ဒီဇင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့ ဗြိတိန်ရွေးကောက်ပွဲမှာ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီဟာ အများမေ ျှာ်လင့် ထား တာထက် ပိုအောင်မြင်ခဲ့ပြီး လေဘာပါတီက အရှုံးကြီးရှုံးခဲ့ရတယ်။ လေဘာပါတီရဲ့ အရေး နိမ့်မှုက ပြီးခဲ့တဲ့ ၈၄ နှစ်အတွင်းမှာ အဆိုးဝါးဆုံးအရေးနိမ့်မှုဖြစ်ခဲ့တယ်။ လေဘာပါတီ ဘာ့ကြောင့်ရှုံးရသလဲ။
ခေါင်းဆောင်
လေဘာပါတီခေါင်းဆောင် ဂျယ်ရမီကိုဘင်( Jeremy Corbyn) ဟာလေဘာပါတီရဲ့ လက်ဝဲစွန်း အုပ်စုက ဖြစ်ပါတယ်။ မဲဆန္ဒရှင် တွေက ကိုဘင်ကို လက်ဝဲစွန်းဝါဒီအဖြစ်နဲ့ မြင်တယ်။ ဝန်ကြီး ချုပ် မဖြစ်သင့်ဘူးလို့ယူဆတယ်။ အလုပ်သမားတွေကတောင် ကိုဘင် ကို မကြိုက်ကြဘူး။ တစ် အိမ်တစ်ဆင်း မဲဆွယ်တဲ့ လေဘာအမတ်တွေက လေဘာပါတီကိုတော့ကြိုက်တယ်၊ ကိုဘင်ကို မကြိုက်ဘူး၊ ကိုဘင်ကို မယုံဘူးဆိုတာတွေကို ကြားခဲ့ရတယ်။
မူဝါဒ
လေဘာပါတီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကြေညာစာတမ်းက စာမျက်နှာ ၁၀၅ မျက်နှာရှိတယ်။ လေ ဘာပါတီရဲ့ ရွေးကေက်ပွဲ ကြွေးကြော်သံက “ တကယ်ပြောင်းဖို့ အချိန်တန်ပြီ ” “ Time For Real Change” ဖြစ်ပါတယ်။ လေဘာပါတီရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကြေညာစာတမ်းပါ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေကို နိုင်ငံပိုင်သိမ်းရေး၊ အခွန်တိုးကောက် ရေး ဆိုတဲ့ မူဝါဒတွေဟာ ပါတီကို ထောက်ခံသူ အလယ်အလတ်ဝါဒီတွေကို စိတ်ပျက်စေခဲ့ တယ်။
လေဘာပါတီက နိုင်ငံပိုင်သိမ်းမယ့်လုပ်ငန်းခြောက်ခုက စွမ်းအင်၊ လ ျှပ်စစ်၊ ရေပေးဝေရေး၊ မီးရထား၊ စာတိုက်နဲ့ ဘရော့ဘန် အင်တာနက်ဝန်ဆောင်မှု လုပ်ငန်းတွေဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉ ၇၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေမှာ လေဘာပါတီရဲ့ နိုင်ငံပိုင် သိမ်းဆည်းရေးမူဝါဒကြောင့် ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်းတွေ အရည်အသွေးကျဆင်းခဲ့ရတာ၊ အရှုံးကြီးရှုံးခဲ့တာကို လူတွေမမေ့သေးဘူး။ လေဘာပါတီအနေနဲ့ တိုနီဘလဲ လက်ထက်က အောင်မြင်ခဲ့ တဲ့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေးဆိုင်ရာမူဝါဒတွေကို စွန့်ပစ်လိုက်တာဟာ အမှားကြီး မှားတာပဲ။
နောက်တစ်ခါ အစိမ်းရောင်စီးပွားရေးဖြစ်ဖို့အတွက် ပေါင် စတာလင် ၂၅ ဘီလီယံသုံးမယ်၊ အသက် ၂၅ နှစ်အောက် လူငယ်တွေကို ဘတ်စ်ကားအလကားစီးခွင့်ပြုမယ်ဆိုတဲ့ ကတိတွေ ကို လည်း လေလုံးထွားတာသက်သက်ပဲလို့ မဲဆန္ဒရှင်တွေက ယူဆကြတယ်။ ဒါ့အပြင် ဒီအစီအစဉ် တွေကို အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ဖို့အတွက အခွန်တွေတိုးကောက်ရမယ်၊ ဘတ်ဂျက် လိုငွေတွေပိုများလာမယ်လို့ စိုးရိမ်ကြတယ်။
ဗြိတိန်လမ်းခွဲ
ဝန်ကြီးချုပ် ဂျွန်ဆင်နဲ့ ကွန် ဆာဗေးတစ်ပါတီရဲ့ ဗြိတိန်လမ်းခွဲနဲ့ပတ်သက်တဲ့ မူဝါဒက ရှင်း တယ်။ လမ်းခွဲဖို့ ကိစ္စ မဖြစ်ဖြစ်အောင်လုပ်မယ်။ ဒါပဲ။ သူတို့ ရွေးကောက်ပွဲကြွေးကြော်သံကိုက “ လမ်းခွဲကြစို့” “Get Brexit Done” ပဲ။
အတိုက်အခံခေါင်းဆောင် ဂျယ်ရမီးကိုဘင် နဲ့လေဘာပါတီရဲ့ မူဝါဒက ဝေေ၀ဝါးဝါး ။ ဗြိတိန် လမ်းခွဲကိစ္စနဲ့ပတ်သက်ပြီး အီးယူနဲ့ သုံးလ အတွင်းဆွေးနွေးမယ်လို့ ပြောတယ်။ တစ်ဖက် မှာ လည်း လမ်းခွဲသင့်၊မသင့် ခြောက်လအတွင်း ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်မယ်လို့လည်းပြောတယ်။
ဗြိတိန်လူထုက ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်အတွင်း လမ်းခွဲကိစ္စ မတင်မကျဖြစ်နေတာကို စိတ်ပျက်နေပြီ။ ပထမ အကြိမ် ပြည်သူ့ဆန္ဒခံယူပွဲလုပ်ချိန်ကလည်း လေဘာပါတီအနိုင်ရထားတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေမှာ တောင်ခွဲရေးဘက်က နိုင်ခဲ့တာတွေရှိတယ်။
နောက်ဆုံးတော့ ခွဲရေးကို ထောက်ခံတဲ့လေဘာပါတီဝင်တွေကပါ ကွန်ဆာဗေးတစ်တွေကို မဲ ပြောင်းပေးလိုက်တာပဲ။
လူထုသဘောထား
အခုရွေးကောက်ပွဲမှာ လူထုတွေဘယ်လို မဲပေးခဲ့သလဲဆိုတာနဲ့ပတ်သက်တဲ့ စစ်တမ်းတွေ ထွက် ဖို့ အချိန်ယူရဦးမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် မှာ Number Cruncher politics နဲ့ ICM အဖွဲ့တွေက ကောက်ခဲ့တဲ့ စစ်တမ်းတွေ အရတော့ အခုလိုတွေ့ရတယ်-
၁။ အသက် ၁၈ နှစ် – ၂၄ ကြားလူငယ် ၇၁%၊ ၂၅ နှစ် = ၃၄ နှစ်ကြား လူငယ် ၅၉ % က လေဘာပါတီကို ထောက်ခံတယ်။
၂။ အသက် ၃၅နှစ် -၄၄ နှစ်ကြားလူလတ်ပိုင်းမှာ ပါတီနှစ်ခုကို ထောက်ခံမှုက ၅၀% ၅၀% ပဲ။ ဒါပေမယ့် အသက် ၅၅ နှစ် -၆၄ ကြား လူကြီး ၅၆% နဲ့ အသက် ၆၅ နှစ်အထက် လူကြီး ၆၄% က ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကို ထောက်ခံတယ်။
၃။ ကော်လာဖြူ အလုပ်သမား ၄၆% က ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကိုထောက်ခံပြီး ၃၃% ကလေဘာ ပါတီကို ထောက်ခံတယ်။ ကော်လာပြာလုပ်သား ၃၉ %က ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကို ထောက်ခံ ပြီး ၄၂% က လေဘာပါတီကိုထောက်ခံတယ်။
ဒီကိန်းဂဏန်းတွေအရ မျိုးဆက်ကွာခြားမှုက ဗြိတိန်နိုင်ငံရေးမှာ အရေးပါနေတာကို တွေ့ရမှာ ဖြစ် သလို အစဉ်အလာအရ လေဘာပါတီကိုထောက်ခံခဲ့တဲ့ အလုပ်သမားတွေက ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါ တီကို ပြောင်းပြီးထောက်ခံခဲ့တာကိုတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။ မဲပေးမှုရလဒ်များအရတော့ လေဘာ ပါတီထောက်ခံသူ ၄.၆% ဟာ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီကို ပြောင်းပြီးမဲပေးခဲ့တယ်လို့ဆိုတယ်။
ဂါဒီးယန်းသတင်းစာ ပင်တိုင်ဆောင်းပါးရှင် Jim Edwards ကတော့ ဒီရွေးကောက်ပွဲမှာ
၁။ ဗြိတိန်လမ်းခွဲသမားတွေ နိုင်တယ်။
၂။ ဆိုရှယ်လစ်ဝါဒ အလဲထိုးခံရတယ်။
၃။ ဗြိတိသ ျှနိုင်ငံရေးမှာ အလယ်အလတ်ဝါဒီတွေအတွက်နေရာမရှိတော့ဘူး။ ( လစ်ဘရယ် ဒီမိုက ရက်ပါတီအထိနာခဲ့တာကို ညွှန်းတာပါ။ )
လို့ သုံးသပ်ခဲ့ပါတယ်။