ဆည်းဆာ
ပုဂံ နေဝင်ဆည်းဆာအလှက ပုဂံရဲ့ အဓိက ဆွဲဆောင်မှုတွေထဲက တစ်ခုပေါ့။ တစ်ချိန် ကတော့ နေဝင်ဆည်းဆာအလှကို စေတီတွေပေါ်ကနေ ကြည့်ရှုခံစားခဲ့ကြတယ်။ ကန့်သတ် ချက်မရှိဘူး။နောင်တော့ တစ်ဖြေးဖြေးနဲ့ အပေါ်တက်ခွင့်ရတဲ့စေတီတွေနည်းနည်းလာတယ်။ ၂၀၁၆ ခုနှစ် သြဂုတ်လ ၂၄ ရက်နေ့ ငလျင်ဒဏ်ကြောင့် ပုဂံဒေသက စေတီ ပုထိုးတွေ ထိခိုက် ခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာတော့ ၂၀၁၇ ဒီဇင်ဘာ ၂၂ ရက်နေ့ကစပြီးဘုရားတွေပေါ်ကနေ နေဝင် ဆည်း ဆာကြည့်ရှုတာကို လုံးဝပိတ်ပင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအစား နေဝင်ဆည်းဆာကို ကြည့်ဖို့ဆိုပြီး ရှေးဟောင်းသုတေသနဌာန အစီအစဉ်နဲ့ လူလုပ်ကုန်း လေးခုကို တည်ဆောက်ပေးခဲ့တယ်။
ဒါပေမယ့်လည်း ပြဿနာကပြေလည်မသွားဘူး။ လူလုပ်ကုန်းတွေက ရှေးဟောင်းရေကန် တွေ ကို ပြန်တူးပြီးတည်ဆောက်တာဖြစ်တဲ့အတွက် ဝေဖန်ခံရသလို ရှေးခေတ်မြို့ပြမြင်ကွင်းကို ပျက်စီးစေ တယ်လို့ ပညာရှင်တွေဘက်ကထောက်ပြတာလည်းရှိတယ်။ ခရီးသွားတွေကလည်း ဘုရားပေါ်က ကြည့်ရတဲ့ခံစားချက်နဲ့ လူလုပ်ကုန်းပေါ်က ကြည့်ရတဲ့ခံစားချက်ကွာခြားမှုကို ဝေဖန်ကြတယ်။
နောက်တစ်ခါ ဘုရားပေါ်ကနေ နေဝင်ဆည်းဆာကြည့်ဖို့လာတဲ့ခရီးသည်တွေကို အမှီပြုပြီး အသက်မွေး ဝမ်း ကျောင်းပြုနေရတဲ့ဒေသခံတွေအများကြီးရှိတယ်။ သူတို့လည်း ထမင်းအိုး ကွဲလုနီးပါး ဖြစ် ကုန်ကြတယ်။ ပုဂံ၊ ညောင်ဦးဒေသဆိုတာက အခြားခရီးသွားဒေသတွေနဲ့မတူဘူး။ ဒီဒေသက အိမ်ထောင်စု ၈၀% ကျော်လောက်က ခရီးသွားလုပ်ငန်းနဲ့ဆက်စပ်ပြီး အသက်မွေးမှု ပြုနေရတယ် ဆိုတဲ့အချက် ကို မေ့လို့မရဘူး။
ဒီပြဿနာက ဘုရားတွေရဲ့ ကြံ့ခိုင်မှုကို ကာကွယ်ထိန်းသိမ်းဖို့ လိုအပ်ချက်၊ ခရီးသည်တွေရဲ့ ဆန္ဒ၊ ဒေသခံတွေရဲ့ စီးပွားရေး သုံးခုလုံးအတွက် မ ျှခြေရှာဖွေပေးနိုင်မှ ပြေလည်မှာဖြစ်ပါတယ်။ ဖြစ်နိုင် တဲ့ နည်းလမ်းတစ်ခုကတော့ ကြံ့ခိုင်ရေးကောင်းတဲ့ ဘုရားတွေကို ရွေးချယ်၊ တစ်နေ့စာ တက်ခွင့် ရှိတဲ့အရေအတွက်ကို သတ်မှတ် ၊ ဘုရားပေါ်တက်ခွင့်အတွက် လက်မှတ်ရောင်းပေးတဲ့ စနစ် တစ်ခု ( ဥပမာ အွန်လိုင်း ကနေ ) စီစဉ်၊ ဘုရားပေါ်တက်ခွင့်ကို တန်ဖိုးမြင့်မြင့် သတ်မှတ် ရောင်းချ ပေးဖို့ပါပဲ။ အဲဒါဆိုရင် နေဝင်ဆည်းဆာကို တကယ်တန်ဖိုး ထား ခံစားမယ့်သူတွေက ဘုရားပေါ် တက်မယ်။ သာမန်ခံစားလိုသူတွေက လူလုပ်ကုန်း ပေါ်ကနေ ကြည့်လိမ့်မယ်။
အခုလို ဘုရားပေါ်တက်ခွင့်ပိတ်လိုက်တဲ့အတွက် ပေါ်ပေါက်လာတဲ့အခွင့်အလမ်းတွေလည်း ရှိ သေးတယ်။ အဲဒါကတော့ မြစ်ကမ်းနားမှာ ရှိတဲ့ မြင်ကွင်းကောင်းတဲ့ဘုရားတွေကနေ နေ ဝင် ဆည်းဆာကို ကြည့်နိုင်ဖို့ ဆောင်ရွက်လာတာဖြစ်ပါတယ်။ အခုထိတော့ ဒီအလုပ်ကို ဒေသခံ ခရီးသွားလမ်းညွှန်တွေနဲ့ ပြည်သူတွေက လုပ်နေတယ်လို့ သိရတယ်။ အစိုးရအနေနဲ့ လူလုပ် ကုန်းတွေ ထပ်ဆောက်နေမယ့်အစား ဧရာဝတီမြစ်ကမ်းနားတစ်လေ ျှာက် နေဝင်ဆည်းဆာ ကြည့် နိုင်မယ့်နေရာလေးတွေကို ဖော်ထုတ်ပေးတာက ပိုပြီး လက်တွေ့ကျမယ်လို့ မြင်ပါတယ်။
အဲဒီလိုသာလုပ်နိုင်မယ်ဆိုရင် နေဝင်ဆည်းဆာကြည့်မယ်သူတွေဟာ ငွေကြေးကုန်ကျခံပြီး ဘုရားပေါ်က ကြည့်မယ့်သူ၊ လူလုပ်ကုန်းက ကြည့်မယ့်သူနဲ့ မြစ်ကမ်းပါးရှုခင်းကောင်းတဲ့ နေရာ တွေက ကြည့်မယ့်သူဆိုပြီး ကွဲပြားသွားလိမ့်မယ်။ ဒေသခံတွေအတွက်လည်း ဘုရား နဲ့ မြစ်ကမ်းပါးမှာ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းတွေပေါ်လာလိမ့်မယ်။
ကျွန်တော်တွေ့မိတဲ့ နေဝင်ဆည်းဆာကို ခံစားလို့ကောင်းမယ့် ၊ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ကောင်းမယ့် နေရာသုံးခုရှိတယ်
တောင်ဘီ လယ်ယားရွာ ရွှေကွန်ချာဘုရား
ညောင်ဦးဘက်က လာရင် ပုဂံမြို့ဟောင်း သရပါတံခါးမရောက်ခင် ညာဘက်ထဲကို ချိုးဝင်သွား ရတယ်။ ဒီနေရာကတော့ သွားရလွယ်တယ်။ လာတဲ့လူလည်းများတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘုရားရင်ပြင် က ကျဉ်းတယ်။ နတ်ထောင့် သစ်သားရုပ်စုံကျောင်းနဲ့လည်း နီးတယ်။
ကျွန်တော်လည်း အဲဒီနေရာက နေဝင်ဆည်းဆာကို ဓာတ်ပုံရိုက်ဖို့စောင့်ခဲ့တယ်။ တိမ်ထူနေလို့ တောင်စွယ်နေကွယ်တာကို ရိုက်ခွင့်မရခဲ့ဘူး။
ကျောက်မျက်မော်ဘုရား
ပုဂံ-ချောက်ကားလမ်း မြင်းကပါရွာကျော်ရင် ညာဘက်ထဲကို ဝင်သွားရတယ်။ စိုးမင်းကြီး ဘုရား နဲ့ နီးတယ်။ လမ်းထိပ်မှာ ကျောက်မျက်မော်ဘုရား ဆိုတဲ့လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်ရှိတယ်။ ကျောက်မျက် မော်ဘုရား ( ဘုရားအမှတ် ၁၁၅၈) က နှစ်ထပ်ဘုရား၊ အပြင်ဘက်က ပြိုကျနေတဲ့အတွက် အတွင်းက ဘုရားကိုလည်း မြင်ရတယ်။ အပြင်လက်ရာက လောကနန္ဒာပုံစံဘုရား၊ အတွင်းက ပျူ ခေတ်လက်ရာဘုရား။ အပြင်နဲ့အတွင်း ဆက်စပ်ထားတဲ့ အုတ်စီလက်ရာတွေစိတ်ဝင်စားဖို့ ကောင်းတယ်။
ဒီနေရာကတော့ မြင်ကွင်းကောင်းတယ်။ ကျောက်မျက်မော်ဘုရားကိုနောက်ခံထားပြီးလည်း ရိုက် လို့ရတယ်။ ဘုရားဘေးမှာ ဆည်းဆာဆိုတဲ့ အကြော်ဆိုင်လေးလည်းရှိတယ်။
ရင်မ နားဘုရား
ညောင်ဦး – ပုဂံကားလမ်းအတိုင်းလာရင် ဥပါလိသိမ်ကျော်တဲ့အခါ ညာဘက်မှာ ရင်မ နား ဘုရား ဆိုတဲ့လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ်ရှိတယ်။ “ရင်မ နား” ဆိုတာက အနော်ရထာမင်းကြီးက လှံနဲ့ထိုးလို့ ကျန်စစ်သားထွက်ပြေးတိမ်းရှောင်တဲ့အချိန်မှာ မောလွန်းလို့ နားရတဲ့နေရာ၊ ရင်ကို မပြီး နားရတဲ့ နေရာ ဖြစ်လို့ခေါ်တယ်လို့ဆိုတယ်။
ရင်မ နားဘုရားကို နောက်ဘက် ကိုက်နှစ်ရာလောက်မှာ ဘုရားပျက်ကုန်းတစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒီ ကုန်းပေါ်နေ ပုဂံလွင်ပြင်တစ်ခုလုံးကို မြင်ရတယ်။ နေထွက်ချိန်ရိုက်လို့ကောင်းတယ်။ နေဝင် ချိန် ရိုက်မယ်ဆိုရင်လည်း ပုဂံလွင်ပြင်ကို ဆည်းဆာအရောင်ဟပ်နေတာကို ရိုက်လို့ရမယ်ထင် တယ်။
တန့်ကြည့်တောင်ဘက်ကို မြင်ကွင်းကောင်းကောင်းရိုက်မယ်ဆိုရင်တော့ အဲဒီ ကုန်းဘေးကနေ မြစ်ဘက်ကို ဆင်းသွားတဲ့လူသွားလမ်းလေးရှိတယ်။ ဆိုင်ကယ်သွားလို့ရတယ်။ အဲဒီအတိုင်းကိုက်နှစ်ရာလောက်သွားလိုက်ရင် ဘုရား အမှတ် ၂၀၈၁၊ ၂၀၁၂ ၊ ၂၀၈၃ သုံး ဆူရှိတယ်။ အဲဒီနေရာကတော့ လူအရောက်နည်းတယ်။ နေဝင်ဆည်းဆာကို အေးအေးဆေးဆေး ခံစားလို့ရတယ်။ ဓာတ်ပုံရိုက်လို့ရတယ်။
ရွှေကွန်ချာ ဘုရား နေဝင်ချိန်မြင်ကွင်း ကျောက်မျက်မော် ဘုရား ကျောက်မျက်မော် ဘုရား အနောက်ဘက် မြင်ကွင်း ဆည်းဆာအကြော်ဆိုင်လေး ရင်မ နား ဘုရားအနောက်ဘက် ဘုရားကုန်း ဘုရားကုန်း အနောက်ဘက် မြင်ကွင်း ဘုရားကုန်း ညောင်ဦးမြို့ဘက်မြင်ကွင်း ဘုရားကုန်းအရှေ့မြောက်ဘက် မြင်ကွင်း ကမ်းနားက ဘုရားသုံးဆူ