လေဘာပါတီ နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ

မရေမရာဖြစ်နေတဲ့ ဗြိတိန်လမ်းခွဲကိစ္စကတော့ ရွေးကောက်ပွဲ ဘူတာကို ဆိုက်သွားပြီ။

အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်နေ့မှာ ဗြိတိသ ျှ ပါလီမန်က ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်တင်ပြတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့အဆိုကို မဲခွဲ တဲ့အခါ ထောက်ခံသူ ၄၃၈ ဦး၊ ကန့်ကွက်သူ ၂၀ ဦးရှိတယ်။ ဒါဟာ ဥပဒေ အရ လိုအပ်တဲ့ မဲအရေအတွက် သုံးပုံ နှစ်ပုံ ၄၃၄ မဲကို ကျော်လွန်တဲ့အတွက် ဝန်ကြီးချုပ်ရဲ့ အဆို ပြုတဲ့ အတိုင်း ဒီဇင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပတော့မှာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ် တော့ လက်ရှိ ပါလီမန်ဟာ ၂၀၁၇ ဇွန်လကမှ ရွေးကောက်ထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ၂၀၂၂ ခုနှစ် ဇွန်လ မှသာ သက်တမ်းကုန်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့်လည်း ဗြိတိန်လမ်းခွဲသဘောတူညီချက်ကို ပါလီမန်က အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်နေ့မတိုင်မီ အတည်ပြုပေးဖို့မဖြစ်နိုင်တော့တဲ့အတွက် ဝန်ကြီးချုပ် က ရွေးကောက်ပွဲအသစ်ကျင်းပဖို့ အဆိုပြုခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

အတိုက်အခံလေဘာပါတီကတော့ အစပိုင်းမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ကို သဘောမတူဘူး။ ဒါက လည်း အောက်တိုဘာလအတွင်း လူထုသဘောထားစစ်တမ်းကောက်ယူမှုတွေအရ ကွန်ဆာ ဗေး တစ်ပါတီက လေဘာ ပါတီအပေါ် ပ ျှမ်းမ ျှ ဆယ်ရာခိုင်နှုန်းလောက်ဦးဆောင်နေတဲ့ အတွက်ဖြစ်ပါ တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်နေ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပဖို့ ကိစ္စကို ပထမအကြိမ်မဲခွဲတဲ့ အချိန်မှာ ထောက်ခံမဲ ၂၉ ၉ မဲ၊ ကန့်ကွက်မဲ ၇၀ နဲ့ နိုင်ခဲ့ပေမယ့် လေဘာပါတီအမတ် တွေက မဲမပေးပဲနေခဲ့တဲ့အတွက် လိုအပ်တဲ့ ထောက်ခံမဲ သုံးပုံနှစ်ပုံ မရလို့ အဆို မအောင်မြင်ခဲ့ဘူး။

လေဘာပါတီခေါင်းဆောင်တွေကတော့ လေဘာပါတီဟာ ရွေးကောက်ပွဲကို ကြောက်လို့ မဟုတ် ဘူး။ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်က လမ်းခွဲသဘောတူညီချက်ရရ၊ မရရ အောက်တိုဘာ ၃၁ ရက်နေ့မှာ လမ်းခွဲမယ်လို့ပြောထားတဲ့ စကားကို ပြန်မရုပ်သိမ်းတဲ့အတွက် ရွေးကောက်ပွဲကို သဘောမတူတာ လို့ ပြောခဲ့တယ်။ လေဘာပါတီက ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ထက် ဥရောပသမဂ္ဂကနေ နုတ် ထွက်ရေးကိစ္စကို ဒုတိယအကြိမ် ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်ဖို့ကို ပိုပြီးလိုလားနေတာဖြစ်ပါတယ်။

လေဘာပါတီရဲ့ လုပ်ရပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်ကတော့ “ လေဘာပါတီဟာ လူထုကို မယုံဘူး။ လူထုရဲ့ အသံကို နားမထောင် ရဲဘူး၊ လေဘာပါတီခေါင်းဆောင်တွေဟာ ထွက်ပြေး နေတယ်” လို့ ဝေဖန်တိုက်ခိုက်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် အောက်တိုဘာ ၂၈ ရက်နေ့မှာပဲ ဥရောပ သမဂ္ဂက လမ်းခွဲသဘောတူညီချက်ကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့အတွက် ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီ ၃၁ ရက်နေ့ အထိ ရက်တိုးပေးဖို့ သဘောတူခဲ့ တယ်။ အဲဒီလိုရက်တိုးပေးတာကို ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင် ကလည်း လက်ခံလိုက်တဲ့အတွက် လေဘာ ပါတီအတွက် ဆင်ခြေပေးစရာမရှိတော့ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် အောက်တိုဘာ ၂၉ ရက်နေ့မှာ ရွေးကောက်ပွဲ အသစ်ကျင်းပဖို့ အဆိုကို လေဘာပါတီ ကလည်း ထောက်ခံလိုက်ရတော့တယ်။

လေဘာပါတီအမတ်တွေက ရွေးကောက်ပွဲရှုံးမယ့်အရေးကိုတွေးပူနေပေမယ့် ဂါဒီးယန်းသတင်းစာ ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် Tom Kibasi ကတော့ လေဘာပါတီအနေနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမဟာဗျူဟာ ကောင်းရင်နိုင်ပါတယ်လို့ ဆိုပြီး သူ့အယူအဆကို အခုလို ရှင်းပြခဲ့တယ်။

အမတ်နေရာ

Tom က အခုရွေးကောက်ပွဲမှာ လေဘာ နဲ့ ကွန်ဆာ ဗေးတစ်တို့သေချာပေါက်နိုင် မယ့်နေရာ တွေကို ဖယ်လိုက်ရင် အမတ်နေရာ ၅၄၀ အတွက် အကြိတ်အနယ်ပြိုင်ရဖို့ရှိတယ်။ ဒီ ၅၄၀ ထဲမှာ စကော့တလန်၊ မြောက်အိုင်ယာလန် အခြေစိုက် ပါတီတွေ နိုင်မယ့်နေရာတွေရှိတယ်၊ လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်တွေ နိုင်မယ့်နေရာတွေလည်း ရှိသေးတယ်။ လက်ရှိနိုင်ငံရေး အခြေအနေ အရ လေဘာ ပါတီဟာ အဲဒီပါတီတွေနဲ့ ညွန့် ပေါင်းအစိုးရ ဖွဲ့နိုင်မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိတယ်။ ကွန်ဆာ ဗေးတစ် ပါတီကတော့ DUP ပါတီတစ်ခုပဲရှိတယ်။

ဒါ့ကြောင့် ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီအနေနဲ့ အမတ်နေရာ အနည်းဆုံး ၃၂၂ နေရာနိုင်မှ အစိုးရဖွဲ့ လို့ရမယ်။ လေဘာပါတီကတော့ ၂၁၈ နေရာနိုင်ရင် ညွန့်ပေါင်းအစိုးရဖွဲ့လိုရမယ်။ လက်ရှိ အခြေ အနေမှာ ကွန် ဆာဗေးတစ်ပါတီက အမတ် ၂၉ ၈ နေရာ ရထားပြီး လေဘာက ၂၄၄ နေရာ ရထား တယ်။ ဒါ့ကြောင့် လေဘာပါတီက လက်ရှိနေရာတွေကို မရှုံးအောင်ကာကွယ်ထားနိုင်ရင် အစိုးရ ဖွဲ့ ဖို့အလားအလာကောင်းမှာဖြစ်ပြီး ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကတော့ လေဘာပါတီအပါအဝင် အခြား ပါတီတွေဆီက အမတ်နေရာတွေ လုယူနိုင်မှ အစိုးရဖွဲ့ဖို့ အခြေအနေကောင်းမှာဖြစ်ပါတယ်။ ( အခု ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်ရဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ်အစိုးရက လူများစုအစိုးရမဟုတ်ပါဘူး။ DUP နဲ့ပေါင်းပြီး လူ နည်းစုအစိုးရအဖြစ်ဖွဲ့ထားတာပါ။ )

မဟာဗျူဟာ

Tom က လေဘာပါတီအနေနဲ့ အောက်ပါ အားသာချက် သုံးခုကို အသုံးချရမယ်လို့ဆို တယ်-

၁။ ဝန်ကြီးချုပ်ဂျွန်ဆင် နဲ့ ဥရောပသမဂ္ဂ သဘောတူထားတဲ့ လမ်းခွဲစာချုပ်ကို ထိုးနှက်ခြင်း။
၂။ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်အတွင်း ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီရဲ့ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေး ဆိုင်ရာ အားနည်းချက်များကို ထောက်ပြပြီး နောက်ထပ် ငါးနှစ်တာဝန်ပေးရန် မသင့်တော်ကြောင်း လူထု ကို အသိပေးခြင်း။
၃။ ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးရာ ပြုမူဆောင်ရွက်မှု၊ ခေါင်းဆောင်မပီသမှုများကို ထိုးနှက် ခြင်း။

Tom က ဗြိတိန်လမ်းခွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဒုတိယအကြိမ်ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်ဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ လေဘာ အမတ်တစ်ချို့ကိုလည်း ဝေဖန်ခဲ့တယ်။ အဲဒီလုပ်ဆောင်ချက်ဟာ ပြည်သူကို တာဝန်လွှဲချနေတာပဲ။ လေဘာပါတီအနေနဲ့ အာဏာရလာရင် လမ်းခွဲစာချုပ်ကို ဖျက်မယ်ဆိုတဲ့ ကတိနဲ့ပဲ ရွေးကောက် ပွဲဝင်သင့်တယ်လို့ ဆိုတယ်။

ဒါပေမယ့် လာမယ့်ရွေးကောက်ပွဲဟာ လေဘာ နဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ် နှစ်ခုပဲ အားပြိုင်မယ်ဆိုတဲ့ အဆိုကို သဘောမတူသူတွေလည်းရှိတယ်။ စထရိတ်တိုင်းမ်းဆောင်းပါးရှင် Jonathan Eyal ကတော့ ၂၀၁၇ ခုနှစ် ရွေးကောက်ပွဲမှာ မဲဆန္ဒရှင် ၈၂ % က လေဘာနဲ့ ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီကို မဲပေးခဲ့ကြတယ်။ ဒါပေမယ့် ဗြိတိန်လမ်းခွဲနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပါတီကြီး နှစ်ခု အငြင်းပွားမှုကြောင့် အဖြေ မရနိုင်တာကို စိတ်ပျက်လာတဲ့ အတွက် အခုဆိုရင် မဲဆန္ဒရှင် ၅၉ % ကပဲ ပါတီကြီးနှစ်ခုကို မဲပေး မယ့် အခြေအနေမှာ ရှိတယ် လို့ထောက်ပြခဲ့တယ်။

ဒီဇင်ဘာရွေးကောက်ပွဲမှာ အဲဒီအတိုင်းဖြစ်ခဲ့ရင်တော့ စကော့တလန်အမျိုးသားပါတီ နဲ့ လစ်ဘရယ် ဒီမိုကရက်ပါတီတွေက မဲပိုရလာပြီး နောက်အစိုးရသစ်ဖွဲ့စည်းရေးမှာ ပိုပြီး အရေးပါတဲ့ အခန်းက ပါလာမယ့် အခြေအနေမှာရှိတယ်။ ဒါဆိုရင် ဗြိတိန်လမ်းခွဲဟာလည်း ပိုရှုပ်ထွေးလာမှာ သေချာ တယ်။