တတိယမြောက်စာအုပ်

သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် တာဝန်ယူစဉ် ကာလ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေအကြောင်း အင်္ဂလိပ် ဘာသာနဲ့ စာအုပ်ရေးမယ်ဆိုတော့ ပထမရွေးတဲ့ခေါင်းစဉ်ကို “ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြုပြင် ပြောင်းလဲမှု ( ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆) ” လို့ ရိုးရိုးလေး ပဲရွေးခဲ့တယ်။

စာအုပ်ရေးနေရင်းနဲ့ ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆ ကာလအတွင်းမှာ နိုင်ငံတည်ဆောက်ရေးဆိုင်ရာ အင်စတီ ကျူးရှင်းတွေကို ခိုင်မာအောင်တည်ဆောက်ဖို့အခွင့်အလမ်းတွေကို လက်လွတ်ခဲ့ရတဲ့ အတွက် အင်စတီကျူးရှင်းတွေ မခိုင်မာသေးတဲ့ အကျိုးဆက်ဟာ ၂၀၁၆ နောက်ပိုင်း နိုင်ငံရေးအခြေအနေ တွေ အပေါ်မှာပါ အကျိုးသက်ရောက်မှုတွေရှိနေတယ်ဆိုတာကို မြင်လာခဲ့တယ်။

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော့်စာအုပ်ကို “ မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု နှင့် လက်လွတ်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသော အခွင့်အလမ်းများ “ Myanmar’s Political Transition and Lost Opportunities ( 2010 – 2016) လို့ အမည်ပြောင်းပေးခဲ့တယ်။

၂၀၁၉ နှစ်ဆန်းမှာ စာအုပ်ပြီးတော့ ISEAS စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးဌာန က ဦးစားပေးအစီအစဉ် ၁ ၊ ၂ ၊ ၃ ဆိုပြီး အဖုံးဒီဇိုင်း သုံးခု အဆိုပြုတယ်။ ကျွန်တော်က နောက်ဆုံး ဒီဇိုင်းဖြစ်တဲ့ အမှတ်စဉ် ၃ ကို ရွေးလိုက်တယ်။ ( ပုံ ၁ ၊ ၂ နှင့် ၃ )

လင်းလက်တောက်ပနေတဲ့ အဖုံးဒီဇိုင်းအစား အမှောင်ရိပ်များနေတဲ့ ဒီဇိုင်းကို ရွေးလိုက်တော့ ထုတ်လုပ်ရေးဌာန အယ်ဒီတာက အတော်အံ့သြသွားပုံရတယ်ထင်ပါရဲ့။ စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး ညှိနှိုင်းအစည်း အဝေးမှာ ဘာ့ကြောင့် ရွေးတာလဲလို့မေးပါတယ်။

ကျွန်တော်က မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေကို ရှင်းပြပြီး စိုးရိမ်မှုတွေ ခံစားနေရတာကို ထင်ဟပ်ချင်လို့ပါ ဆိုပြီး ပြန်ဖြေခဲ့တယ်။ ဒီလို နဲ့ ကျွန်တော်ရွေးတဲ့ အဖုံးနဲ့ပဲ စာအုပ် ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ ဒီစာအုပ်ကို ဘာသာပြန် ထုတ်ဝေတော့လည်း မူရင်း မျက်နှာဖုံးကိုပဲ သုံးခဲ့တယ်။ ( ပုံ ၄ )

အဲဒီ အစည်းအဝေးမှာ ရှိနေတဲ့ ဆရာ ရောဘတ်တေလာက ကျွန်တော်ပြောတာကို နားထောင် ပြီး သူ့အမှာစာမှာ

“ ဂါဒီးယန်း ဦးစိန်ဝင်း၏ စာအုပ်သည် မြန်မာနိုင်ငံ၏ အခြေခံဥပဒေအရ အုပ်ချုပ်သည့် အရပ်ဘက် အုပ်ချုပ်ရေးစနစ် တည်တံ့ရေး ပထမအကြိမ် ကြိုးပမ်းမှု အတွေ့အကြုံများကို ရေးသားထား သည့် ပထမဆုံး စာအုပ်ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ရဲထွဋ်၏ စာအုပ်မှာ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ဒုတိယအကြိမ်ကြိုးပမ်းမှုကို မှတ်တမ်းတင်သည့် စာအုပ်ဟု ဆိုရပေမည်။ တတိယအကြိမ် ကြိုးပမ်းမှုတော့ ရှိလေဦးမလား မပြောတတ်ပေ။” လို့ရေးခဲ့တယ်။

ဆရာရောဘတ်တေလာ ပြောပြီး နှစ်နှစ်အကြာလက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေက ကျွန်တော်ကြုံတွေ့ခဲ့ရတဲ့ ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆ (မတ် ၃၀ ) အချိန်ကာလ နိုင်ငံရေးအခြေအနေ၊ ကိုယ့်အတွေ့အကြုံတွေကို အခြေခံပြီး ဝေဖန် ထောက်ပြသုံးသပ်လို့ရတဲ့ ၂၀၁၆ – ၂၀၂၁ (ဇန် နဝါရီ ၃၁ ) အချိန်ကာလနိုင်ငံရေးအခြေအနေ တွေနဲ့ လုံးဝကွဲပြားခြားနား သွားခဲ့ပါပြီ။

တစ်ချို့အဖြစ်အပျက်တွေက မြန်လွန်းပြီး လိုက်မမီနိုင်တော့ဘူး။ တစ်ချို့ အဖြစ်အပျက်တွေရဲ့ နောက်ခံသမိုင်းကြောင်း ကို တိတိကျကျ မသိတော့ဘူး။ တစ်ချို့ အဖြစ်အပျက်တွေက ကိုယ် ယုံကြည်ခဲ့တာတွေနဲ့ ကွဲလွဲနေတယ်။

ဒီတော့ ကျွန်တော်ရဲ့ ပြီးခဲ့တဲ့ ဆယ်နှစ်တာအတွေ့အကြုံတွေက အသုံး မဝင်တော့ဘူး။ လက်ရှိအခြေအနေကို အဲဒီပေတံတွေနဲ့ တိုင်းလို့မရ တော့ ဘူး။ ကိုယ်တိုင် လိုက်မမီ၊ တိတိ ကျကျမသိ၊ ယုံကြည်မှုနဲ့ ကွဲလွဲနေတဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို သုံးသပ်ရင်လည်း တိကျ မှန်ကန် တဲ့ သုံးသပ်ချက် မဖြစ်နိုင်ဘူး။

ဒါ့ကြောင့် လက်ရှိနိုင်ငံရေးအခြေအနေ များနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဝေဖန် သုံးသပ်တဲ့စာတွေရေးသားခြင်း၊ မီဒီယာများကို ဖြေကြားခြင်း လုံးဝ( လုံးဝ) မလုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်ပါ ပြီ။ ဝါသနာပါရာ နိုင်ငံတကာရေးရာနဲ့ ခရီသွားအတွေ့အကြုံ ဆောင်း ပါးတွေ၊ အက်ဆေးတွေတော့ ရေးဦးမှာပါ။

ဆရာ ရောဘတ်တေလာပြောသလို မြန်မာ့ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေး အတွေ့အကြုံ တတိယမြောက်စာအုပ်ရေးသူရှိရင်တော့လည်း စောင့်ဖတ်ရမှာပေါ့။