကၽြန္ေတာ္တစ္ေယာက္ပဲ ပါခဲ့ တယ္။
ဒ့ါေၾကာင့္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုုပ္ေဆာင္ႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ ၾကိဳးပမ္း အားထုုတ္မႈေတြ၊ သူ ရင္ဆိုုင္ခဲ့ရတဲ့ ဖိအားေတြ၊ ေနာက္ေၾကာကိုု ဓားနဲ႕ထိုုးခံရတဲ့အျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ အမိန္႕မနာခံမႈေတြ၊ အခက္အခဲ ေတြ၊ အထင္လဲြခံရတာ ေတြကိုု ျမင္ခဲ့ရတယ္။ သမၼတရဲ့ အားသာခ်က္၊အားနည္းခ်က္ ေတြကိုုလည္း ေလ့လာသံုုးသပ္ခြင့္ရခဲ့တယ္။ ဒါေတြဟာ အခုုစာအုုပ္ကိုု ေရးသားျပဳစုုႏုုိင္ဖိုု႕ အတြက္ ကုုန္ၾကမ္းေတြပါပဲ။
ဒီမိုုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးကိုု စတင္ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆ ကာလမွာ ဦးသိန္း စိန္ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ျပည္ခုုိင္ျဖိဳးအစိုုးရအဖြဲ႕အေနနဲ႕ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပက အသိအမွတ္ျပဳရတဲ့ ႏုုိင္ငံေရး၊ ျငိမ္းခ်မ္းေရး၊ စီးပြားေရးဆိုုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကိုု ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေဆာင္ ရြက္ႏုုိင္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ တစ္ဖက္မွာလည္း ျပည္သူေတြရဲ့ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကိုု အျပည့္အ၀ မျဖည့္ဆည္းေပးႏုုိင္ခဲ့တဲ့အတြက္ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရတယ္၊ တစ္ခိ်ဳ႕ျပႆနာေတြအေပၚ ကိုုင္တြယ္ပံုု မွား ယြင္းတဲ့အတြက္ နာမည္ပ်က္ခဲ့ရတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္စာအုုပ္ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ သူ႕အစိုုးရအဖြဲ႕ ျပည္သူေတြရဲ့ ေမ ွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကိုု ျဖည့္ဆည္းေပးႏုုိင္မယ့္ အခြင့္အလမ္းေတြကိုု ဘာ့ေၾကာင့္ လက္လြတ္ဆံုုးရံႈးခဲ့ရသလဲဆိုုတာကိုု ျပန္လည္ေ၀ဖန္သံုုးသပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ဒီစာအုုပ္ျပဳစုုဖိုု႕အတြက္ ႏွစ္ႏွစ္ေက်ာ္အခိ်န္ယူခဲ့ရပါတယ္။ အုုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ႏုုိင္ငံေရး နယ္ပယ္က ပုုဂၢိဳလ္ ၇၀ ဦးကိုုေတြ႕ဆံုုေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ ၂၆ ဦးက သူတိုု႕ အမည္ ေတြကိုု ေဖာ္ျပကိုုးကားခြင့္ျပဳခဲ့ျပီး ၄၄ ဦးကေတာ့ အမည္ ေဖာ္ျပခြင့္မျပဳတဲ့အတြက္ ကိုုယ္စားျပဳ နံပါတ္ေတြနဲ႕ပဲေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဂၤလိပ္၊ျမန္မာ စာအုုပ္၊ စာေစာင္၊ သတင္းစာ ေပါင္း ၁၆၁ ခုုရဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားကိုုလည္း ကိုုးကားေရးသားထားပါတယ္။
ဒီစာအုုပ္မွာ အခန္း ၁၀ ခန္းပါ၀င္ျပီး အခန္းလိုုက္ေရးသားထားတဲ့အေၾကာင္းအရာအက်ဥ္းခ်ဳပ္ ကေတာ့ ေအာက္ပါအတိုုင္း ျဖစ္ ပါတယ္-
အခန္း (၁) အမ်ိဳးသားညီလာခံ
ဒီအခန္းမွာေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုုအေျခခံဥပေဒ (၂၀၀၈) ျဖစ္ေပၚဖိုု႕အတြက္ အဓိက က်တဲ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံ ေပၚေပါက္လာပံုုနဲ႕ အမ်ိဳးသားညီလာခံမွာ အင္န္အယ္လ္ဒီအပါအ၀င္ ႏုုိင္ငံေရးအင္အားစုုအားလံုုးပါ၀င္လာေအာင္မလုုပ္ႏုုိင္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျဖစ္ေပၚခဲ ့တဲ့အက်ိဳးဆက္မ်ားကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၂၀၀၃ ခုုႏွစ္ အမ်ိဳးသားညီလာခံျပန္လည္စတင္ႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ နဲ႕တပ္မေတာ္ အစိုုးရ ကိုုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕ ေတြ႕ဆံုုေဆြးေႏြးခဲ့ျပီး ေနာက္ဆံုုးအခ်ိန္က်မွ သေဘာတူညီခ်က္ မရခဲ့ တဲ့အေၾကာင္းအရင္း၊ လမ္းျပေျမပံုု ၇ ရပ္ဟာ ၂၀၀၃ ခုုႏွစ္မွ ေပၚလာတာမဟုုတ္ဘဲ ၁၉ ၉ ၀ အေစာပိုုင္း ကာလေတြထဲက စကၤာပူ၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ လီကြမ္ယူးနဲ႕ အင္ဒိုုနီးရွားသမၼတ ဆူဟာတိုု တိုု႕ရဲ့ အၾကံျပဳ ခ်က္မ်ားကိုု အေျခခံျပီး ဗိုုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္း ခင္ညႊန္႕က ျပင္ဆင္ထားခဲ့တယ္ဆိုုတဲ့အေၾကာင္းေတြလည္းပါ၀င္ပါတယ္။
အခန္း (၂) ဖြဲ႕စည္းပံုုအေျခခံဥပေဒ
ဒီအခန္းမွာေတာ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံက်င္းပပံုုစနစ္ေၾကာင့္ ညီလာခံကေန ေပၚေပါက္ေပါက္ လာတဲ့ အေျခခံဥပေဒရဲ့ တရား၀င္မႈ အားနည္းခဲ့ရတဲ့အေျခအေနနဲ႕ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ဒီမိုုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ အကန္႕အသတ္ျဖစ္ေစတဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား ကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခန္း (၃) ျပည္ေထာင္စုုၾကံ့ခုုိင္ေရး ႏွင့္ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးပါတီ
ဒီအခန္းမွာေတာ့ ျပည္ခုုိင္ျဖိဳးအသင္းေပၚေပါက္လာတဲ့ ေနာက္ခံသမုုိင္း၊ အသင္းဘ၀ စည္းရံုုးလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႕ အားသာခ်က္၊အားနည္းခ်က္မ်ား၊ အသင္းကေန ပါတီ အျဖစ္ေျပာင္းလဲလိုုက္တဲ့အခါ အသင္းၾကီးဘ၀ အားနည္းခ်က္မ်ားက ပါတီ နဲ႕ အစိုုးရအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြကိုု ေဖာ္ျပ ထားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုုိင္ခင္ မွာ ျပည္ခုုိင္ျဖိဳးအသင္းကိုု ဆက္ထားျပီး သီးျခားပါတီတစ္ခုု တည္ေထာင္မလား၊ အသင္းကိုုပဲ ပါတီ အျဖစ္ ေျပာင္းမလားဆိုုျပီး စဥ္းစားခဲ့ၾကပံုုနဲ႕ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္ခဲ့မႈအေျခ အေန ေတြပါ၀င္ပါတယ္။
အခန္း (၄) ျမန္မာ့ေႏြဦး နဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္
ဒီအခန္းမွာေတာ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုု သပိတ္ေမွာက္ခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ နဲ႕ အင္န္ အယ္လ္ဒီပါတီ ကိုု လႊတ္ေတာ္ႏုုိင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္ႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ဆံုုးျဖတ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈ၊ ၀န္ၾကီး ဦးေအာင္ၾကည္ တပ္မေတာ္အစိုုးရ လက္ထက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ေဆြးေႏြးခဲ့မႈ နဲ႕ ဦးသိန္းစိန္တာ၀န္ေပးခ်က္အရ ေတြ႕ဆံုုေဆြးေႏြးခဲ့မႈ ကြာျခားတဲ့ အေျခအေန မ်ား ၊ ဦးသိန္းစိန္ – ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္၊ ဦးေရႊမန္း- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ဆက္ဆံေရး အေျခအေနတိုု႕ ကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ပထမအၾကိမ္ေတြ႕ဆံုုခဲ့မႈအေျခအေန၊ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္ ေတြ႕ဆံုုမႈအေပၚ ျပည္ခုုိင္ျဖိဳးထဲက သေဘာထား တင္းမာသူေတြက ေ၀ဖန္မႈ၊ ဦးေရႊမန္းရဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္အေပၚ မွတ္ခ်က္ တိုု႕ ကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခန္း (၅) ျပည္ေထာင္စုုအစိုုးရအဖြဲ႕
ဒီအခန္းမွာေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ ငန္းစဥ္ေတြျဖစ္ေပၚ လာပံုု၊ ျပည္ေထာင္စုု အစိုုးရအဖြဲ႕ရဲ့ လုုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ပံုု၊ အားသာခ်က္၊ အားနည္း ခ်က္မ်ား၊ သမၼတ ရံုုး၀န္ၾကီးမ်ားနဲ႕ အျခား ျပည္ေထာင္စုု ၀န္ၾကီးမ်ားအၾကားဆက္ဆံေရး၊ အစိုုးရအဖြဲ႕ အေနနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ငန္း စဥ္မ်ားကိုု အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့ အား နည္းခ်က္မ်ားကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ၀န္ၾကီးေတြထဲမွာ သေဘာထားတင္းမာသူ နဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလိုုလားသူဆိုုျပီး ကြဲျပားမႈ ရိွမရိွ၊ ဦးသိန္းစိန္အစိုုးရအဖြဲ႕မွာ ၀န္ၾကီးလုုပ္ေနေပမယ့္ သူတိုု႕ကိုု ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊက ခန္႕ထားတာလိုု႕ ယူဆေနသူေတြ နဲ႕ ဒုုတိယသမၼတ သီဟသူရဦးတင္ေအာင္ျမင့္ဦး ႏုုတ္ထြက္ ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြကိုု သံုုးသပ္ထားပါတယ္။
အခန္း (၆) အစိုုးရ အဖြဲ႕ ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္
ဒီအခန္းမွာေတာ့ အားလံုုးသိျပိးျဖစ္တဲ့ အစိုုးရ အဖြဲ႕ နဲ႕ လႊတ္ေတာ္ၾကား ပြတ္တိုုက္မႈမ်ားျဖစ္ခဲ့ ရတဲ့ ေနာက္ခံအေၾကာင္းေတြကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊက ဦးေရႊမန္း ကိုု ဘာ့ေၾကာင့္ သမၼတ အျဖစ္ မေရြးခဲ့တာလဲ ဆုုိတာနဲ႕ပတ္သက္ျပီး သိမီသူမ်ားရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ မ်ား၊ ကမာၻမေၾက ဆိုုတဲ့စကားအေၾကာင္း၊ သူ႕အာဏာကိုု တိုုးခ်ဲ႕ႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ ဦးေရႊမန္းက လုုပ္ ေဆာင္ခဲ့ပံုုမ်ားကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခန္း (၇) ဦးေရႊမန္းရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးကစားကြက္မ်ား (Shwe Mann’s Checkmates)
ဒီအခန္းမွာေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႕ အစိုုးရအဖြဲ႕ ကိုု ထိုုးႏွက္ႏုုိင္ဖိုု႕နဲ႕ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ သူ႕ရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးအာဏာကိုု ခ်ဲ႕ထြင္ႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ ဦးေရႊမန္းရဲ့ ႏုုိင္ငံေရးကစားကြက္ ခုုႏွစ္ခုုကိုု ျဖစ္စဥ္အေသးစိတ္နဲ႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ ျဖစ္ရပ္ေတြက သတင္းမီဒီယာေတြ သတိထားမိေပမယ့္ တစ္ခ်ိဳ႕ျဖစ္္ရပ္ေတြက မီဒီယာေတြ သတိမထားမိလုုိက္ တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္စဥ္ခုုႏွစ္ခုုထဲမွာ အခ်ိဳးက်ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဦးေရႊမန္းဘယ္လိုု ႏုုိင္ငံေရးကစားခဲ့သလဲဆိုုတာ လႊတ္ေတာ္ကိုုယ္စားလွယ္ေတြရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္ေတြနဲ႕အတူသံုုးသပ္ထားတာလည္း ပါပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အခန္း (၆) နဲ႕ အခန္း (၇) ပါ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး အျခားသူေတြထံရ ရရိွတဲ့အခ်က္အလက္ေတြ မွန္ မမွန္ ဦးေရႊမန္းကိုု ေမးဖိုု႕ ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကိုု လက္ခံ ေတြ႕ဆံုုေပမယ့္ သူေျပာခ်င္တာေတြပဲ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ေျပာခဲ့တယ္။ ေမးခြန္းေမးခြင့္ မရခဲ့ ဘူး။ အခုု ကၽြန္ေတာ့္ကိုု ႏိုုင္လြတ္လံုုနဲ႕ တုုိင္ၾကားထားတဲ့အမႈနဲ႕ပတ္သက္ျပီး တရားရင္ဆိုုင္ရရင္ ေတာ့ ဦးေရႊမန္းကိုု သက္ေသအျဖစ္ေခၚျပီး သူအျမဲေျပာတဲ့ “ နုုိင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုုင္ငံသားတိုု႕၏ အက်ိဳးစီးပြား” ဆိုုတဲ့ စကားမွာ အဲဒီလုုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ပါမပါ ေမးခြင့္ရမယ္လိုု႕ ေမ ွ်ာ္လင့္ပါ တယ္။
အခန္း (၈) အလွည့္အေျပာင္းမ်ား (Turning Points)
ဒီအခန္းမွာေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ငန္းစဥ္ နဲ႕ အစိုုးရ ပံုုရိပ္ကိုု အၾကီး အက်ယ္ထိခိုုက္ေစခဲ့တယ္လိုု႕ ကၽြန္ေတာ္ယူဆတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ၾကီးသံုုးခုုကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဓိက အားျဖင့္ ဒီျဖစ္စဥ္ ေတြကိုု ကိုုင္တြယ္ရာမွာ အစိုုးရအဖြဲ႕ရဲ့ အားနည္းခ်က္မ်ားကိုု သင္ခန္းစာေဖာ္ထုုတ္ထားတာျဖစ္ ပါတယ္။
အခန္း (၉ ) မီဒီယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး
ဒီအခန္းမွာေတာ့ မီဒီယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးလုုပ္ငန္းစဥ္ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ၂၀၀၆ ခုုႏွစ္ထဲက စျပီး ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြေဆာင္ရြက္ခဲ့မႈ၊ ရင္ဆိုုင္ခဲ့ရတဲ့အခက္အခဲမ်ား၊ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီး ဌာနနဲ႕ သတင္းမီဒီယာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားၾကား အျငင္းပြားမႈ၊ အဲဒီအျငင္းပြားမႈေတြၾကားမွာ ဦးေရႊ မန္း နဲ႕ လႊတ္ေတာ္ရဲ့အခန္းက႑ နဲ႕ အမ်ားျပည္သူ၀န္ေဆာင္မႈမီဒီယာဥပေဒၾကမ္းကိုု ျပန္လည္ ရုုပ္သိမ္းခဲ့ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းမွန္ တိုု႕ကိုု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ မီဒီယာသမားေတြက ေခါင္းမာ သူ လိုု႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ၀န္ၾကီးဦးေက်ာ္ဆန္းဟာ အခုုျမင္ခဲ့ရတဲ့ မီဒီယာအေျပာင္းအလဲေတြ ကိုု စတင္ခဲ့သူျဖစ္တယ္ဆိုုတာကုုိ အေထာက္အထားမ်ားနဲ႕ ေဖာ္ျပထားသလိုု တပ္မေတာ္ အစိုုးရလက္ထက္ အနာဂတ္မီဒီယာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အစပ်ိဳးေနခ်ိိ္န္မွာ ျပန္ၾကားေရး က မီဒီယာေတြကိုု အလိုုလိုုက္လြန္းတယ္လိုု႕ ေ၀ဖန္ခဲ့သူေတြ၊ မီဒီယာကိုု ၾကပ္ၾကပ္မတ္မတ္ကိုုင္ ဖိုု႕ ျပန္ၾကားေရးကိုု ညႊန္ၾကားခဲ့သူေတြ အေၾကာင္းကိုုလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အခန္း (၁၀) နိဂံုုး
ဒီအခန္းမွာေတာ့ ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံေရးအသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆ ရဲ့ အဓိက ဇာတ္ေကာင္မ်ား ျဖစ္တဲ့ ဗိုုလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး သန္းေရႊ၊ ဦးသိန္းစိန္၊ ဦးေရႊမန္း၊ ျပည္ေထာင္စုု အစိုုးရ အဖြဲ႕ နဲ႕ ျပည္ေထာင္စုု ၾကံ့ခုုိင္ေရးနဲ႕ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးပါတီ တိုု႕အေပၚ ျခံဳငံုုသံုုးသပ္ထားပါတယ္။
ကိုုယ့္ရဲ့ ဆရာသမားေတြ၊ လုုပ္ေဖာ္ကိုုင္ဘက္ေတြကိုု ျပန္လည္သံုုးသပ္ျပီး သင္ခန္းစာေဖာ္ထုုတ္ရတာ မလြယ္ပါဘူး။ ဒီအထဲက ဇာတ္ေကာင္တစ္ခ်ိဳ႕က ကၽြန္ေတာ့္ရဲ့ အၾကီးအကဲေတြ၊ တစ္ခိ်ဳ႕က ေနာင္ေတာ္ အရာရိွၾကီး ေတြ၊ တစ္ခိ်ဳ႕က သူငယ္ခ်င္းေတြ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ပုုဂၢိဳလ္ေရး သံေယာဇဥ္ ကင္းကင္း နဲ႕ ေရးဖိုု႕အေတာ္ခက္ပါတယ္။
ဒါ့ေၾကာင့္ ႏုုိင္ငံတကာ အသိအမွတ္ျပဳ သုုေတသန အဖြဲ႕အစည္း တစ္ခုု ရဲ့ သုုေတသနစံႏႈန္းေတြနဲ႕ ကိုုက္ညီေအာင္ ေရးသား တာက အေကာင္းဆံုုးျဖစ္မယ္လိုု႕ ဆံုုးျဖတ္ျပီး ISEAS – Yusof Ishak Institute မွာ သုုေတသနျပဳ ေရးသား ႏုုိင္ဖိုု႕ ေလ ွ်ာက္ထားခဲ့တယ္။ ISEAS က ကၽြန္ေတာ့္အဆိုုျပဳခ်က္ကိုု လက္ခံခဲ့တဲ့အျပင္ ကၽြန္ေတာ့္စာအုုပ္ ကိုု ၾကီးၾကပ္ဖိုု႕အတြက္ ပါေမာကၡ ေရာဘတ္ေတလာကိုု ေရြးခ်ယ္ခဲ့ပါတယ္။
ဆရာၾကီး ေရာဘတ္ေတလာက ၁၉ ၇၅ ခုုႏွစ္ထဲက ရန္ကုုန္တကၠသိုုလ္မွာ ပညာဆည္းပူးခဲ့ျပီး စဥ္ဆက္မျပတ္ ျမန္မာ့အေရးကိုု ေလ့လာသံုုးသပ္ေနသူျဖစ္တဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္ကိုု အမ်ားၾကီး လမ္းညႊန္ေပးႏုုိင္ပါတယ္။ ဆရာၾကီးရဲ့ ေထာက္ျပခ်က္ေတြ၊ အားေပးမႈေတြေၾကာင့္ ဓမၼအဓိ႒ာန္က်က် ရဲရဲတင္းတင္း ေရးႏုုိင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီစာအုုပ္ဟာ အားနည္းခ်က္ေတြကိုု ေဖာ္ထုုတ္သံုုးသပ္ထားတဲ့အတြက္ ပါ၀င္လုုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ ေတြ အေနနဲ႕ ၾကိဳက္ခ်င္မွ ၾကိဳက္မယ္၊ လက္ခံခ်င္မွ လက္ခံႏုုိင္မယ္၊ ျငင္းမယ့္သူေတြလည္း ရိွႏုုိင္ပါ တယ္။ သို႕ေသာ္ ဒီစာအုုပ္ဟာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သက္တမ္းအတြင္း ႏုုိင္ငံေရး၊ အုုပ္ခ်ဳပ္ ေရး အေျခအေနေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ကန္႕လန္႕ကာေနာက္ကြယ္က ဇာတ္လမ္းမ်ားကိုု နားလည္ႏုုိင္ ဖိုု႕ နဲ႕ သင္ခန္းစာယူႏုုိင္ဖိုု႕အတြက္ အတိုုင္းအတာတစ္ခုုအထိ အေထာက္အကူျဖစ္မယ္လိုု႕ယံုု ၾကည္ပါတယ္။
#yehtutartilce

#ISEAS
# Myanmar’sTransition
မူရင္းကို မဖတ္ရ ေသးေပမဲ့ အခု ဖတ္ရသ ေလာက္ ေကာင္းမွာ ေသခ်ာပါတယ္ ၊ အခုလိုပဲ လက္ရွိ အစိုးရရဲ့ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ေတြကိုလည္း ဓမၼဓိဌာန္က်က် ဘယ္သူေရးမလဲလို ့စိတ္၀င္စားမိပါတယ္ ။
LikeLike
ျမန္မာျပန္ရရင္လဲ ျပန္တင္ေပးေစခ်င္ပါတယ္
LikeLike
ေတာ္ေတာ္စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္ ဒီစာတမ္းဟာ ပထမအခ်က္ကၽြန္ေတာ္ ေတြ႕လိုက္တာ က ဆူဟာတိုနဲ႔ လီကြမ္းယု တို႔ရဲ႕အၾကံေပးမႈ ေၾကာင့္ ဦးခင္ၫြန္႔က လမ္းျပေျမပုံ ၇ခ်က္ေပၚလာတာ Asian ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ Political Process ကိုေလ့တဲ့အခါ Leaders ေတြရဲ႕ Ideas ေတြဘာေၾကာင့္တူလည္းဆိုတာ ပို႔သိသြားတယ္
ဒုတိယအခ်က္က U Ye Htut စာေရးတဲ့အခါ ဘယ္ေလာက္ ဘက္လိုက္မႈကင္းတယ္ ဆိုတာ ေတာ့ ဖက္ၿပီးမွသိမယ္
LikeLike