ကိုဗစ်မကြောက်တဲ့ စောင့်ရှောက်သူ

ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါကြောင့် ကမ္ဘာအနှံ့က သတင်းစာတွေစောင်ရေကျတယ်၊ သတင်းခန်းတွေ ပိတ်ပြီး အိမ်ကနေ အလုပ်လုပ်ရတယ်။ ဘဏ္ဍာရေးအခြေအနေအားနည်းတဲ့သတင်းစာတိုက်တွေ က လူအင်အားလေ ျှာ့ရတယ်။ တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ သတင်းထောက် အလုပ်လက်မဲ့ ဖြစ် တဲ့အရေ အတွက်ကိုတော့မသိရဘူး။ ဒါပေမယ့် နယူးယောက်တိုင်းမ်သတင်းစာကတော့ ဧပြီ လနဲ့ ဂျွန်လ အတွင်းမှာ အမေရိကန်သတင်းစာလောက မှာ အလုပ်လက်မဲ့ဖြစ်သူ သုံးသောင်းခြောက် ထောင် ကျော်ရှိတယ်လို့ဆိုတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ အလွတ်တန်းသတင်းထောက်တွေမပါသေးဘူး။

ဒါပေမယ့် စောင့်ရှောက်သူ ( Guardian ) လို့အမည်ရတဲ့ ဗြိတိန်နိုင်ငံထုတ်သတင်းစာကတော့ ကိုဗစ် ၁၉ ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ စီးပွားရေးကျဆင်းမှုဒဏ်ကို ပရိသတ်ထောက်ခံမှုနဲ့ကျော်လွှားနိုင်ခဲ့ တဲ့ အခြေအနေမှာရှိတယ်။

ဂါဒီးယန်းသတင်းစာက ပုံနှိပ်သတင်းစာအဖြစ်ရော၊ ဒစ်ဂျစ်တယ်သတင်းစာအဖြစ်ရော ဖြန့်ချိ တယ်။ ပုံနှိပ်သတင်းစာက ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာ စောင်ရေ တစ်သိန်းနှစ်သောင်းကျော်ရှိတယ်။ ဒစ်ဂျစ်တယ်သတင်းစာက အခြားသတင်းစာကြီးတွေလို အခ ကြေးငွေမယူဘူး။ တင်သမ ျှ သတင်းအားလုံးကို အခမဲ့ကြည့်လို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဂါဒီးယန်းသတင်းစာကို ကူညီ ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ နှစ်စဉ်ကြေး ဒေါ်လာ ၆၀ လှုဒါန်းလို့ရတယ်။

ပြီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၉ ခုနှစ်ကုန်မှာ အဲဒီလို နှစ်စဉ်ကြေးပေးသူပေါင်း ခြောက်သိန်း သုံးသောင်း ကျော်ရှိတယ်။ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အတွင်းမှာ နှစ်စဉ်ကြေးလှုဒါန်းသူ နှစ်သိန်း ခြောက်သောင်းကျော် တိုးလာခဲ့တဲ့အတွက် အခု ဆိုရင် ဂါဒီးယန်း ဒစ်ဂျစ်တယ်သတင်းစာအတွက် နှစ်စဉ်ကြေး လှုဒါန်းသူပေါင်း ကိုးသိန်းကျော်ရှိလာပြီ လို့ ဂါဒီးယန်းသတင်းစာနှစ်ချုပ်ရှင်းတမ်းအရ သိရ တယ်။

ဒီလိုထောက်ခံမှုတွေများပြားတာကလည်း အခြား ပုဂ္ဂလိက သတင်းစာတွေနဲ့ ကွာခြားတဲ့ ဂါဒီးယန်းသတင်းစာသမိုင်းကြောင်းကြောင့်လည်းဖြစ်ပါတယ်။

အခြားသတင်းစာတွေလို ဂါဒီးယန်းသတင်းစာကို မီဒီယာစီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေက ပိုင်ဆိုင် တာမဟုတ်ဘူး။ ဂါဒီယန်းသတင်းစာအယ်ဒီတာချုပ်အဖြစ် ၁၈၇၂ ခုနှစ်ကနေ ၁၉ ၂၉ ခုနှစ် အထိ တာဝန်ယူသွားခဲ့တဲ့ စီပီစကော့ အမည်နဲ့ ထူထောင်ထားတဲ့ စကော့ရန်ပုံငွေ ( Scott Trust ) အဖွဲ့က တာဝန်ယူအုပ်ချုပ်တယ်။ စကော့ရန်ပုံငွေအဖွဲ့ရဲ့ တစ်ခုတည်းသော ရည်ရွယ်ချက်က ဂါဒီးယန်းသတင်းစာရဲ့ အယ်ဒီတာလွတ်လပ်ခွင့်၊ စာနယ်ဇင်းလွတ်လပ်ခွင့် နဲ့ လစ်ဘရယ် တန်ဖိုးတွေကို ရေရှည်တည်တံအောင်လုပ်ဖို့ပဲ၊ ကြော်ငြာရဖို့ ၊ အစုရှယ်ယာ ရှင် တွေကို အမြတ်ငွေခွဲဝေပေးဖို့မဟုတ်ဘူး။ သတင်းစာရှုံးရင် အခြားလုပ်ငန်းတွေက မြတ်တဲ့ ငွေနဲ့ သတင်းစာကို လည်ပတ်မယ်။ သတင်းစာမြတ်ရင် သတင်းစာထဲပြန်ထည့်မယ်။ ဒါပဲ။

ဂါဒီးယန်းသတင်းစာအတွက် ထားခဲ့တဲ့ စကော့ရဲ့ မူဝါဒတစ်ခုကတော့ ဂါးဒီးယန်းသတင်းစာဟာ “လူမုန်းများမှာကို မကြောက်ပဲ ပြောသင့် တာကို ပြော ” တဲ့။ လက်တွေ့မှာလည်း အဲဒီအတိုင်း ပဲရပ်တည်ခဲ့တယ်။ ဂါဒီးယန်းသတင်းစာက ဗြိတိန်နိုင်ငံနဲ့ နိုင်ငံတကာက အာဏာရှိသူ၊ လုပ်ပိုင် ခွင့်ရှိသူ၊ ချမ်းသာကြွယ်ဝသူတွေရဲ့ မမှန်မကန်လုပ်ရပ်တွေကို ဖော်ထုတ်တဲ့ကိစ္စမှာနာမည် ကြီး တယ်။

လက်သံပြောင်လွန်းတော့ ဗြိတိန်နိုင်ငံလို ဒီမိုကရေစီဘိုးအေနိုင်ငံမှာတောင် ဆိုဗီယက်လူလို့ ပုတ်ခတ်ခံရတယ်။ ဝန်ကြီးက တရားစွဲတယ်။ ပါလီမန်က သတင်းယူခွင့်ကန့်သတ်ခဲ့ဖူးတယ်။ ဗြိတိန် ထောက်လှမ်းရေး အဖွဲ့က သတင်းစာတိုက်က မှတ်တမ်းတွေကို သိမ်းယူဖျက်ဆီး တာလည်းကြုံခဲ့ရဖူးတယ်။

ဂါဒီးယန်းသတင်းစာကို တကယ့် လူထုသတင်းစာ၊ ဒီမိုကရေစီသတင်းစာ လို့ပြောလို့ရတယ်။ သူ့သတင်းခန်းလုပ်ဆောင်ချက် တွေကလည်း ရန်ပုံငွေအဖွဲ့သဘောတစ်ခုတည်း၊ အယ်ဒီတာချုပ်သဘောတစ်ခုတည်းနဲ့ လုပ် တာမျိုးမဟုတ်ဘူး။ ဂါးဒီးယန်းရဲ့ သတင်းခန်း အစည်းအဝေးက အခြားသတင်းစာတွေလို အယ်ဒီ တာတွေ၊ ဝါရင့်သတင်း ထောက်တွေပဲ တက်တာမဟုတ်ဘူး။ သတင်းခန်းက လူတွေသာမက၊ အိုင်တီ ဌာန၊ ကြော်ငြာဌာန၊ အုပ်ချုပ်ရေးဌာန ဘယ်သူမဆို တက်ခွင့်ရှိတယ်။ သာမန်ရက်တွေမှာ လူသုံးလေး ဆယ်တက်ပြီး သတင်းတွေထူးတဲ့အချိန်ဆိုရင် ငါးဆယ်၊ ခြောက်ဆယ်လောက်တက်တယ်။ အဲဒီသတင်းခန်း အစည်းအဝေးမှာ သတင်းနဲ့ပတ်သက်ရင် အနု ၊ အရင့်မရှိဘူး။ အားလုံး တန်းတူ ဆွေးနွေးလို့ရတယ်။

ဂါဒီးယန်းသတင်းစာမှာ လူထုအယ်ဒီတာ ဆိုတာရှိသေးတယ်။ လူထု အယ်ဒီတာကို စကော့ ရန်ပုံငွေအဖွဲ့က တိုက်ရိုက်ခန့်တယ်။ အယ်ဒီတာချုပ်က ခန့်လို့ / ဖြုတ်လို့မရဘူူး။ လူထု အယ်ဒီတာ က သတင်းစာကို ပရိသတ်ရှုထောင့်ကနေသုံးသပ်တယ်။ ထောက်ပြတယ်။ ပရိသတ်တိုင်ကြားချက် တွေကို စုံစမ်းတယ်၊ ပြန်ဖြေရှင်းပေးတယ်။ လူထု အယ်ဒီတာရေးတဲ့ ဆောင်းပါးကို အယ်ဒီတာချုပ်က တည်းဖြတ်လို့မရဘူး၊ ငြင်းလို့မရဘူး။

ဂါဒီးယန်းသတင်းစာရဲ့ နောက်ထပ်ထူးခြားချက်တစ်ခုကတော့ သတင်းစာတိုက်ရဲ့ စာနယ်ဇင်း အတတ်ပညာအဆင့်အတန်း၊ ကျင့်ဝတ်လိုက်နာမှု၊ လူမှုရေးစံ၊ ပတ်ဝန်းကျင်ထိန်းသိမ်းရေး စံ တွေကို လွတ်လပ်တဲ့ အဖွဲ့အစည်းတစ်ခု နဲ့ နှစ်စဉ်စစ်ဆေးခိုင်းပြီး ပြည်သူကို အစီရင်ခံတဲ့ စနစ်ပဲ။ ဗြိတိန်နိုင်ငံမှာ အဲဒီလို လုပ်တဲ့ ပုဂ္ဂလိက သတင်းစာဆိုလို့ ဂါဒီးယန်းသတင်းစာတစ်စောင်ပဲရှိ တယ်။

ကိုဗစ် ၁၉ ကပ်ရောဂါဖြစ်လာတော့ လူတွေက သတင်းအချက်အလက်တွေကို ပိုသိချင်လာတယ်။ တစ်ချိန်တည်းမှာပဲ အမေရိကန် – တရုတ်အားပြိုင်မှု၊ ဗြိတိန် နိုင်ငံ နဲ့ဥရောပ သမဂ္ဂဆက်ဆံရေး ၊ စီးပွားရေးကျဆင်းမှု၊ အစွန်းရောက်အမျိုးသားရေး၊ ဘာသာရေး ဝါဒီ များအန္တရာယ် ဆိုတာ တွေကလည်း လူတွေရဲ့ စိုးရိမ်မှုကို မြင့်မားစေတယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ စာဖတ် ပရိသတ်က တိကျခိုင်မာတဲ့သတင်းအချက်အလက်တွေကို လိုချင် လာတယ်။ ဓမ္မအဓိဋ္ဌာန်ကျကျ သုံးသပ်ချက်တွေ ကို ဖတ်ချင်လာတယ်။ ဒီအချက်တွေက ဂါဒီးယန်းသတင်းစာအပေါ် ကူညီပံ့ပိုးမှုတွေမြင့်မားလာစေတဲ့အဓိက အကြောင်းအရင်းတွေဖြစ်ပါတယ်။

သတင်းစာဆိုတာ လူပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးလိုပဲ စေတနာနဲ့ လုပ်ရပ်ကသာ လူတွေရဲ့ ယုံကြည်မှု ၊ ထောက်ခံမှု ကိုရယူနိုင်တယ်၊ အခက်အခဲမှန်သမ ျှကို ကျော်ဖြတ်နိုင်တယ်ဆိုတာ ဂါဒီးယန်း သတင်းစာ သက်သေပြလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။