သာမိုင်းခမ်း (၇)

သာမိုင်းခမ်းရွာရဲ့ ရှေးဟောင်းစေတီတွေရှိတဲ့နေရာက မွေတော်တောင်ဖြစ်ပါတယ်။ သာမိုင်း ခမ်းရွာ အဝင်မှာ သာမိုင်းခမ်းမွေတော်ကျောင်းသို့ လို့ရေးထားတဲ့ လမ်းညွှန်ဆိုင်းဘုတ် ရှိပါတယ်။ အဲဒီ လမ်းအတိုင်းသွားရင် မွေတော်တောင်ကို ရောက်ပါတယ်။ သာမိုင်းခမ်းမြို့ စည်ကားချိန်က ဘုန်း ကြီးကျောင်းလေးကျောင်းရှိခဲ့ပေမယ့် အခုတော့ အပေါ် ကျောင်း လို့ ခေါ်တဲ့ ကျောင်းတစ်ကျောင်း ပဲ ရှိတော့တယ်။

မွေတော်တောင်ပေါ်စတက်တာနဲ့ ပထမဆုံးတွေ့ရတာက ကံကော်တစ်ထောင်ထိုင်တော်မူ ရုပ်ပွား တော်များဖြစ်ပါတယ်။ ဒီရုပ်ပွားတော်တွေက ရှေးလက်ရာမဟုတ်ပါဘူး။ မွေတော်ကျောင်းဆရာ တော်နဲ့ အနန္တမေတ္တာ သာသနာပြု ပရဟိတ မိသားစု တို့ရဲ့ အစီအစဉ်နဲ့ တည်နေတာဖြစ်ပြီး ဒီနှစ် ဇန်နဝါရီလ အထိ အဆူ ၁၅၀ ပြီးပြီလို့သိရပါတယ်။ ကံ့ကော်တစ်ထောင် ဘုရားတွေကို လွန်သွား တဲ့အခါ ရှေးဟောင်းစေတီအစု ကိုတွေ့မယ်။ တချို့စေတီတွေက ရှေးလက်ရာအတိုင်း ရှိပေ မယ့် အများစုကတော့ပြန်ပြင်ပြီး ရွှေသင်္ဃန်း၊ ထုံးသင်္ဃန်းကပ်ထားတာတွေ့ရပါတယ်။ အရင်က ဒီနေရာ အောက်ကျောင်းလို့ခေါ်တဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းရှိခဲ့ဖူးတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။

အဲဒီကနေ တောင်ပေါ်ကို ဆက်တက်သွားရင် လမ်းညာဘက် ချိုင့်ထဲမှာ ရှေးအုတ်ရေကန်ကြီးရှိပါ တယ်။ ရေကန်က အမရပူရ နဲ့ စစ်ကိုင်းဘက်မှာတွေ့ရတဲ့ အောက်ကို အုတ်အဆင့်ဆင့်နဲ့ ဆင်း သွားတဲ့ ရေကန်မျိုးပါ။ အခုတော့ ကံ့ကော်တစ်ထောင်ဘုရားတည်တဲ့ အဖွဲ့ကပဲ ပြန်ပြုပြင်နေပါ တယ်။ မွေတော်ကျောင်းဝင်းထဲမှာရှိတဲ့စေတီအစုကတော့ အရေအတွက်အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ ပေမယ့်နောက်လူတွေ ပြုပြင်ထားတဲ့အတွက် ရှေးဟောင်းလက်ရာမကျန်တော့ပါဘူး။ တန်ဆောင်း တစ်ခုထဲမှာ စော်ဘွားမင်းမောင်ဖိုး လက်ထက်က ရေးထိုးခဲ့တဲ့ကျောက်စာလို့ထင်ရတဲ့ကျောက်စာ တစ်ခုတွေ့တယ်။ ဘုရားသမိုင်းနဲ့ပတ်သက်တဲ့ ပန်းချီကားတချို့ရှိပေမယ့် ပုံစာတွေ ပျက်စီးနေပြီ။

မွေတော်ကျောင်း စေတီစုကို လွန်ပြီးဆက်သွားရင် ကျောင်းအုတ်တံတိုင်းနဲ့ တံခါးတစ်ခုတွေ့မယ်။ အဲဒီကနေ ထွက်လိုက်ရင် နောက်ထပ် ရှေးဟောင်း စေတီအစုတစ်ခုကို တွေ့မယ်။ အဲဒီစေတီ တွေ ကတော့ ရှေးဟောင်းသုတေသန က ရှေးဟောင်းဇုန် ဆိုတဲ့ မှတ်တိုင်တွေစိုက်ပြီး ကာကွယ်ထား တဲ့ အတွက်ရှေးလက်ရာအတိုင်းပဲရှိသေးတယ်။ စေတီပုံစံတွေကတော့ အင်းတိန်ဘုရားတွေမှာ တွေ့ရ တဲ့လက်ရာမျိုးပဲ။အဲဒီစေတီစုအနားမှာ အရင် ရှိခဲ့ တဲ့ ဘုန်းကြီးကျောင်းရဲ့လှေကားလို့ ပြောတဲ့ အုတ် လှေကားတစ်စင်းရဲ့အကြွင်းအကျန်တွေရှိသေးတယ်။မြင်ခဲ့ရတဲ့အခြေအနေအရတော့ရှေး ဟောင်း သုတေသနကလည်း ရှေးဟောင်းစေတီတွေကို နောက်လူတွေ မပြင်အောင်သာ ကာကွယ် ထား နိုင်ပေမယ့်ထပ်မပျက်စီးအောင်တော့ထိန်းသိမ်းနိုင်ပုံမရဘူး။ဘယ်အစိုးရပြောင်းပြောင်း ရှေးဟောင်း သုတေသနအတွက်ရတဲ့ ဘတ်ဂျက်က ဆင့်ပါးစပ် နှမ်းပက်သလို ဖြစ်နေတာက တော့ အတူတူပဲ။

သာမိုင်းခမ်းမှာ နောက်ထပ် စိတ်ဝင်စားဖို့ကောင်းတဲ့နေရာကတော့ သာမိုင်းခမ်း စော်ဘွား မင်း မောင်ဖိုး ရဲ့ သင်္ချိုင်းနေရာဖြစ်ပါတယ်။ အင်တာနက်ပေါ်မှာ သာမိုင်းခမ်းကို ကျိန်စာသင့်တဲ့ မြို့အဖြစ် နဲ့ ရေးထားတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရှိတယ်။ ဓာတ်ပုံတွေနဲ့ ဝေေ၀ဆာဆာရေးထားတော့ ဖတ်တဲ့ သူ လည်းများတယ်။ အဲဒီဆောင်းပါးက သာမိုင်းခမ်းက စော်ဘွားဟာ လောကီပညာတွေကို စိတ်ဝင် စားလို့ လောကီပညာရှင်တွေကို ဖိတ်ခေါ်ပြီး ပညာသင်တယ်၊ အင်း၊ စမ၊ ဗေဒင် ၊ အဂ္ဂိရတ်၊ ဆေး၊ ပြဒါး ပညာရှင်တွေကို ဖိတ်ပြီးလောကီပညာရပ်တွေနဲ့ စေတီတစ်ဆူတည်တယ် ၊ သူကွယ်လွန် တော့လည်း သူ့အုတ်ဂူအောက်မှာ ကြင်ရာ တော်၊ အလုပ်အကျွေးများနဲ့ စစ်သည်ရဲမက် တွေကို ထည့် သွင်းမြှုပ်နှံခဲ့တယ်၊ သူ့ဂူထဲမှာလည်း ရွှေငွေ ရတနာတွေထည့်သွင်းမြှုပ်နှံခဲ့တယ် လို့ ရေး ထားတယ်။ စော်ဘွားကြီးရဲ့ အုတ်ဂူအဖြစ် မွေတော်တောင် အဝင်မှာပထမဆုံးတွေ့ရတဲ့စေတီ အစု ထဲက လေးထောင့်ပုံအုတ်ဂူကို ဓာတ်ပုံနဲ့ဖော်ပြထားပါတယ်။

တကယ်တော့ အဲဒီဆောင်းပါးမှာရေးထားတဲ့ စော်ဘွားရဲ့ကျိန်စာ၊ လောကီပညာနဲ့တည်တဲ့စေတီ၊ စော်ဘွားကြီးသင်္ချိုင်းဂူဆိုတဲ့အချက်တွေက လုံးဝမှားပါတယ်။ စိတ်ကူးယဉ်သက်သက် ဖတ်ကောင်း အောင် ရေးထားတာ ပါ။ ဒေသခံတစ်ယောက်ကလည်း အဲဒီအကြောင်းကို ပြန်ရှင်း ထားတာ ရှိပါ တယ်။ ဒါပေမဲ့ မူလ ဆောင်းပါးလောက် လူသိမများပါဘူး။

အဲဒီဆောင်းပါးမှာ ပါတဲ့စော်ဘွားကြီးက လောကီပညာလိုက်စားတယ်ဆိုတဲ့အချက်က လည်း မှား ပါတယ်။ အဖွားဒေါ်အေးတီကတော့ စော်ဘွားကြီးက ဘုရားတရားကြည်ညိုတယ်၊ နောက်ပြီး စော် ဘွားသက်ကလည်းရှည်တော့လူတွေကဘုန်းတန်ခိုးကြီးတယ်၊အာဏာစက်ပြင်းတယ်လို့ ယုံကြည် တယ်။ ဒါ့ကြောင့် စော်ဘွားကြီးကို ကန်တော့တဲ့ပွဲတွေမှာ စော်ဘွားကြီး ပရိတ်ရွတ်ပေးတဲ့ရေကို ယုံ ယုံကြည်ကြည်နဲ့ ဆောင်ထားကြတာပဲရှိတယ်လို့ရှင်းပြတယ်။

တကယ်တော့ စော်ဘွားကြီးရဲ့ အုတ်ဂူက သာမိုင်းခမ်းရွာတောင်ဘက် ၊ ရွာနဲ့ ဆက်နေတဲ့ ကုန်း ကြောလေးပေါ်မှာ ရှိပါတယ်။ အဲဒီနေရာကို အရင်ကတော့ မင်းသင်္ချိုင်းလို့ခေါ်တယ်၊ စော်ဘွား မျိုး နွယ်တွေအတွက် သီးသန့်ထားတဲ့နေရာဖြစ်ပါတယ်။ စော်ဘွားခေတ်က မင်း၊ သူဌေး၊ သာမန်လူ နဲ့ အစိမ်း သေဆိုပြီး သင်္ချိုင်း လေးနေရာခွဲထားတယ်လို့ပြောတယ်။ အခုတော့ အဲဒီအစဉ်အလာ မရှိ တော့ဘူး။ မင်းသင်္ချိုင်းနေရာမှာ ရှိတဲ့အကြီးဆုံးအုတ်ဂူက စော်ဘွားမင်းမောင်ဖိုးရဲ့ အုတ်ဂူပါ။

ဒီသင်္ချိုင်းမှာ မင်းမောင်ဖိုးရဲ့ ဖခင် စော်ဘွားမောင်ရွှေမင်းရဲ့ အုတ်ဂူလည်းရှိတယ်လို့ဆိုတယ်၊ ဒါ ပေမယ့် အုတ်ဂူတွေမှာ သင်္ချိုင်းစာတွေမရှိတော့တဲ့အတွက် ဘယ်သူ့ အုတ်ဂူတွေဆိုတာ မသိနိုင် တော့ဘူး။ စော်ဘွားမင်းမောင်ဖိုးရဲ့ အုတ်ဂူကိုတောင် ဒေါ်အေးတီတို့ မိဘများခေတ်အထိ လူကြီး သူမတွေ နှစ်စဉ်သွားကန်တော့လေ့ရှိတဲ့အတွက် မှတ်မိနေတာပါ။

လက်ရှိအခြေအနေမှာတော့မင်းမောင်ဖိုး အုတ်ဂူအပါအဝင် စော်ဘွားမျိုးနွယ်များရဲ့ အုတ်ဂူ အတော် များများအဖောက်ခံထားရတယ်။ အဖွားဒေါ်အေးတီကတော့ သူငယ်ငယ်ထဲက အဖောက်ခံ ထား ရတာလို့ပြောတယ်။ စော်ဘွားစနစ်ရှိချိန်ကတော့ ဒီလို ဂူဖောက်တာမျိုးလုပ်ရဲမယ်မထင်ဘူး။ နောက်ပိုင်းမှ ရတနာတွေများရှိမလားဆိုပြီး ဖောက်ထွင်းခဲ့ကြပုံရတယ်။ ဂူကို ပြန်ပိတ်ပြီး “ မဖွင့် ပါနှင့် သီးခံပါ” ( မူလသတ်ပုံ) လို့ရေးထားတဲ့ ဂူကိုတောင် ပြန်ဖောက်ထားတာလည်းတွေ့ရတယ်။ သာမိုင်းခမ်းရွာရဲ့ မင်းသင်္ခိျိုင်းဟောင်းနေရာက ရာထူး၊အာဏာ၊ စည်းစိမ်တွေ မတည်မြဲခြင်း သဘော ကို သက်သေပြနေတာပါပဲ။

သာမိုင်းခမ်းမြို့သမိုင်းနဲ့ပတ်သက်ပြီး လေ့လာစရာတွေကုန်တော့ လက်ရှိကျေးရွာလူမှု စီးပွား အခြေအနေကို သိနိုင်ဖို့ ရွာထဲကို လှည့်ပတ်ကြည့်တယ်။ သာမိုင်းခမ်းရွာက တောင်ကုန်းပေါ် မှာတည်ထားပြီး ၂၀၂၂ စာရင်းအရ အိမ်ခြေ ၁၂၃ အိမ်၊ အိမ် ထောင်စု၁၁၃ စု၊ လူဦးရေ ၅၉ ၁ ဦး ရှိတယ်။ သာမိုင်းခမ်းကျေးရွာအုပ်စု တစ်ခုလုံးဆိုရင် အိမ်ခြေ ၇၁၇ အိမ်၊ အိမ်ထောင်စု ၆၅၈ စု၊ လူဦးရေ ၃၀၃၃ ဦးရှိပါတယ်။

သာမိုင်းခမ်းရွာကို ဝင်ဝင်ချင်း သတိထား မိတယ်အချက်ကတော့ ရွာတွင်းလမ်းတွေနဲ့ အိမ်ခြံကွက် တွေသန့်ရှင်းသပ်ရပ်နေတာပဲဖြစ်ပါတယ်။ရွာဆိုပေမယ့်ရွာတွင်းလမ်းတွေအားလုံးမှာ နာမည်တွေ ရှိပြီး လမ်းဆိုင်းဘုတ်တွေနဲ့ စနစ်တကျ ရှိတာကိုတွေ့ရတယ်။ ကမ္ဘောဇဘဏ်ရဲ့ ရေရရှိရေး စီမံကိန်း က တည်ဆောက်ပေးထားတဲ့ အဝီစိတွင်းနဲ့ ရေကန်လည်းရှိတယ်။ အိမ်အများစုကလည်း တစ်ထပ် တိုက် လေးတွေ၊နှစ်ထပ်အိမ် သုံးလေးလုံးတွေ့တယ်။ဆောက်လက်စ သုံးထပ်တိုက် တစ်လုံး လည်း မြင်ခဲ့ရတယ်။ ရွာလယ် လမ်းမကြီးကတော့ မင်း လမ်းမ ( စော်ဘွားဟော်ကို သွားတဲ့လမ်း) ဖြစ်ပြီး လမ်းသွယ် တွေကတော့ ဟော်ကုန်းလမ်း၊ မင်းမဟော်လမ်း၊ မြင်းပြိုင် လမ်း၊ စဝ်ထွန်းအေး လမ်းစ သည် ဖြင့် အမည် ပေးထားတယ်။ မင်းလမ်းမ ကြီးရဲ့ ထိပ်မှာ “ သာမိုင်း ခမ်း ကျေးရွာသစ်လှုပ်ရှားမှု၊ မြန်မာ ဆယ်မာအူးလ်အွန်ဒုံစီမံကိန်း၊ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်း၊ ကလော မြို့နယ်၊ KOICA , SMU ဆိုတဲ့ မုခ်ဦး ကြီးရှိတယ်။ လမ်းမကြီးဘေးမှာပဲ စီမံကိန်းကတည်ဆောက်ထားတဲ့ ရေသန့်စက်ရုံ၊ ကျေး ရွာခန်းမနဲ့စာကြည့်တိုက်ရှိတယ်။

ဆယ်မာအူးလ်အွန်ဒုံ ( Saemaul Undong) စီမံကိန်းဆိုတာက သမ္မတ ပတ်ချုံဟီးလက်ထက် တောင်ကိုရီးယားနိုင်ငံမှာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တဲ့ ကျေးရွာသစ်စီမံကိန်းကို နမူနာယူပြီး ကိုရီး ယား နိုင်ငံတကာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ရေးအေဂျင်စီ (Korea International Cooperation Agency ,KOICA)က မြန်မာနိုင်ငံမှာ အကောင်အထည်ဖော်ခဲ့တဲ့ စီမံကိန်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစီမံကိန်း ကာလ က ၂၀၁၄ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၁၉ ခုနှစ်အထိ ဖြစ်ပြီး ကျေးရွာပေါင်းတစ်ရာ မှာ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာဖြစ်ပါ တယ်။ အဲဒီစီမံကိန်းမှာ သာမိုင်းခမ်းအပါအဝင် ကလောမြို့နယ်က ငါးရွာပါဝင်တယ်။

ဒီစီမံကိန်းက ရန်ပုံငွေမတည်ပေးပြီး ကျေးရွာလူထုက မိမိတို့ အစီအစဉ်နဲ့ ကျေးရွာဖွံ့ဖြိုးတိုး တက် ရေး အတွက် အသုံးချရတာဖြစ်ပါတယ်။ ပထမ နှစ်မှာ ကျေးရွာအားလုံး ရန်ပုံငွေအတူတူရပေ မယ့် နောက်နှစ်တွေမှာတော့ အကဲဖြတ်ချက်အရ လုပ်ငန်းအကောင်အထည်ဖော်မှုကောင်းတဲ့ရွာတွေက ငွေပိုရတဲ့စနစ်ဖြစ်ပါတယ်။ သာမိုင်ခမ်းရွာကတော့ ဒီစီမံကိန်းမှာအောင်မြင်ပုံရပါတယ်။ ၂၀၂၀ ပြည့် နှစ်က ထုတ်ဝေတဲ့ The Korean Society Of Rural Planning ဂျာနယ် အတွဲ ၂၆ ၊ အမှတ်စဉ် ၃ ပါ ဆောင်းပါးတစ်စောင်မှာ စီမံကိန်းအကောင်အထည်ဖော်မှု အကောင်းဆုံး ရွာသုံးဆယ်ကို ဖော် ပြတဲ့အခါ သာမိုင်းခမ်း ရွာပါတာကို တွေ့ရတယ်။

သာမိုင်းခမ်းရဲ့ ကျေးရွာသစ်စီမံကိန်းက ၂၀၁၉ ခုနှစ်မှာ ပြီးတယ်။ ဒီစီမံကိန်းရဲ့ ရည်ရွယ်ချက်က စီမံ ကိန်းပြီးသွားရင်လည်းကျေးရွာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးအတွက်ကျေးရွာလူထုကပဲ စီမံခန့်ခွဲ လုပ် ဆောင် နိုင်အောင်ပျိုးထောင်ပေးတာဆိုတော့ လက်ရှိ ဘယ်လိုလည်ပတ်နေလဲ ဆိုတာ သိချင် တယ်။ ဒါပေ မဲ့ ရှင်းပြနိုင်မယ့်သူတွေက တောင်ကြီး၊ အောင်ပန်း ဘက်သွားနေလို့ မတွေ့ခဲ့ရဘူး။ ဒါ့ကြောင့် ကျေးရွာခန်းမ မှာ ကပ်ထားတဲ့ ဆယ်မာအူးလ်အွန်ဒုံ ကြွေးကြော်သံ

၁။ ငါတို့ လုပ်ကို လုပ်ရမယ်။ ( တာဝန်ယူစိတ်)
၂။ ငါတို့လုပ်နိုင်တယ်။ ( မိမိကိုယ်ကို ယုံကြည်မှု)
၃။ ငါတို့ လုပ်ရင်ဖြစ်တယ်။ ( စိန်ခေါ်ရဲသည့်စိတ်ဓာတ်)

ဆိုင်းဘုတ်ကို ဖတ်ပြီး ပြန်ခဲ့ရတယ်။ ရွာသားအားလုံးဒီစိတ်ဓာတ်နဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်နိုင်မယ် ဆိုရင်တော့ သာမိုင်းခမ်း ရွှေရောင်လွှမ်းတဲ့ခေတ်ကို ပြန်ရောက်မှာပါ။

ပြီးပါပြီ