စာချွန်တော် နဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်

ကျွန်တော်ရေးတဲ့ “ဒိုင်လူကြီးရဲ့ တာဝန်” ဆိုတဲ့ဆောင်းပါးမှာ ရွေးကောက်ပွဲ ရလဒ်ကို လက်မခံ ဘူး၊ ရွေးကောက်ပွဲအသစ်ပြန်လည်းကျင်းပပေးရမယ်ဆိုတာ ဥပဒေနဲ့မညီဘူး။ ဒါပေမယ့် ရွေး ကောက်ပွဲဆိုင်ရာလုပ်ထုံးလုပ်နည်းများနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ကန့်ကွက်မှုများနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကော်မရှင် ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်မှန်ကန်ကြောင်းပြန်ရှင်းပြသင့်တယ်။ ကိုယ်စားလှယ်များက ဥပဒေ ကန့်ကွက် လွှာ တင်သွင်းနိုင်ဖို့အတွက် လိုအပ်တဲ့စာရွက်စာတမ်းတွေတောင်းခံလာတဲ့အခါ ဥပဒေအရ ပေးသင့် တဲ့ စာရွက်စာတမ်းတွေကို ပေးရမယ်လို့ အကြံပြုရေးသားခဲ့တယ်။

ဆိုလိုတာက အခြေခံဥပဒေအရ မဲပေးခြင်း၊မဲစာရင်းပြုစုခြင်း စတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်တွေမှာ ကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်၊ ဆုံးဖြတ်ချက်က အတည်ပဲ။ ဒါပေမယ့် ပွင့်လင်းမြင်သာမှုရှိတဲ့ ကော်မရှင်ဆိုရင် အဲဒီဆုံးဖြတ်ချက် ဘာ့ကြောင့်မှန်ကန်တယ်ဆိုတာကိုတော့ ရှင်းပြနိုင်ရမယ်။ အထောက်အထားခိုင်ခိုင်လုံလုံနဲ့ ရှင်းပြပေမယ့် လက်မခံဘူးဆိုရင် ဥပဒေအရ တုန့်ပြန် ဆောင်ရွက် သင့်ရင်ဆောင်ရွက်ရမယ်။

၂၀၁၂ ကြားဖြတ်ရွေးကောက်ပွဲ မဲပေးတဲ့နေ့မှာ မြို့နယ်ဆယ်မြို့နယ်က မဲလက်မှတ်တွေကို ဖယောင်းသုတ် ထားတယ် ဆိုပြီး အင်န်အယ်လ်ဒီဗဟိုအလုပ်အမှုဆောင်အဖွဲ့ဝင် ဦးဉာဏ်ဝင်းက သတင်းထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။ အဲဒီ ပြောဆိုချက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး ဦးတင်အေးဦးဆောင်တဲ့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ချက်ခြင်း ဖြေရှင်းခဲ့တယ်။ ကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်တွေက ကိုယ်တိုင် မဲရုံတွေကို သွားရောက်စစ်ဆေးသလို ရွေးကောက်ပွဲစောင့်ကြည့်လေ့လာရေးအဖွဲ့တွေကိုလည်း စစ်ဆေးခွင့်ပြုခဲ့တယ်။

အဲဒီစစ်ဆေးချက်များအရ “ဖယောင်းသုတ်ထားတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်များ” မှားယွင်းတယ်ဆိုတာ တွေ့ခဲ့ရတယ်။ တွေ့ရှိချက်ကို သတင်းထုတ်ပြန်ပေးခဲ့တယ်။ ဦးဉာဏ်ဝင်းက သူတို့ အချက် အလက် မှားသွားတယ်လို့ဝန်ခံပေမယ့် ဦးတင်အေး ကော်မရှင်က တရားဝင် တောင်းပန်ဖို့ ပြောတဲ့အချိန်မှာတော့ မတောင်းပန်နိုင်ဘူးလို့ ငြင်းတယ်။ ဒီတော့ ဦးတင်အေးကော်မရှင်က ဦးဉာဏ်ဝင်းကို တရားစွဲတယ်။ တရားရုံးက ဒဏ်ငွေဆောင်ဖို့ ၊ ဒဏ်ငွေမဆောင်နိုင်ရင် ထောင်ဒဏ်ကျခံရမယ်လို့ ဆုံးဖြတ်တယ်။ ဦးဉာဏ်ဝင်းက ဒဏ်ငွေ ဆောင်ခဲ့တယ်။ ဒါဟာ ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာလုပ်ငန်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး စွပ်စွဲမှုတွေပေါ်ပေါက် လာတဲ့အခါ ဘယ်လိုတုန့်ပြန်ဆောင်ရွက်သင့်သလဲဆိုတဲ့ အကောင်းဆုံး နမူနာဖြစ်ပါတယ်။

ဒီလိုပဲ အခြေခံဥပဒေအရ ရွေးကောက်ပွဲခုံအဖွဲ့ရဲ့ဆုံးဖြတ်ချက်များ၊အယူခံများနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကော်မရှင်ရဲ့ ဆုံးဖြတ်ချက်က အပြီးအပြတ်ဖြစ်တယ်။ ဒါပေမယ် ရွေးကောက်ပွဲခုံအဖွဲ့ ကို ကန့်ကွက်လွှာတင်သွင်းဖို့အတွက် ဥပဒေနဲ့ အညီတောင်းခံတဲ့အထောက်အထားကိုတော့ ပေးဖို့ တာဝန်ရှိတယ်။ အဲဒီလို ထုတ်မပေးရင် ကန့်ကွက်လွှာတင်သွင်းမယ့် ကိုယ်စားလှယ်လောင်းက သူ့ကန့်ကွက်လွှာအတွက်အထောက်အထားဘယ်လိုရှာလို့ရမလဲ။

အခုအချိန်မှာတော့ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီနဲ့ တပ်မတော်သတင်းမှန် ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့တို့ရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန် ချက်များအရ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဆင့်ဆင့်အနေနဲ့ စာရင်းဇယားတွေ၊ မှတ်တမ်းတွေကို ထုတ်ပြန်ပေးဖို့ ဆိုင်းငံ့နေတဲ့သဘောမှာတွေ့ရတယ်။

ဒီလိုအခြေအနေကို ဘယ်လိုဖြေရှင်းမလဲ။

ကျွန်တော်ကတော့ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ရဲ့ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုတွေကို ကန့်ကွက်နေသူတွေအနေနဲ့ အခြေခံဥပဒေ ပုဒ်မ ၂၉ ၆ မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ စာချွန်တော် အခွင့်အရေးကို သုံးပြီး ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်ကို လေ ျှာက်ထား သင့်တယ်လို့ ယူဆပါတယ်။

ပုဒ်မ ၂၉ ၆ ပါ စာချွန်တော်အခွင့်အရေးကို သုံးစွဲနိုင်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ စာချွန်တော်အမိန့် လေ ျှာက် ထားမှုဆိုင်ရာ ဥပဒေ ကိုလည်း ပြည်ထောင်စုလွှတ်တော်က ၂၀၁၄ ခုနှစ် ဇွန်လ ၅ ရက်နေ့မှာ ပြဋ္ဌာန်းခဲ့ ပြီးဖြစ် ပါတယ်။

အခြေခံဥပဒေပါ စာချွန်တော်လေးမျိုးအနက် အောက်ပါ သုံးမျိုးက အခု ရွေးကောက်ပွဲဆိုင်ရာ အငြင်းပွားမှုများ နဲ့ သက်ဆိုင်မယ်လို့ ယူဆမိပါတယ်။ (ပုံ ၁)

၁။ အာဏာပေးစာချွန်တော်အမိန့် ။ တရားဝင်အခွင့်အာဏာရှိသူ တစ်ဦးဦး သို့မဟုတ် အဖွဲ့ အစည်း တစ်ခုခုကဖြစ်စေ၊ အစိုးရဌာနတစ်ခုခုကဖြစ်စေ အပ်နှင်းထားသော လုပ်ပိုင်ခွင့်နှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်ရန် ပျက်ကွက်မှုအား ဥပဒေနှင့်အညီ လိုက်နာဆောင်ရွက်စေရန် ရေးသားထုတ်ပြန် သည့် အမိန့်စာ။

၂။ တားမြစ်စေစာချွန်တော်အမိန့် ။ တရားရုံးတစ်ရုံးရုံး သို့မဟုတ် တရားစီရင်မှု သဘော သက်ဝင် သည့် ကိစ္စရပ်တစ်ခုခု၏ စီရင်ဆောင်ရွက်မှုတွင် စီရင်ခွင့်အာဏာကျော်လွန်၍ဖြစ်စေ၊ တရား မျှတမှုကို ဆန့်ကျင်၍ ဆောင်ရွက်ခြင်းမပြုရန် ရေးသား ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်စာ။

၃။ အာဏာပိုင်မေးစာချွန်တော်အမိန့် ။ အစိုးရဌာနတစ်ခုခု သို့မဟုတ် အခွင့်အာဏာ အပ်နှင်း ထား သည့်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုခုသည် တစ်ဦးတစ်ယောက် သို့မဟုတ် အများအပေါ်တွင် ထုတ်ပြန်ထား သည့်ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေ၊ စည်းမျဉ်းစည်းကမ်း၊ လုပ်ထုံးလုပ်နည်း၊အမိန့်၊ အမိန့်ကြော်ငြာစာ၊ ညွှန်ကြား ချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ထားခြင်းရှိ မရှိ စိစစ်ကြားနာ၍ ဥပဒေနှင့် ညီညွတ်ခြင်း ရှိ မရှိ ရေးသား ထုတ်ပြန်သည့် အမိန့်စာ။

ဥပဒေကျွမ်းကျင်သူများ ဆက်လက်ဆွေးနွေးရင်တော့ ပိုပြီးပြည့်စုံမယ်ထင်ပါတယ်။

ဥပဒေအပြည့်အစုံကို အောက်ပါ လင့်ခ်မှာလေ့လာနိုင်ပါတယ်။

https://www.mlis.gov.mm/lsScPop.do?lawordSn=1371

•