ရခိုင်ပြည်နယ် ရွေးကောက်ပွဲအလားအလာ

ရွေးကောက်ပွဲအကြိုကာလ ရခိုင်ပြည်နယ် မြို့နယ်ကိုးမြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိဘူးဆိုတဲ့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ ကြေညာချက်က အငြင်းပွားမှုတွေ ၊ ဝေဖန် မှုတွေ အများကြီးပေါ်ပေါက်စေခဲ့တယ်။

ရွေးကောက်ပွဲလွန်ကာလမှာတော့ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိခဲ့တဲ့မြို့နယ် ကိုးမြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လုပ်သင့်၊ မသင့်၊ ဥပဒေအရ လုပ်လို့ရ၊ မရ ဆွေးနွေးမှုတွေပြန်ပေါ်လာပြန် တယ်။

ရွေးကောက်ပွဲ လား၊ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲလား

နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မှာ ULA/ AA အဖွဲ့က ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ခြင်း မရှိ တဲ့ မြို့နယ်များမှာ ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မတိုင်မီ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပပေးဖို့ တိုက်တွန်းခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရန် လိုအပ်သောတည်ငြိမ်တဲ့အခြေအနေ တစ်ရပ်ဖန်တီးနိုင်ဖို့ အတွက် အစိုးရ၊ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းအသီးသီးတို့နဲ့ သင့်တော်သလို ပံ့ပိုးကူညီလုပ်ဆောင်သွားရန် ဆန္ဒရှိကြောင်း သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။

တပ်မတော်ကလည်း နိုဝင်ဘာလ ၁၂ ရက်နေ့မှာ ULA/ AA အဖွဲ့ရဲ့ ကြေညာချက်ကို ကြိုဆိုတဲ့ အကြောင်းနဲ့ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ဖို့အတွက် အတတ်နိုင်ဆုံး ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် သွားမယ်လို့သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။

ဒါပေမယ့် အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီ ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ (၂) ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် နဲ့ ပြောခွင့်ရ ပုဂ္ဂိုလ် ဒေါက်တာမျိုးညွန့်တို့ကတော့ တပ်မတော်နဲ့ ULA/ AA တို့ရဲ့ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုတဲ့ အသုံးအနှုန်းကို ကိုင်ပြီး ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေအရ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲကို လွှတ်တော်ရဲ့ ပထမနှစ်နဲ့ နောက်ဆုံးနှစ်တွေမှာ ကျင်းပခွင့်မရှိဘူးဆိုပြီး တုန့်ပြန်ခဲ့တာကို အလဲဗင်းမီဒီယာ ၁၉ နိုဝင်ဘာ နှင့် ဗီအိုအေ ၂၀ နိုဝင်ဘာသတင်းတွေမှာတွေ့ရတယ်။

ဒေါက်တာဇော်မြင့်မောင် နဲ့ ဒေါက်တာမျိုးညွန့်တို့ပြောတဲ့ အချက်က လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာဥပဒေများရဲ့ ပုဒ်မ ၈၉ (ခ) မှာပါတဲ့ “ လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်း၏ ပထမနှစ်နှင့် ပဉ္စမနှစ် တို့ တွင်ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပခြင်းမပြုရ” ဆိုတဲ့ ပြဋ္ဌာန်းချက်ကို ကိုးကားပြီးပြောတာ ဖြစ် ပါတယ်။ (ပုံ ၁)

အဲဒီပြဋ္ဌာန်းချက်က အင်န်အယ်လ်ဒီအများစုရထားတဲ့ ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော် က ၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှာ ပြင်ဆင်ပြဋ္ဌာန်းခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီနေရာမှာ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ ပြုလုပ်ရမယ့် ရွေးကောက်ပွဲတွေက “ ပုံမှန်ရွေးကောက်ပွဲ” လား၊ “ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ” လားဆိုတာကို ပြန်စိစစ်ဖို့လိုပါတယ်။

လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာဥပဒေများရဲ့ ပုဒ်မ ၂ (ဃ) မှာ “ ရွေးကောက်ပွဲဆိုသည်မှာ ပြည်သူ့လွှတ်တော် ( အမျိုးသားလွှတ်တော်/ တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော် (သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော်) ရွေးကောက်ပွဲကို ဆိုသည်။ ယင်းစကားရပ်တွင် လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်း အတွင်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လစ်လပ်လျက်ရှိသော မဲဆန္ဒနယ်များအတွက် ကော်မရှင် က အခါအားလျော်စွာသတ်မှတ်ကျင်းပသည့် ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲလည်း ပါဝင်သည်။” လို့ ပြဋ္ဌာန်း ထားပါတယ်။ ( ပုံ ၂ )

ဒီပုဒ်မအရ လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်းအတွက် ကျင်းပတဲ့ရွေးကောက်ပွဲကို “ ရွေးကောက်ပွဲ” ၊ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် လစ်လပ်သွားတဲ့ မဲဆန္ဒနယ်တွေအတွက် ကျင်းပရင် “ ကြားဖြတ် ရွေးကောက်ပွဲ” လို့ သတ်မှတ်တယ်ဆိုတာထင်ရှားပါတယ်။

ဒါ့ကြောင့် အခု ရခိုင်ပြည်နယ် ကိုးမြို့နယ်မှာ ပြုလုပ်မယ့် ရွေးကောက်ပွဲတွေဟာ တတိယအကြိမ် လွှတ်တော်ပုံမှန်သက်တမ်းအတွက် ကျင်းပတဲ့ ပုံမှန်ရွေးကောက်ပွဲပဲဖြစ်ပါတယ်။ တပ်မတော်နဲ့ ULA/ AA တို့က ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပပေးဖို့တောင်းဆိုတာလည်း စကားလုံး အသုံးအနှုန်း မှားပါတယ်။ အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီက ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲဖြစ်တဲ့အတွက် လွှတ်တော်သက်တမ်း ပထမနှစ်မှာ ကျင်းပလို့မရဘူးလို့ပြောနေတာလည်း မှားပါတယ်။

ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခြင်း

ဒါဆိုရင် လွှတ်တော်သက်တမ်းတစ်ခုအတွက် ရွေးကောက်ပွဲကို တစ်ကြိမ်ပဲကျင်းပလို့ရသလား၊ အကြိမ်ကြိမ်ခွဲကျင်းပလို့ရသလားဆိုတဲ့မေးခွန်းပေါ်လာပါတယ်။

လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာဥပဒေများရဲ့ ပုဒ်မ ၃၄ (က)မှာ “ ရွေးကောက်ပွဲများကို ဖြစ်နိုင်သရွေ့၊ တစ်နေ့တည်းတွင် တစ်ပြိုင်နက်ကျင်းပရမည်” လို့ ပြဋ္ဌာန်းထားပါတယ်။ ဒ့ါကြောင့် တစ်ပြိုင်တည်းကျင်းပဖို့ အခြေအနေမပေးရင် အကြိမ်ခွဲပြီးကျင်းပလို့ရပါတယ်။ ( ပုံ ၃)

မြန်မာနိုင်ငံသမိုင်းမှာ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲတွေကို အကြိမ်ကြိမ်ခွဲပြီးလုပ်ခဲ့ရတဲ့ အစဉ်အလာ လည်း ရှိပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံလွတ်လပ်ရေးရပြီးတဲ့နောက် ပထမဆုံးရွေးကောက်ပွဲကို ၁၉ ၅၁ ခုနှစ် ဇွန်လမှကျင်းပခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများအခြေအနေကြောင့် တစ်ပြိုင်တည်းကျင်းပနိုင်ခြင်းမရှိဘဲ လုံခြုံရေးအခြေအနေများပေါ်မူတည်ပြီး ၁၉ ၅၂ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ အထိ အသုတ်လိုက်ခွဲကျင်းပခဲ့ရပါတယ်။

လိုအပ်ချက်များ

နိုဝင်ဘာ ၁၂ ရက်နေ့နောက်ပိုင်းမှာတော့ ရခိုင်ပြည်နယ်အတွင်းမှာ တပ်မတော်နဲ့ AA ကြား တိုက်ပွဲဖြစ်တဲ့သတင်း မတွေ့ရဘူး။ တစ်ဖက်နဲ့တစ်ဖက် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းဆောင်ရွက်နေ ပုံရတယ်။

ဒါပေမယ့် တိုက်ပွဲတွေရပ်သွားရုံနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပလို့ရပြီလို့တော့ ပြောလို့မရသေးဘူး။ ဆက်လုပ်ရမယ့် လုပ်ငန်းစဉ်တွေရှိပါသေးတယ်။ အဲဒီလိုအပ်ချက်တွေထဲက ထင်ရှားတဲ့အချက် တွေကို ဖော်ပြရရင်

ပထမဆုံးလိုအပ်ချက်က AA ကဖမ်းဆီးထားတဲ့အင်န်အယ်လ်ဒီလွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်း သုံးဦးကို ပြန်လွှတ်ပေးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ ရွေးကောက်ပွဲမဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဆင်းမယ့်လွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေရဲ့ လုံခြုံရေးကို အာမခံရာလည်းရောက်ပါတယ်။ AA ရဲ့ကြေညာချက်မှာ လည်း လိုအပ်တဲ့တည်ငြိမ်သောအခင်းအကျင်းကို ဖန်တီးပေးဖို့ ဆန္ဒရှိတဲ့အကြောင်းဖော်ပြထားတဲ့ အတွက် ဆောင်ရွက်ပေးဖို့ အခက်အခဲရှိမယ်မထင်ပါဘူး။

ဒုတိယလိုအပ်ချက်ကတော့ မဲစာရင်းကိစ္စပါ။ ကော်မရှင်နဲ့ နိုင်ငံရေးပါတီတွေကြားမှာ ရခိုင် ပြည်နယ် ကိုးမြို့နယ်အတွက်ကောက်ယူပြီး မဲစာရင်းကို အတည်ပြုမလား၊ ဒါမှမဟုတ် ထပ် ကောက်မလား၊ တိုက်ပွဲရှောင်ပြည်သူတွေအတွက် ဘယ်လိုဆောင်ရွက်မလဲဆိုတာကို ညှိနှိုင်း ဖို့လိုပါတယ်။

တတိယလိုအပ်ချက်က မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးကာလဖြစ်ပါတယ်။ ပုံမှန် နှစ်လ သတ်မှတ်မလား၊ ဘယ်လောက်ထားမလဲဆိုတာသက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရေးပါတီတွေနဲ့ ညှိနှိုင်းရမှာဖြစ်ပါတယ်။ ဒီအချက်က ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပမယ့်ရက်သတ်မှတ်ရာမှာအရေးကြီးပါတယ်။

စတုတ္ထလိုအပ်ချက်ကတော့ ကျေးရွာအုပ်ချုပ်ရေးမှူးမရှိတဲ့ကျေးရွာတွေ၊ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ မရှိသေး တဲ့ကျေးရွာတွေအတွက် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ၊ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲတွေ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းဖို့ ဖြစ်ပါတယ်။

ပဉ္စမအချက်ကတော့ မြို့နယ်တစ်ခုချင်းအလိုက် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်မယ့်ကျေးရွာအုပ်စုတွေ သတ်မှတ်ဖို့ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကိစ္စကတော့ ကော်မရှင်တစ်ခုတည်းနဲ့လုပ်လို့မရဘူး။ အစိုးရ၊ တပ်မတော်နဲ့ AA ကြားမှာ ပေါင်းစပ်ညှိနှိုင်းရမယ့်လုပ်ငန်းဖြစ်ပါတယ်။

ဘာဆက်လုပ်မလဲ

ရခိုင်ပြည်နယ် ကိုးမြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပခြင်းမပြုဖို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့ချိန်မှာ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က လုံခြုံရေးအခြေအနေကြောင့် လို့ ပြောခဲ့တယ်။

အခု လုံခြုံရေးအခြေအနေကို ထိခိုက်စေတဲ့ အဓိကဇာတ်ကောင်တွေက ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ တိုက်တွန်းနေပြီ၊ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပဖို့ လိုအပ်တဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက် မှုတွေလုပ်ဖို့ ကတိပေးထားပြီးပြီ။ မြေပြင်မှာလည်း တိုက်ပွဲတွေမဖြစ်တာ တစ်ပတ်လောက်ရှိနေ ပြီ။

ဒ့ါကြောင့် အစိုးရနဲ့ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ရခိုင်ပြည်နယ်မှာရွေးကောက်ပွဲ ပြန်လည်ကျင်းပရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး တိတိကျကျ တုန့်ပြန်သင့်ပါပြီ။ ရွေးကောက်ပွဲ ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းစဉ်အဆင့်ဆင့်ကြောင့် ဒီဇင်ဘာ ၃၁ ရက်နေ့မတိုင်မီ ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်မယ့် အခြေအနေရှိချင်မှ ရှိမယ်။

ဒါပေမယ့် ရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်အောင်ဆောင်ရွက်မယ်၊ ဆောင်ရွက်နိုင်ဖို့အတွက် ဘယ်လို လုပ်ငန်းစဉ်တွေ စတင်ဆောင်ရွက်မယ်လို့ ကြေညာလို့ရပါတယ်။ ကြေညာချက်နဲ့အတူ နိုင်ငံရေး ပါတီတွေနဲ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတာ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးလမ်းကြောင်းကနေ AA နဲ့ ညှိနှိုင်းဆွေးနွေးတာတွေ စတင်လုပ်ဆောင်လို့လည်းရပါတယ်။

ရခိုင်ပြည်နယ် ကိုးမြို့နယ်မှာ ရွေးကောက်ပွဲပြန်လည်ကျင်းပတာဟာ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းသက် သက်လို့ မမြင်ဘဲ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုအဖြစ် ရှုမြင်ဆောင်ရွက်ရင် တော့ အားလုံးအတွက် အကျိုးရှိမယ်လို့ ယူဆပါတယ်။