တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါကပ်ဆိုးကြီးကြောင့် စိုးရိမ်ပူပန်နေရပေမယ့် ကပ်ဆိုး အလွန်ကာလတွေမှာ အကောင်းတွေလည်းဖြစ်လာနိုင်တယ်လို့ ယူဆနေသူတွေလည်းရှိတယ်။ အဲဒီထဲက တစ်ယောက်ကတော့ စင်္ကာပူနိုင်ငံရဲ့ ဝါရင့်သံတမန်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့ တော်မီကိုး ဖြစ်ပါ တယ်။ သူက ဒီနေ့ ( ဧပြီ ၄ ရက်နေ့) ထုတ် စထရိတ်တိုင်းမ် သတင်းစာမှာ “7 silver linings in Covid-19 dark cloud” ဆိုပြီး ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးခဲ့တယ်။
သူပြောထားတဲ့ အကောင်းဘက်ကို မေ ျှာ်လင့်နိုင်တဲ့အချက် ၇ ချက်ကို အတိုချုပ်ပြောရရင်
သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး
ကိုရိုနာဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဟာ လင်းနို့ကနေ တဆင့် ကူးစက်ခဲ့တယ်လို့ သုံးသပ်ထားကြ တယ်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ် ဆားစ် ရောဂါဖြစ်တုန်းကလည်း ဒီလိုပဲ။ ဒါ့ကြောင့် အခု တရုတ်အစိုးရက တောရိုင်း တိရိစ္ဆာန်ရောင်းဝယ်တာ၊ စားသောက်တာ ကို တားမြစ်ဖို့ ဆောင်ရွက်နေပြီ။ ကျန်တဲ့ အာရှဒေသ နိုင်ငံတွေကလည်း တရုတ်နိုင်ငံအတိုင်း လုပ်ဖို့လိုလာပြီ။
နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ
ဒီကပ်ရောဂါဘေးဟာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၊ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့လို နိုင်ငံ တကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အရေးပါမှုကို ပြသခဲ့တယ်။ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေအတွင်းမှာ အနောက်အုပ်စု နိုင်ငံအတော်များ များက ဒီအဖွဲ့အစည်းတွေကို အပိုအလုပ်တွေလို့မြင်ခဲ့ကြတယ်။ ကမ္ဘာ့ ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ဆိုရင် နှစ်စဉ်ဘတ်ဂျက်ဖြတ်တောက်ခံရတာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုလောက် ရှိ ခဲ့ပြီ။ အခုတော့ ရောဂါတိုက်ဖျက်ရေးမှာ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့၊ စီးပွားရေးနလံပြန်ထူအောင် ဆောင် ရွက်ရေးမှာ နိုင်ငံတကာငွေကြေးရန်ပုံငွေအဖွဲ့တို့က ရှေ့ဆောင်နေရပြီ။
ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစနစ်
ဒီကပ်ဘေးဟာ နိုင်ငံတိုင်းမှာ ခိုင်မာပြီးထိရောက်တဲ့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစနစ် တစ်ခုရှိဖို့ လိုတယ်ဆို တာကို တပ်လှန့်လိုက်တာပဲ။ ဟောင်ကောင်၊ တိုင်ဝမ်၊ စင်္ကာပူ နဲ့ တောင်ကိုရီး ယား နိုင်ငံတွေရဲ့ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးစနစ်ကောင်းမွန်မှုဟာ ဗိုင်းရပ်စ်ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ် ၊ ကုသရေး မှာ အဓိကအခန်းကပါခဲ့တယ်။
နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်များ
နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေဟာ သိပ္ဗံဆိုင်ရာ အချက် အလက်တွေ၊ ခိုင်မာတဲ့ကိန်းဂဏန်းတွေ၊ ကျိုးကြောင်းဆီလျော်တဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်တွေ ကို အခြေခံပြီး ဆုံးဖြတ်ရမယ် ဆိုတာကို ဗိုင်းရပ်စ် ရောဂါက သက်သေပြလိုက်တာပဲ။ စိတ်ကူးယဉ်တဲ့၊ မဖြစ်နိုင်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို အခြေ ခံ ပြီးဆုံးဖြတ်ခဲ့တဲ့နိုင်ငံတွေက ပေးဆပ်မှုကြီးမားခဲ့တယ်။
လူမှုဆက်ဆံရေး
အခု ကပ်ဘေး အတွင်းမှာ နိုင်ငံရဲ့ လူမှုအသိုင်းအဝန်းထဲမှာ သဟဇာတဖြစ်မှု ၊ ယုံကြည်မှု၊ အပြန်အလှန်အကူအညီပေးမှု တွေအားကောင်းနေမှ အရေးပေါ်အခြေအနေ ကိုရင်ဆိုင်လို့ရတယ်ဆိုတာ ပိုနားလည်လာကြ တယ်။ အစိုးရနဲ့ ပြည်သူကြား အပြန် အလှန်ယုံကြည်မှု ရှိဖို့ အရေးကြီးတယ်ဆိုတာကိုလည်း သဘောပေါက်လာကြတယ်။
စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံရေး
နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဟာ မိမိနိုင်ငံရဲ့ စားနပ်ရိက္ခာတွေအတွက် အရင်းအမြစ်တစ်ခုတည်းကို မှီခိုနေရရင် အန္တရာယ်များတယ်၊ စွန့်စားမှုများတယ်ဆိုတာကို တွေ့လာရတယ်။ စားနပ်ရိက္ခာဖူလုံမှုလို့ ပြောရင် စားနပ်ရိက္ခာရှိတယ်လို့ပြောရုံနဲ့ မလုံလောက်ဘူး။ ပြည်သူတွေ လက်လှမ်းမီ တဲ့ဈေးနှုန်းလည်းဖြစ်ရမယ်၊ အလွယ်တကူဝယ်ယူနိုင်ရ မယ်၊ ကျန်းမာရေးနဲ့ ညီညွတ်ပြီး အဟာရပြည့်စုံရမယ် ဆိုတဲ့အချက်သုံးချက်နဲ့လည်း ညီညွတ်ရမယ်ဆိုတာကို မြင်လာကြ တယ်။
ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်း
ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်တွေမှာ တံခါးပိတ်ဝါဒီတွေ၊ အထီးကျန်နေထိုင်ရေးဝါဒီတွေကို နိုင်ငံတကာ ကုန်သွယ် ရေးစနစ်ကို ဆန့်ကျင်ခဲ့ကြ၊ ဂလိုဘယ်လိုက်ဇေးရှင်းကို အပြစ်တင်ကြတယ်။ အခု ကပ်ဘေး မှာ နိုင်ငံတိုင်းက ရောဂါကူးစက်မှုကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် နယ်စပ်တွေ၊ လေကြောင်းပျံသန်းမှုတွေ ကို ပိတ်ပင်လိုက်တဲ့အခါ ဘယ်လောက်ဒုက္ခရောက်တယ်ဆိုတာ မြင်ခဲ့ရတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ကမ္ဘာကြီး ဟာ ခွဲခြားလို့မရအောင်ဆက်စပ်နေတယ်နေတယ်ဆိုတာကို လက်ခံရတော့မယ်။