ရွှေတိဂုံ အရိပ်အောက်မှာ (၁)

ရွှေတိဂုံစေတီတော် ဝတ္တုကံမြေ ဖြစ်တဲ့ အလယ်ပစ္စယံနဲ့ အောက်ပစ္စယံမှာ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း၊ သီလရှင်ကျောင်း နှစ်ဆယ်ကျော်ရှိပါတယ်။ တစ်ချို့ကျောင်းတွေက နှစ်ရာချီ သက် တမ်း ရှိနေပါပြီ။ တစ်ချို့ကျောင်းတွေကတော့ ဇရပ်ကနေ ကျောင်းဖြစ်လာတာပါ။ တစ်ချို့ကျောင်း တွေက မူလအလှုရှင်တွေရှိနေသေးပေမယ့် တစ်ချို့ ကျောင်းတွေကတော့ အလှုရှင်သစ်တွေက ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားပါတယ်။
အလယ်ပစ္စယံနဲ့ အောက်ပစ္စယံကို ရောက်သွားရင် သစ်ရိပ် ၊ ဝါးရိပ်တွေနဲ့ အင်မတန်အေးချမ်းပါ တယ်။ ကားသံ၊ လူသံ မကြားရသလောက်ပဲ။ ဂေါပကအဖွဲ့က ဝန်ထမ်းတွေနဲ့ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ တွေ နေတဲ့ အဆောက်အဦတစ်ချို့ရှိပေမယ့် သာသနာရေးဆိုင်ရာအဆောက်အဦတွေက ပိုများ ပါတယ်။
ဒီဘုန်းကြီးကျောင်းတွေမှာ ဝါတွင်း၊ ဝါပ ဥပုသ်ပေးတာရှိသလို တရားစခန်းတွေလည်း ရှိပါတယ်။ ဒကာ၊ ဒကာမ ပေါများပြီး ဆွမ်းကွမ်းအဆင်ပြေတဲ့ကျောင်းရှိသလို ဒကာနည်းတဲ့ကျောင်းတွေ လည်းရှိပါတယ်။ ကျောင်းတိုက်တိုင်းမှာ စိတ်ဝင်စားဖွယ်ရာ သမိုင်းကြောင်းတွေရှိတယ်။ ဒီကျောင်း တိုက်တွေ အနီးအနားမှာပဲ လူသိနည်းတဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာနေရာတွေလည်း ရှိတယ်။
ရွှေတိဂုံ စေတီတော်ကို ဘုရားဖူးလာသူအများစုက ဓာတ်လှေကားနဲ့ ဖြစ်စေ၊ စောင်းတန်း က ဖြစ်စေ ရင်ပြင်တော်ပေါ်တက်ပြီး ကြည်ညိုပူဇော်တာများတော့ ရွှေတိဂုံ စေတီတော် အလယ်ပစ္စယံ နဲ့ အောက် ပစ္စယံမှာ ရှိတဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်း၊ သီလရှင်ကျောင်းနဲ့ဇရပ်တွေ ဆီ ရောက်ဖူးသူ အတော် နည်း ပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် အလယ်ပစ္စယံနဲ့ အောက်ပစ္စယံမှာ ရှိတဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းတွေ၊ သီလရှင်ကျောင်း တွေ၊ ဇရပ်တွေနဲ့ အခြားစိတ်ဝင်စားစရာနေရာတွေကို လေ့လာပြီး စာဖတ်သူတွေကို မ ျှေ၀ လိုက် ပါတယ်။ အခုဆောင်းပါးတွေက သုတေသနဆောင်းပါးမဟုတ်ပါဘူး၊ သာမန်ဘုရားဖူး တစ် ယောက် မြင်တွေ့ခဲ့တဲ့ ပုံရိပ်ကောက်ကြောင်းသာဖြစ်ပါတယ်။
ဖွားသဲနု ဇရပ်
ရွှေတိဂုံ စေတီတော် တောင်ဘက် မုခ်ကနေ ခြေလျင်တက်မယ်ဆိုရင်၊ ဒါမှမဟုတ် တောင်ဘက်မုခ် ယာဉ်ရပ်နားကွင်းမှာ ကားရပ်ပြီး စောင်းတန်းဘက်ကို ဝင်လာမယ်ဆိုရင် သစ္စာမဏ္ဍိုင် ဆိုတဲ့ ဘာသာရေးစာအုပ်ဆိုင်ကိုတွေ့ပါလိမ့်မယ်။ စောင်းတန်းကတက်ရင် ဘယ်ဘက်အခြမ်းပေါ့။ အဲဒီ ဆိုင်ဘေး လမ်းကြားလေး အတိုင်းနောက်ဘက်ကို သွားလိုက်ရင် နောက်ထပ် စာအုပ် ဆိုင် တန်းတစ်ခုရှိပါတယ်။ အဲဒီ စာအုပ် ဆိုင်တန်းက တင်တင်အေးစာအုပ်ဆိုင်ဘေး လမ်းအတိုင်း သွား လိုက်တဲ့အခါ အုပ်နံရံမှာ ဝင်ပေါက် တစ်ခု နဲ့လှေကားကို တွေ့မယ်။ လှေကားက နှစ်စင်း၊ ဘယ်/ညာ ဆင်းလို့ရတယ်။
အဲဒီလှေကားကနေ ဆင်းလိုက်တဲ့အခါ “ ရွှေတိဂုံစေတီတော်၊ တောင်ဘက် စောင်းတန်း/ ဈေး တော်ရုံ ဗုဒ္ဓဝေယျာဝစ္စအသင်း” ဆိုတဲ့ အဆောက်အဦလေးတစ်ခုရှိတယ်။ သူ့နဲ့ကပ်လျက်မှာ လုံ ခြုံရေးအဖွဲ့တွေနေတဲ့တန်းလျားနှစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒီတန်းလျားတွေ ရှေ့က အုတ်စီ လမ်းလေး အတိုင်း သွားရင် ဖွားသဲနုဇရပ် ကိုရောက်တယ်။
ဖွားသဲနုဇရပ်က အခုတော့ ကျောင်းဖြစ်နေပြီ။ ကျောင်းအဝင်မှာ ဖွားသဲနု ဓမ္မဗိမာန်ကျောင်းလို့ ဆိုင်းဘုတ်ရှိတယ်။ ကျောင်းက နှစ်ထပ်ကျောင်း။ ဒါပေမယ့် မူလက ခြေတံရှည်ဇရပ်ကို အောက်မှာ ပြန်ပြီး အခန်းဖွဲ့ထားတာ။ သံဃာတော်တွေက အောက်ထပ်မှာ သီတင်းသုံးတယ်။ အပေါ်ထပ် ကတော့ ဘုရားခန်း၊ အောက်ထပ်က ခြောက်ပေလောက်ပဲရှိတယ်။ အတော်နိမ့်တယ်။ ကျောင်း ရှေ့ လှေကားကတော့ နောက်မှာ မွမ်းမံထားတယ်လို့ယူဆရတဲ့ အုတ်လှေကားကြီးဖြစ် ပါတယ်။ ဇရပ်အောက်ခြေအတွင်းဘက်နေ တက်တဲ့လှေကားတစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒါက မူလလှေကားလို့ ယူ ဆရပါတယ်။
ဖွားသဲနုဇရပ်ကို သားဖြစ်သူက ၁၂၉ ၈ ခုနှစ်မှာ ဆောက်လုပ်လှုဒါန်းတယ်။ ကျောင်းတိုက်လှေကား အတက်မုခ်ဦးမှာ “ ဘိုးဘိုးမင်း၊ ဘွားသဲနု၊ သုဓမ္မာစရပ်၊ ၁၂၉ ၈ ခုနှစ်” သစ်သားဖောင်းကြွစာလုံး နဲ့ ရေးထိုးထားတယ်။ ဘုရားခန်းထဲမှာ ဘွားသဲနု ဓာတ်ပုံကြီးရှိတယ်။ ဘိုးဘိုးမင်းရဲ့ ပုံတော့ မရှိ ဘူး။ ဘွားသဲနုအကြောင်းကို ပြောပြနိုင်သူမရှိဘူး။ မှတ်တမ်းလည်းမတွေ့ခဲ့ရဘူး။ သူ့သားအမည်ကို လည်း မသိခဲ့ရဘူး။ ဘွားသဲနု မြေးမြစ်တွေလည်း လာရောက်ဆက်သွယ်လှုဒါန်းတာမရှိတော့ဘူး လို့ သိရတယ်။
အခု ဖွားသဲနု ဓမ္မဗိမာန်ကျောင်းမှာ ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်က ဆရာတော် ဦး နရပီယ ပါ။ ဆရာတော်တို့ အရင်သီတင်းသုံးခဲ့တဲ့ကျောင်းက ပေ ၃၀၀၊ ပေ ၁၀၀ ကျောင်းတိုက်ဖြစ်ပြီး အခု ဗုဒ္ဓပြတိုက်လုပ်ထားပါတယ်။
အဲဒီကျောင်းတိုက်က နေရင်း ဦးကောဝိဒဆရာတော်ရဲ့ကျောင်းဖြစ်ပါတယ်။ ၁၉ ၉ ၁ ခုနှစ်မှာ သာ သနာရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီး ဗိုလ်ချုပ်မျိုးညွှန့်က အဲဒီကျောင်းကို ပြတိုက်လုပ်ဖို့အတွက် အလှုခံခဲ့ ပြီး ဂေါပကအဖွဲ့က ဖွားသဲနုဇရပ်ကို ကျောင်းအဖြစ်နဲ့ သီတင်းသုံးဖို့ သတ်မှတ်ပေးခဲ့တာဖြစ်ပါ တယ်။
ဆရာတော်ဦးကောဝိဒ ပြီးတော့ ဆရာတော် ဦးဓမ္မာနန္ဒ၊ ဆရာတော် ဦးဉာဏ နဲ့ အခုဆရာတော် ဦးနရပီယတို့က အစဉ်အဆက် ကျောင်းထိုင်ပါတယ်။ ဆရာတော် ဦးဓမ္မာနန္ဒ လက်ထက်မှာ အခု နေရာကို ရွှေ့ခဲ့ရတာဖြစ်ပါတယ်။ ဆရာတော် ဦးကောဝိဒက ရေစကြိုနယ် နေရင်းရွာဇာတိဖြစ်လို့ နေရင်း ဦးကောဝိဒလို့ အမည်တွင်တာဖြစ် ပါတယ်။ အခုဆရာတော်က ရေစကြိုနယ် ပုခန်းကြီး ဇာတိပါ။
ဖွားသဲနုဇရပ်အပေါ်ထပ်မှာ ဖွားသဲနု ဓမ္မဗိမာန်ကျောင်းကို ပြန်လည်မွမ်းမံတဲ့အလှုရှင်စာရင်း နှစ်ခု တွေ့တယ်။ ပထမတစ်ခုက အတွင်းဘက်က တက်တဲ့လှေကားထိပ်မှာ ရှိတယ်။ “ ဖွားသဲနု ဓမ္မဗိမာန်ကျောင်း တော်ကြီး တိုးချဲ့ပြုပြင်ရာ၌အလှုရှင်များစာရင်း” လို့ရေးထားတယ်။ ခုနှစ်ဖော် ပြ မထားဘူး။ အလှုရှင်အမည် ၈၀ ဦးတွေ့တယ်။ အများဆုံးလှုဒါန်းသူက သွတ် ၂၂ ချပ်နဲ့ ၁၇ သိန်း ပါ။ ဒီနေရာ ကို ကျောင်းစရွှေ့တဲ့ ၁၉ ၉ ၀ ပြည့်လွန်နှစ်တွေက အလှုစာရင်းလို့ ခန့်မှန်းရပါတယ်။
ဒုတိယမှတ်တမ်းကတော့ “ ကွယ်လွန်သူ ဖွားဖွားကြီး ဒေါ်ဖွားရင်၊ ကျေးဇူးရှင် မိဘများဖြစ်ကြ သော ဦးဂန္ဒီအနားမလဲ+ ဒေါ်တင်မေ၊ ဦးအာရ်မွန်+ဒေါ်ခင်ညွှန့်၊ ခင်ပွန်း ဦးကြီးမြင့် အသက် (၆၂)နှစ် တို့ အားရည်စူူး၍ ကျန်ရစ်သူ ဇနီး ဒေါ်အမာကြည်နှင့် သားသမီးမြေးများမှ ဖွားသဲနု၊ ဓမ္မဗိမာန် ကျောင်း တော်ကြီးအား ပြန်လည်ပြုပြင် မွန်းမံ၍လှုဒါန်းပါသည် (၁-၁-၂၀၁၄)” လို့ ရေးထားပါတယ်။
ဖွားသဲနု ဇရပ်ဘေးမှာပဲ သီလရှင်ကြီးတစ်ပါးရဲ့ ကျောင်းလေးရှိတယ်။ ဒါကလည်း ဖွားသဲနုဓမ္မဗိမာန် ကျောင်းဝင်းထဲမှာရှိလို့ ဖွားသဲနုဇရပ်သီလရှင်ကျောင်းလို့ပဲ စာရင်းပေါက်ပါတယ်။