အတိတ် ခရီးသည်

“ ရထားလမ်းအတိုင်း ခြေလျင်ခရီးနှင် ချင်တယ်ဗျာ” ။ ကျွန်တော့်စကားကို ကြားတော့ ဒေသခံ ဧည့်လမ်းညွှန်က နားမလည်နိုင်တဲ့ အကြည့်နဲ့ ပြန်ကြည့်တယ်။ သူက သာစည်ကနေ ကလော ကိုရထားနဲ့လာတဲ့။ ဒါမှမဟုတ် ညောင်ရွှေကနေ ဆင်တောင်ကို ရထားနဲ့သွား၊ ဆင်တောင် မှညအိပ် ပြီး ပတ်ဝန်းကျင်ကျေးရွာတွေကို ခရီးလှည့်တဲ့နိုင်ငံခြားခရီးသွားတွေကိုပဲ ကြုံဖူးတာကိုး။

ကျွန်တော်ကတော့ မြင်းဒိုက် ဘူတာ ကနေ ခွေးရုပ်ဘူတာအထိ ရထားလမ်းအတိုင်း လမ်းလေ ျှာက် ဖို့ ဆုံးဖြတ်ထားတာ။ ကျွန်တော်ငယ်ငယ်က အဖေ အောင်ပန်းမှာ တာဝန်ကျတော့ သာစည်- ရွှေညောင် ရထားကို အကြိမ်ကြိမ်စီးခဲ့ဖူးတယ်။ တောင်တက်လမ်းကို အသံကုန် အော်ပြီးတက်နေတဲ့ စက်ခေါင်းကြီးကို သနားဖူးတယ်။ လွန်းထိုးတွေမှာ ရထားကြီးကို ရှေ့နောက် အတက်အဆင်းတွေလုပ်နိုင်ဖို့ သံလမ်းတွေအပြောင်းအလဲလုပ်တာကို အံ့သြမဆုံး၊ မေးခွန်း မေး လို့ မဆုံးဖြစ်ခဲ့ဖူးတယ်။ ခွေးရုပ်ဘူတာက ထမင်းပူပူ၊ ဟင်းပူပူ ၊ ချပါတီ၊ ပူရီနဲ့ အာလူး ဟင်း မက် မက်မောမော စားခဲ့ဖူးတယ်။ ရထားပြူတင်းပေါက်က ခေါင်းထွက်ပြီး တောင်ပေါ်လမ်းအတိုင်း ကွေ့ ကွေ့ကောက်ကောက်မောင်းနေတဲ့ ရထားတွဲ အစအဆုံးကို ကြည့်ခဲ့ဖူးတယ်။ ဥမင် လှိုဏ်ခေါင်းတွေကို ဖြတ်တဲ့အခါ အသံကုန်အော်ခဲ့ဖူးတယ်။

အခု အချိန်မှာ ငယ်ငယ်က အံ့သြခဲ့၊ စွဲလမ်း ခဲ့တဲ့ ရထားလမ်းတစ်လေ ျှာက်က မြင် ကွင်းတွေကို ခြေလျင်ခရီးနှင် ပြီး ကြည့်ချင်တယ်။ လှိုဏ်ဂူတွေကို ခြေလျင်ဖြတ်လေ ျှာက်ချင် တယ်။ ခွေးရုပ်ဘူတာမှာ နေ့လယ်စာ စားချင်တယ်။ ဒ့ါကြောင့် ဘယ်သူမှ မသွားတဲ့ ခရီးကို သွားဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဇရာအိုရဲ့ အိပ်မက်လို့လည်း ဆိုနိုင်ပါတယ်။ အတိတ်ကို ခြေရာ ပြန်ကောက်ခြင်းလို့လည်း ပြောလို့ရတယ်။

သာစည်- ရွှေညောင်ရထားလမ်းက အရင်ကဆိုရင် အတက်သုံးစီး၊ အဆင်းသုံးစီးရှိတယ်။ နောက် တော့ အတက်နှစ်စီး၊ အဆင်းနှစ်စီးဖြစ်သွားတယ်။ ၂၀၂၀ ကိုဗစ်လှိုင်းတွေလာတော့ တစ်နေ့ အတက်တစ်စီး၊ အဆင်းတစ်စီး ဖြစ်သွားတယ်။ ၂၀၂၁ ဖေဖော်ဝါရီ ၁ နောက်ပိုင်းမှာ ရထား ခရီးစဉ် တွေရပ်သွားတယ်။ အခု ပြန်စတာ နှစ်လလောက်ပဲရှိသေးတယ်။ ဒါပေမယ့် နေ့စဉ် မရှိတော့ဘူး။ တစ်ပတ်မှာ တစ်ရက်တက်၊ တစ်ရက်ဆင်း နှစ်စင်းပဲရှိတယ်။ ကျွန်တော်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ တနင်္လာနေ့ မှာ အတက် ရထား၊ အင်္ဂါနေ့မှာ အဆင်းရထား လို့ သတ်မှတ်ထားတယ်။

ရထားခရီးစဉ်တွေရပ်သွားတာနဲ့ အတူ မြင်းဒိုက်၊ ခွေးရုပ်ဘူတာတွေက ထမင်းဆိုင်လေးတွေ လည်း မီးခိုးတိတ်သွားခဲ့တယ်။ ဒီတော့ ခွေးရုပ်ဘူတာမှာ နေ့လယ်စာဝယ်စားချင်တယ်ဆို ရင် ရထားခရီးစဉ်ရှိတဲ့နေ့သွားမှရတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အဆင်းရထားရှိတဲ့ အင်္ဂါနေ့ ( ဇန်နဝါရီ ၁၈) မှာ ခရီးစဉ်စဖို့ ရွေးချယ်ခဲ့တယ်။

ကလောကနေ မြင်းဒိုက်ဘူတာအထိ ကားနဲ့ သွားတယ်။ မြင်းဒိုက်ဘူတာကစပြီး ရထားလမ်း အတိုင်းလေ ျှာက်တယ်။ မြင်းဒိုက်ဘူတာက ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၄၄၅၇ ပေရှိတယ်။ မြင်းဒိုက်ဘူတာကနေ အထက်ဆန်ရင် ကလော၊ အောက်စုန်ရင် ဆင်တောင်ဘူတာ။ ကျွန်တော်တို့ ငယ်စဉ်က မင်းသားကြီး ဦးအောင်လွင်ရဲ့ “ ကလောအလွန်တစ်ဘူတာ” ဆိုတဲ့ လိ ျှု့ဝှက်သည်းဖိုကား ပြတော့ ကလော အလွန်တစ်ဘူတာ ဆိုတာ မြင်းဒိုက်လား၊ အောင်ပန်းလားဆိုပြီး ငြင်းခဲ့ဖူးတယ်။ အခုလည်း ကျွန်တော်က ကလောအလွန် တစ်ဘူတာ ကနေ ဆင်တောင်ကို ခြေလျင်ခရီးနှင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ကျွန်တော်တို့ရောက်သွားတော့ ဘူတာလေးက အိပ်ပျော်နေတုန်း၊ ပါလာတဲ့လမ်းညွှန်က သူနဲ့ သိတဲ့လက်ဖက်ရည်ဆိုင်ကို နှိုးပြီးဖွင့်ခိုင်းတယ်။ ဒီဆိုင်က မြင်းဒိုက်ဘူတာမှာ ရောင်းလာတာ နှစ် လေးဆယ်ကျော်ပြီ၊ ဒုတိယမျိုးဆက်သမီးက ဆက်တာဝန်ယူနေတာပေါ့။ အရင်က ထမင်းရောင်း ပေမယ့် ရထားခရီးစဉ်တွေရပ်သွားထဲက ထမင်းမရောင်းတော့ဘူး။ ဆိုင်မှာ နွားနို့သောက် တယ်။ ညနေပြန်လာရင် ချပါတီနဲ့ အာလူးဟင်း စားဖို့ ကြိုမှာတယ်။ ဆိုင်နံရံမှာ ထူးထူးခြားခြား Half Tea / လက်ဖက်ရည်တစ်ဝက်မရောင်းပါလို့ ရေးထားတာတွေ့ရတယ်။ ချွေတာရေး သမားတွေများလာ တဲ့ သဘောများလား။

မြင်းဒိုက်ဘူတာနဲ့ ဆင်တောင်ဘူတာက လေးမိုင်နီးပါးဝေးတယ်။ ရထားလမ်းအတိုင်း သွားရ တဲ့ အတွက် အတက်အဆင်းမကြမ်းဘူး။ ဒါပေမယ့် ရထားဇလီဖားတုံးတွေအတိုင်း နင်းလေ ျှာက် ရတဲ့အတွက် ခြေထောက်ညောင်းတယ်။ မြန်မြန်လေ ျှာက်လို့မရဘူး။ ရထားလမ်းအတိုင်း လေ ျှာက်နေရင်း မျဉ်းပြိုင်ဖြစ်နေတဲ့ သံလမ်း နှစ်ခုက ရထားကြီး ခရီးရောက်အောင်ပို့ ဆောင် ပေးနိုင်တဲ့အကြောင်းပြန်တွေးမိတယ်။ ၂၀၁၂ မေ ျှာ်လင့်ချက်တွေ ရောင်နီသန်းချိန်မှာ ရထား သံလမ်းနှစ်ခုကို ဥပမာပေးပြီး “ ကွဲပြားခြင်း၏ တန်ဖိုး” ဆိုတဲ့ အက်ဆေးတစ်ပုဒ်ရေးခဲ့ဖူးတယ်။

မြင်းဒိုက်ဘူတာနဲ့ ဆင်တောင်ဘူတာကြားမှာ စိတ်ဝင်စားစရာ နေရာသုံးခုရှိတယ်။ ပထမ တစ်ခုက သာစည်- ရွှေညောင်ရထားလမ်းရဲ့ အမြင့်ဆုံးနေရာ ၄၆၀၈ ပေ အမှတ်အသားပြ ဆိုင်းဘုတ်၊ နောက်နှစ်ခုက မီးရထားလှိုဏ်ဂူ နှစ်ခု၊ မြင်းဒိုက်ကလာရင် အမြင့်ဆုံးနေရာကို ကျော်လာတာနဲ့ ပထမဆုံး တွေ့ရမှာ က လှိုဏ်ဂူအတို ၂၁၀ ပေ၊ လှိုဏ်ဂူအပေါ်မှာ DEC 1913 လို့ရေးထားတယ်။ ဒုတိယတွေ့ရ မှာက လှိုဏ်ဂူအရှည် ၈၂၃ ပေ ၉ လက်မ၊ မြင်းဒိုက်ဘက်က အဝင်မှာ JAN 1913 လို့ရေးထားတယ်။ ဆင်တောင်ဘက်က အဝင်မှာ ကမ်းပါးနီ လှိုဏ်ဂူ KAMBANI TUNNEL လို့ရေးထားတယ်။ ကမ်းပါးနီဆိုတာက လှိုဏ်ဂူဖြတ်ဖောက်ထားတဲ့ တောင်ကြောပေါ်မှာရှိတဲ့ ရွာနာမည်ဖြစ် ပါတယ်။ ကမ်းပါးနီက တောင်ရိုးနဲ့ ဓနု တိုင်းရင်း သားရွာဖြစ်ပြီး နနွင်းကို အဓိကစိုက်ပျိုးပါတယ်။

မြင်းဒိုက်ကနေ ဒုတိယ လှိုဏ်ဂူအထိက နှစ်မိုင်နီးပါးလောက်ပဲဝေးတယ်။ ဒါ့ကြောင့် မြင်းဒိုက်အထိ ကားနဲ့လာ၊ ရထားလမ်းအတိုင်း လမ်းလေ ျှာက် လှိုဏ်ဂူတွေကြည့်၊ ပြီးရင် မြင်းဒိုက်ဘူတာကို ပြန် ဆိုပြီး သွားလို့လည်း ရပါတယ်။ လှိုဏ်ဂူတွေကြည့်ရင် သတိထားရမှာက ရထားအချိန်ဖြစ်ပါ တယ်။ ကိုယ်လှိုဏ်ဂူထဲဖြတ်နေချိန်နဲ့ ရထားလာတဲ့အချိန်ဆုံရင်တော့ အန္တရာယ်ရှိတယ်။ ဒ့ါကြောင့် ကလောဘူတာမှာ ရထားအခြေအနေစုံစမ်းပြီးမှ သွားတာ အကောင်းဆုံးပါပဲ။ နောက်ပြီးတော့ လှိုဏ်ဂူအရှည်ကို ဖြတ်လေ ျှာက်ဖို့အတွက် ဓာတ်မီးလိုတယ်။

ဒုတိယလှိုဏ်ဂူဖြတ်ပြီးသွားရင် ဆင်တောင်အထိ ကတော့ သဘာဝရှုခင်းကလွဲရင် ထူးထူး ခြားခြား ကြည့်စရာမရှိဘူး။ ကျောက်တောင်ကြားထဲကို ရထားလမ်း ဖြတ်သွားတဲ့နေရာတွေကတော့ အလှဓာတ်ပုံ ရိုက် လို့ကောင်းတဲ့နေရာတွေဖြစ်ပါတယ်။

ဆင်တောင်ရောက်တော့ ၁၀နာရီကျော်နေပြီ။ သုံးနာရီနီးပါး လမ်းလေ ျှာက်လိုက်ရတဲ့ သဘောပဲ။ ရထားက ခွေးရုပ်ဘူတာကို ၁၂ နာရီကျော်ကျော် ရောက်မှာဆိုတော့ ဆင်တောင်ကနေ ခွေးရုပ် ဘူတာ ငါးမိုင်ကျော်ခရီးကို ရထားလမ်းအတိုင်းသွားလို့ အချိန်မမီတော့ဘူး။ ဒ့ါကြောင့် ဖြတ်လမ်းကနေ သွားခဲ့ရတယ်။ ဖြတ်လမ်းဆိုတာကတော့ ရွာလူထု အစီအစဉ်နဲ့ဖောက်ထားတဲ့ ကားလမ်းကြမ်းပါပဲ။

ဆင်တောင် ဘူတာက ၃၉ ၃၄ ပေ၊ ခွေးရုပ်ဘူတာက ၃၀၃၁ ပေ ဆိုတော့ လမ်းက အဆင်းလမ်း သက်သက်ပဲ။ ခွေးရုပ်ဘူတာအထိ တစ်နာရီကျော်လေ ျှာက်ရတယ်။ ခွေးရုပ်ဘူတာတော့ ရထား ခရီးစဉ်ရှိတဲ့နေ့ဖြစ်လို့ အသက်ဝင်နေတယ်။ ဒါပေမယ့် အရင်အခြေအနေလို မဟုတ် တော့ဘူး။ ထမင်းရောင်းသူတစ်ယောက် ၊ အကြော်သည်တစ်ယောက်ပဲ ရှိတယ်။ ပူရီ ဆိုင်ကတော့ ရွာထဲကလူတွေအတွက်ပဲ လုပ်ရောင်းတော့ ကျွန်တော်ရောက်တဲ့အချိန်မှာ ကုန်ပြီ။ ဘူတာကနေ တင်မယ့် ကုန် ကလည်း ပလတ်စတစ်အဟောင်းတွေ၊ သံထည်အတိုအစတွေထည့်ထားတဲ့ အိတ်တွေပဲ ရှိတယ်။ သားအမိသုံးယောက် ဆင်တောင်၊ ခွေးရုပ် နဲ့လယ်ပြင် ဘူတာ ပတ်ဝန်းကျင်မှာလိုက်ကောက်ထား တာတဲ့။ ရထားနဲ့လိုက်မယ့် ခရီးသည်ကလည်း သုံးလေးယောက်ပဲရှိတယ်။ နေ့စဉ်ရထားမလာ နိုင်တော့ လူတွေက ဆိုင်ကယ်အားကိုးပြီး သွားနေ ကြပြီ။

ရထားမလာခင် ထမင်းဝယ်စားတယ်။ ပဲဟင်းရည်၊ ကြက်သားဟင်း၊ နှမ်းဖတ်ချဉ် ၊ ငြုပ်သီး တောင့် ပွကြော်၊ တစ်ပွဲ တစ်ထောင်။ အရင်လို ရထားပေါ်က ပြေးဆင်း၊ ဆိုင်မှာတိုးဝှေ့ဝယ် ပြီး စားရတာ မဟုတ်တော့ တစ်ခုခု လိုနေသလိုပဲ။ ထမင်းရောင်းတဲ့ အမျိုးသမီးကြီးနာမည်က ဒေါ်မိုးဆွေ တဲ့။ သူလည်း တစ်ပတ်မှ နှစ်ရက်ပဲ ထမင်းရောင်းနေရတာပျော်ပုံမရဘူး။ အခုကာလကတော့ မပျော် နိုင်ခဲ့တာ ကြာပါပြီ ဆိုတဲ့သူက အများစုပါပဲ။ ၂၀၂၀ မှာ လူချင်းတွေ့ရင် “နေကောင်းရဲ့လား” မေးရ တယ်။ ၂၀၂၁ မှာတော့ “အခြေအနေကောင်းရဲ့လား” မေးရတယ်။ ၂၀၂၂ မှာ လူချင်း တွေ့ရင် မချိပြုံး ပြုံးပြရတဲ့ အဖြစ်မရောက်ပါစေနဲ့လို့ ဆုတောင်းနေရတာပဲ။

၁၂ နာရီခွဲကျော်ကျော်မှာ ဆင်တောင်ကလာတဲ့ အစုန်ရထားဝင်လာတယ်။ ခွေးရုပ်ဘူတာရဲ့ ထူးခြား ချက်က လွန်းထိုးနေရာမှာရှိတဲ့အတွက် ရထားက နောက်ပြန် ကုန်တွဲတွေဘက်က စ ဝင်လာ ရတာပဲ။ တကယ်တော့ ပထမ လွန်းထိုးကနေ ဆင်တောင်ဘူတာကြား ရထားလွန်းထိုး သွားရ တာကို စောင့်ကြည့်လေ့လာနိုင်ရင် အကောင်းဆုံးပဲ။ ၂၀၂၀ ဇန်နဝါရီလအတွင်းမှာ ဂျပန် NHK ရုပ်သံဌာနက လွန်းထိုးတွေနဲ့ ရထားဘူတာရုံတွေအကြောင်း မှတ်တမ်းရုပ်ရှင်ရိုက် သွား ဖူးတယ်လို့ ပြောတယ်။

ရထားက ရိုးရိုးတန်း လူစီးတွဲ နှစ်တွဲ၊ ကုန်တွဲ နှစ်တွဲပဲပါတယ်။ စက်ခေါင်းရှေ့မှာ ပက်လက်တွဲ တစ်တွဲ ပါပြီး ငှက်ပျောခိုင်တွေနဲ့ ပစ္စည်းအိတ်တစ်ချို့တင်ထားတယ်။ ရထားရပ်သွားတာနဲ့ ခရီး သည်တစ်ချို့ဆင်းတယ်။ တစ်ချို့တက်တယ်။ အောင်ပန်း၊ ကလောဘက်က တင်လာတဲ့ စားဆီပုံးတွေ၊ ကြက်ဥဖာ တွေ၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းတစ်ချို့ချတယ်။ ခွေးရုပ်ဘူတာက တင်ရမယ့် ပစ္စည်းအိတ်တွေတင် တယ်။ ကုန်တွဲထဲမှာ ပန်းစည်းတွေ၊ ကြက်သွန်ဖြူအိတ်တွေနဲ့ အခြားကုန်ပစ္စည်းအိတ်တွေ လှမ်းမြင် နေရတယ်။ ခရီးသည်တစ်ချို့ဆင်းပြီး ထမင်းဝယ်တယ်။ တစ်ချို့က တွဲပေါ်ကနေပြီးလှမ်း မှာတယ်။ အကြော်သည်ကတော့ လူစီးတွဲတွေနားကို သွားပြီးရောင်းတယ်။ ကိုယ်ကြုံခဲ့ဖူး တဲ့ အုန်းအုန်းကျွက်ကျွက် ဆင်း၊ တက်၊ ဝယ်၊ စား ဆိုတာမျိုးတော့ မဟုတ်ဘူး။

ကလောက ပြန်လာတဲ့ ကုန်သည် အမျိုးသမီးကြီးကတော့ သူ့ကို လာကြိုတဲ့သူ တွေကို ပစ္စည်းတွေဈေးတက်တဲ့အကြောင်း ငြီးတွားနေတယ်။ သူ သုံးသောင်းနှစ်ထောင်နဲ့ ရောင်း လိုက်တဲ့ တရုတ်စောင်ထူကြီးက အခု ပြန်ဝယ်တော့ ငါးသောင်း ရှစ်ထောင်ဖြစ်နေပြီတဲ့။ စားဆီ လည်း တစ်ထောင်ကျော်တက်သွားပြန်ပြီ။ ရွာကလူတွေက ဘာမှမသိဘူး။ ငါကတက်ဈေးနဲ့ ပြန် ရောင်းတဲ့အခါ ငါ့ကို လောဘ တက်တယ်ပဲထင်မှာ လို့ပြောနေလေရဲ့။

ကုန်သည်အမျိုးသမီးကြီး ပြောတာတွေနားထောင်ပြီးတော့ ကုန် ဈေးနှုန်းက တက်လည်း မတက်၊ ကျလည်းမကျ အမြင့်ဘက်မှာ တန်းနေပါတယ်လို့ ပြောတတ်တဲ့ နဝတ အစိုးရခေတ်က သက် တော်ရှည် ဘိုးဘိုးကြီးတစ်ယောက်ကို သတိရမိတယ်။ တိုင်းပြည် နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး ဆိုတာက တရုတ်နဂါးက သလိုပဲလေ။ ခေါင်းက နည်းနည်း လှည့်တာနဲ့ အမြီး ဘက်က တစ်ပတ်ကြီး ပတ်ပြေးရတာကိုး။ နဂါးခေါင်းလှည့်မှားရင်တော့ သေပြီ ဆရာပဲ။

ကုန်တွဲပေါ် ပစ္စည်းတွေတင်ပြီးတော့ ဂတ်ဗိုလ်က ခရာမှုတ်ပြီး အလံစိမ်းပြတယ်။ ဂတ်ဗိုလ် က လည်း ဂတ်ဗိုလ်တွဲဆိုပြီးတောင် သီးသန့်မပါတော့ပါဘူး၊ ကုန်တွဲထဲက ပစ္စည်းတွေကြားမှာ ထိုင်ခုံ တစ်လုံး၊ စားပွဲတစ်လုံးနဲ့ စံမြန်းပြီးလိုက်လာရတာ။

ခဏနေတော့ ရထားထွက်တယ်။ ရထားထွက်သွားတာနဲ့ ဘူတာလေးလည်း ပြန်အိပ် ပျော် သွားတယ်။ ကျွန်တော်လည်း ဆင်တောင်ဘူတာဘက်ကိုအ ပြန်ခရီးဆက်ခဲ့တယ်။ အပြန်ခရီး က တောင်တက်လမ်းဆိုတော့ ခြေလှမ်းတွေက လေးလံလို့၊ စိတ်တွေက ထိုင်းမှိုင်းလို့။ အတိတ် ခြေရာကို ပြန်ကောက်တိုင်း ပျော်ရတာတော့မဟုတ်ဘူး။