ပေးမယ် ၊ မပေးဘူး

၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲရဲ့ ထူးခြားချက်ကတော့ “ မဲမပေးရေး လှုပ်ရှားမှု No Vote Campaign” ပေါ်လာတာပါပဲ။ မဲမပေးရေးလှုပ်ရှားမှုက ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရှိခဲ့တယ်။ ၂၀၁၂ ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ၂၀၁၅ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲမှာ မရှိခဲ့ဘူး။ အခုတစ်ခါ ပြန်ပေါ် လာပြန်တယ်။

ပေးမယ်

အခု အချိန်မှာတော့ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးမှာ အရေးပါတဲ့ အင်အားစုတွေအားလုံးက မဲမပေးရေး လှုပ်ရှား မှုကို လက်မခံကြပါဘူး။

အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီ ဥက္ကဋ္ဌဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်ကတော့ “မဲပေးရမယ်၊ ဒါဟာ နိုင်ငံသားတွေရဲ့ တာဝန်လည်းဖြစ်တယ်။ အခွင့်အရေးလည်းဖြစ်တယ်။ မဲမပေးဘဲနဲ့ နောက်မှ ဒီအစိုးရ ဘာညာ ဆိုပြီး လုံးဝပြောပိုင်ခွင့်မရှိဘူး” လို့ အတိအလင်းပြောထားတယ်။

ဒါပေမယ့် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကတော့ အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီက ရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ် မှောက်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအချိန်က ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်အနေနဲ့ လူထုကို မဲမပေးနဲ့လို့ တိုက်ရိုက်မပြောခဲ့ပေမယ့် “ လူထုအနေနဲ့ မဲပေး ခွင့် ရှိသလို မဲမပေးပဲ လည်း နေပိုင်ခွင့်ရှိတယ်၊ ကိုယ်ထောက်ခံတဲ့ပါတီမပါရင် မဲမပေးနဲ့ပေါ့” လို့ လူထုကို သတင်းစကားပါးခဲ့တဲ့အကြောင်း မုံရွာ အောင်ရှင်ရဲ့ “အမျိုးသားဒီမိုကရေစီအဖွဲ့ချုပ်မှတ်တမ်း ၁၉ ၈၈ – ၂၀၁၀” စာအုပ်မှာ အတိ အလင်းရေးသားထားခဲ့တယ်။

ဒါ့ကြောင့် အခုအချိန်မှာ မဲမပေးပဲ နေရင် နိုင်ငံသားတာဝန်မကျေဘူးဆိုတဲ့ ပြောဆိုချက်အပေါ် ၂၀၁၀ တုန်းကပြောခဲ့တဲ့စကားနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ဝေဖန်မှုတွေပေါ်လာခဲ့တယ်။ မဲမပေးရင် အစိုးရကို မေ၀ ဖန်နဲ့ဆိုတဲ့ စကားအပေါ်မှာလည်း ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ်မှောက်ခဲ့၊ မဲမပေးခဲ့တဲ့ အင်န် အယ်လ်ဒီခေါင်းဆောင်တွေက ဦးသိန်းစိန်အစိုးရကို တောက်လေ ျှာက်ဝေဖန်ခဲ့တဲ့ အခြေအနေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ပြောတာလည်း ရှိတယ်။

ဒါ့အပြင် ၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲတုန်းကတော့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေကိုလက်မခံနိုင်လို့ မဝင်ခဲ့ပေမယ့် ၂၀၁၂ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲဝင်ပြိုင်တယ်။ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲမတိုင်ခင် ကလည်း ၂၀၁၃ ဒီဇင်ဘာ ၁၃ မှာ ဖွဲ့စည်းပုံမပြင်ရင် ရွေးကောက်ပွဲမဝင်ဘူး။ ဂုဏ်သိက္ခာရှိတဲ့ နိုင်ငံရေး သမားတွေအနေနဲ့ ၂၀၁၅ ရွေးကောက်ပွဲကို ဝင်ရောက်ဖို့မသင့်ဘူးလို့ပြောခဲ့ပေမယ့် နောက်ဆုံးမှာ ဝင်ပြိုင် ခဲ့ တာ၊ အခုလည်း ဟိုတစ်ချိန်က လက်မခံဘူးလို့ပြောထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအောက်ကပဲ မဖြစ်မနေ မဲပေးဖို့တိုက်တွန်းနေ တာတွေကို လည်း ဝေဖန်နေတာတွေ့ရတယ်။

ဒါပေမယ့် ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီဟာ အာဏာမရခင် နဲ့အာဏာရပြီး ပြောတဲ့စကားကွဲပြားခြားနားတာက ဒီတစ်ကြိမ်ထဲမဟုတ်တဲ့အတွက် မတူရကောင်းလားလို့ ပြောနေရင်လည်း လေကုန်ရုံပဲရှိမယ်။ အရင်က ကိုယ်မပါခဲ့ရလို့ မဲမပေးဖို့ သွယ်ဝိုက်ပြောခဲ့ တာ။ အခုတော့ ကိုယ်ပါနေတဲ့အပြင် ကိုယ်တိုင်နိုင်မှဖြစ်လို့ မဲပေးဖို့ တိုက်တွန်းတယ်လို့ပဲမှတ်ထား လိုက်တာ ကောင်းပါတယ်။

ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီကတော့ ရွေးကောက်ပွဲအဆက်ဆက် မဲပေးဖို့ပြောလာခဲ့တဲ့ပါတီဆိုတော့ အခုလည်း မဲပေးဖို့ ပဲတိုက်တွန်းနေတယ်။ ပါတီဥက္ကဋ္ဌ ဦးသန်းဌေး ရဲ့ ၂၀၂၀ ဇူလိုင် ၃၁ ဖေ့စ် ဘွတ် ရေးသားချက်မှာတော့ “ ကိုယ်ကြိုက်တာ ကိုယ်မရွေးရင် သူများရွေးပေးတာကိုပဲ ကြိုက် ကြိုက် မကြိုက်ကြိုက် ယူရမှာ။ xx လေ ျှာက်ချင်တဲ့ ဒီမိုကရေစီလမ်း မကောင်းသေးရင် ကောင်း အောင်ပြင်ဖို့ မဲပေးဖြစ်အောင် ပေးကြပါစို့ xx ” လို့ရေးထားတယ်။

တပ်မတော်သဘောထားကတော့ ရှင်းပါတယ်။ ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေဆိုတာ တပ်မတော် က လိုလားတဲ့ နိုင်ငံရေးအသွင်ကူးပြောင်းမှုပုံစံကို အကောင်အထည်ဖော်ဖို့ရေးဆွဲထားတာ ဖြစ်တဲ့ အတွက် ၂၀၀၈ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေအရ ကျင်းပတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲမှန်သမ ျှကို ထောက်ခံနေ မှာပဲ။ မဲပေးဖို့တိုက်တွန်းမှာပဲ။ ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လ ၁၄ ရက်နေ့ ၃၄ ပါတီနဲ့ တွေ့ဆုံချိန်မှာ တပ် မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ်က “ ရွေးကောက်ပွဲ၌ ဆန္ဒမဲပေးခွင့်ရှိသူအားလုံး မဲပေးကြရန် လိုကြောင်း၊ မဲမပေးပါက ရွေးချယ်ခံရသင့်သည့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများမဲမရ သည်သာ ဖြစ်မည်ဖြစ်ပြီး မဲပေးသင့်သူကို ဆန္ဒမဲပေးကြ စေရေး စည်းရုံးကြစေလိုကြောင်း” ဆိုပြီး ပြောခဲ့ ကြောင်းသတင်းမှာတွေ့တယ်။

တိုင်းရင်းသားပါတီတွေရပ်တည်ချက်ကလည်း ရှင်းပါတယ်။ ဒီတစ်ကြိမ်ရွေးကောက်ပွဲဟာ ပြည် နယ်တွေမှာ တိုင်းရင်းသားပါတီတွေ အနိုင်ရဖို့ အခြေအနေအကောင်းဆုံးဖြစ်နေတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ပါတီတိုင်းက သူတို့ကိုယ်စားပြုတဲ့ တိုင်းရင်းသားမဲဆန္ဒရှင်တွေ မဲပေးဖို့တိုက်တွန်းနေကြတယ်။

မပေးဘူး

မဲမပေးဘူးဆိုတာက ရွေးကောက်ပွဲကို သပိတ်မှောက်လိုက်တဲ့သဘောပါပဲ။ ဒီတော့ ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲမှာ မဲမပေးရင် ဘာဖြစ်မလဲလို့ မေးရင် ဘာမှမဖြစ်ဘူးလို့ ပဲ ဖြေရ မှာပဲ။

မြန်မာနိုင်ငံရဲ့ ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေမှာ မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုမှာ မဲပေးပိုင်ခွင့်ရှိသူ ရာခိုင်နှုန်း ဘယ် လောက် မဲပေးမှ ရွေးကောက်ပွဲ ထမြောက်တယ်ဆိုတာမရှိဘူး။ ကိုယ်စားလှယ် လောင်း တစ်ယောက်က မဲပေးခွင့်ရှိသူ ၅၀% အထက်ထောက်ခံမှုမရရင် အဲဒီမဲဆန္ဒနယ်မှာ ရွေးကောက် ပွဲ ထပ်လုပ်ရမယ်ဆိုတဲ့ ကန့်သတ်ချက်မရှိဘူး။

ဒါ့ကြောင့် မဲဆန္ဒနယ်တစ်ခုမှာ မဲပေးခွင့်ရှိသူ တစ်ထောင်ရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ရာပဲ မဲလာ ပေး တယ်ဆိုရင်လည်း အဲဒီတစ်ရာထဲက အများစုထောက်ခံတဲ့သူ အရွေးခံရမှာပဲ။

ဘာလုပ်သင့်လဲ

မြန်မာနိုင်ငံမှာ ပါတီစုံရွေးကောက်ပွဲစနစ်ကို ပြန်စတာ ဆယ်နှစ် ၊ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ်ကြိမ် ပဲ ရှိ သေးတယ်။ အခုမှ တတိယအကြိမ်မြောက်ရွေးကောက်ပွဲအတွက် ပြင်ဆင်နေတုန်း။ ပြဿနာ တွေ ဘယ်လောက်များနေပါစေ မြန်မာနိုင်ငံဟာ ဒီမိုကရေစီဘက်ကို ရွေ့နေတယ် ဆိုတာ ငြင်းလို့မရဘူး။

အခုလိုအခြေအနေမှာ လူထုက နိုင်ငံရေးကို စိတ်ဝင်စားမှ နိုင်ငံရေးသမားတွေက လူထုကို လေး စားမယ်။ လူထုအများစုက ကိုယ်နဲ့မဆိုင်သလိုနေရင် ပါတီတွေက ကျန်တဲ့သူတွေမပေးချင်နေ၊ ငါ့ပါတီအမာခံတွေ မဲထွက်ပေးရင်ရပြီ ဆိုပြီး ဘဝင်မြင့် ထောင်လွှားသွားလိမ့်မယ်။ အဲဒီအခြေ အနေရောက်သွားတဲ့အခါ ပါတီတွေက လူထု လိုအပ်ချက်ထက် ပါတီဝင်တွေလိုအပ်ချက်ကို ပဲ ဦးစားပေးသွားလိမ့်မယ်။ လူထုနိုင်ငံရေးကနေ ပါတီနိုင်ငံရေးဖြစ်သွားလိမ့်မယ်။

ဒါ့ကြောင့် မဲမပေးနဲ့လို့ ပြောမယ့်အစား ပါတီမူဝါဒတွေ၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်း အရည်အချင်း တွေကို ဆန်းစစ်ပြီး မဲပေးတတ်အောင် အသိပညာပေးတဲ့လုပ်ငန်းတွေ လုပ် တာ က ပိုပြီးအကျိုးရှိမယ်လို့ပဲ ယုံကြည်ပါတယ်။