ရွေးကောက်ပွဲနေ့
ကိုဗစ် ဒုတိယလှိုင်းခြိမ်းခြောက်မှုပေါ်လာတော့ ရွေးကောက်ပွဲရက်ကို ရွှေ့ဆိုင်းဖို့ သင့်/မသင့် ဆိုတဲ့ ဆွေးနွေးမှုတွေပေါ်လာတယ်။
ဒီနေရာမှာ ပထမဆုံး သတိပြုရမယ့်အချက်က ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရမယ့် နေ့ရက်ကို မြန်မာနိုင်ငံ ဖွဲ့စည်း ပုံ အခြေခံဥပဒေမှာ တိတိကျကျ သတ်မှတ်ထားခြင်းမရှိဘူး။ အခန်း (၉ ) “ ရွေးကောက် တင်မြှောက်ခြင်း” ပုဒ်မ ၃၉ ၉ မှာ ရွေး ကောက်ပွဲကျင်းပတာ၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေကို သတ်မှတ်တာ စတဲ့လုပ်ငန်းတာဝန်အားလုံးကို ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ တာဝန်အဖြစ်သတ်မှတ်ပေးထားတယ်။ ပုဒ်မ ၄၀၂ မှာတော့ ရွေးကောက်တင် မြှောက်ခြင်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများနဲ့ပတ်သက်ရင် ကော်မရှင်ရဲ့ ဆုံးဖြတ် ချက်နဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေက အတည်ဖြစ်တယ်လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။
ပြည်သူ့လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေ ပုဒ်မ ၃၄ မှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲများကို ဖြစ်နိုင် သရွေ့ တစ်နေ့တည်းတွင် တစ်ပြိုင်နက်ကျင်းပရမည်၊ ဖြစ်နိုင်သရွေ့ အများပြည်သူများ၏ အလုပ်ပိတ် ရက် တွင် ကျင်းပရမည်။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမည့် နေ့ရက်ကို ကြိုတင်၍ သတ်မှတ်ကြေညာ ရမည်။ လို့ပဲပါတယ်။ ( အမျိုးသားလွှတ်တော်၊ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်လွှတ်တော် ရွေးကောက် ပွဲဥပဒေတွေမှာလည်း အလားတူပါပဲ။ )
ဒါ့ကြောင့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်ရက်သတ်မှတ်ခြင်းဟာ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်သက်သက်ပဲဖြစ်တယ်ဆိုတာထင်ရှားပါတယ်။
နိုဝင်ဘာရွေးကောက်ပွဲ
၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ကျင်းပခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀၊ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ မကြာခင်ကျင်းပ မယ့် ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွေအားလုံးဟာ နိုဝင်ဘာလ အတွင်းမှာ ကျင်းပခဲ့တာကိုတွေ့ရတယ်။
၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲက နိုဝင်ဘာ ၇ ရက် ( တနင်္ဂနွေနေ့)
၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲက နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် ( တနင်္ဂနွေနေ့)
၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲ ( လျာထားချက်) နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် ( တနင်္ဂနွေနေ့)
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်ရက် ကို တိတိကျကျ သတ်မှတ်ထားတာ မရှိ ပေမယ့် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲကို နိုဝင်ဘာလမှာ ကျင်းပခဲ့တဲ့ အတွက် အစဉ်အလာအတိုင်း နိုဝင် ဘာလ မှဆက်ပြီးကျင်းပနေခဲ့တာပဲဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်အစိုးရက နိုဝင်ဘာ လ မှာ ကျင်းပဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တာကတော့ အဲဒီအချိန်က ရှိနေတဲ့ နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေ၊ အစိုးရအသစ်၊အဟောင်း လွှဲပြောင်းမယ့် အချိန်ဇယားစတာတွေ ကြောင့်ဖြစ်မှာပါ။ ရိုး ရာ အစဉ် အလာယုံကြည်မှုအရ ရက်ကောင်းရွေးတာတွေလည်းပါနိုင်တာပေါ့။
လွှတ်တော်သက်တမ်း
ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပရမယ့် ရက်ကို တိတိကျကျ ပြဋ္ဌာန်းထားခြင်း မရှိ ပေမယ့် လွှတ်တော်သက်တမ်းကိုတော့ တိတိကျကျ သတ်မှတ်ထားတယ်။ ပုဒ်မ ၁၁၉ မှာ ပြည် သူ့လွှတ်တော်၏ သက်တမ်းသည် ယင်းလွှတ်တော်၏ ပထမအကြိမ် အစည်းအဝေး စတင် ကျင်း ပသည့် နေ့ရက်မှ စ၍ ငါးနှစ်ဖြစ်သည်။ လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားတယ်။ ပုဒ်မ ၁၅၁ မှာတော့ အမျိုးသား လွှတ်တော်၏ သက်တမ်းသည် ပြည်သူ့လွှတ်တော်သက်တမ်းနှင့် အညီဖြစ်သည်။ လို့ ပြဋ္ဌာန်း ထားတယ်။
ပထမအကြိမ် ပြည်သူ့လွှတ်တော် ( ၂၀၁၁-၂၀၁၆) ပထမအကြိမ်အစည်းအဝေးကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ စတင်ကျင်းပတဲ့အတွက် ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၃၁ ရက်နေ့မှာ သက်တမ်းကုန်တယ်။
ဒုတိယအကြိမ်ပြည်သူ့လွှတ်တော် ( ၂၀၁၆-၂၀၂၁) ပထမအကြိမ်အစည်းအဝေးကို ၂၀၁၆ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှာ စတင်ကျင်းပတဲ့အတွက် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက် နေ့မှာ သက်တမ်းကုန်မယ်။
လွှတ်တော်သက်တမ်းကို တိုးလို့ရမလားလို့မေးရင် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေမှာ ထည့်သွင်း ပြဋ္ဌာန်းထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် အခြေခံဥပဒေကို မပြင်ဘဲနဲ့ သက်တမ်းတိုးလို့မရဘူး။
သုံးသပ်ချက်
၁။ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်ရက် သတ်မှတ်ခြင်းဟာ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ပိုင်ခွင့်ဖြစ်တယ်။ သူ့ဆုံးဖြတ်ချက်က အတည်ပဲ။
၂။ ဒါပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲနေ့ဟာ လွှတ်တော်သက်တမ်းကုန်ဆုံးမယ့် ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ လ ၁ ရက်နေ့ မတိုင်မီဖြစ်ရမယ်။
၃။ အဲဒီရက်ထက် ပိုပြီးရွှေ့ဆိုင်းမယ်ဆိုရင်တော့ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကို ပြင်မှရမယ်။
ဒီဆောင်းပါးက ရွေးကောက်ပွဲ ရက်ရွှေ့သင့်/မသင့်ဆွေးနွေးတာမဟုတ်ပါဘူး။ ရွေးကောက်ပွဲ ရက် သတ်မှတ်ခြင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များအရ လေ့လာတွေ့ရှိမှု ကို တင်ပြထားတာသာဖြစ်ပါတယ်။