ရွှေကျောင်းတော်

ရွှေကျောင်းတော်ဆိုတာ မန္တလေးတောင်ခြေ ကုသိုလ်တော်ဘုရား အနီး၊ အတုမရှိကျောင်း( မဟာအတုလဝေယန်) ဝင်း အတွင်းမှာ ရှိတဲ့ မြန်မာမှုလက်ရာ သစ်သားကျောင်းကြီး ဖြစ် ပါတယ်။

ရွှေကျောင်းတော်၊ ရွှေကျောင်းကြီး စသည်ဖြင့် ခေါ်နေပေမယ့် ရွှေကျောင်းတော်ရဲ့ တရားဝင် အမည်က ရွှေနန်းတော်ကျောင်းဖြစ်ပါတယ်။ ဒီကျောင်းက ဒုတိယ ရွှေအင် ပင်ကျောင်းလို ဘုန်းကြီးကျောင်းအဖြစ် ရည်မှန်းဆောက်လုပ်ခဲ့တာမဟုတ်ဘူး။ မန္တလေး နန်းတွင်းမှာရှိတဲ့ မင်းတုန်းမင်းရဲ့ နန်းတော်ဆောင်ကို ဖျက်ပြီး ရွှေ့ဆောက်ထားတာ ဖြစ် ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ရွှေနန်းတော်ကျောင်းလို့ ခေါ်တာဖြစ်ပါတယ်။

မန္တလေးနန်းတော်ကြီးမှာ ဘုရင်နေထိုင်အိပ်စက်ဖို့အတွက် မှန်နန်းဆောင်ရှိပေမယ့် မင်းတုန်း မင်း က မှန်နန်းဆောင်မြောက်ဘက်မှာ သီးခြားအဆောင်ဆောက်ပြီး အခါအားလျော်စွာနေထိုင်လေ့ရှိ တယ်၊ အဲဒီရွှေနန်းတော်ဆောင်ရဲ့ အရှေ့ပိုင်းမှာ မှူးမတ်တွေကို လက်ခံတွေ့ဆုံတဲ့နေရာရှိပြီး အနောက် ဘက်မှာတော့ မင်းတုန်းမင်း နဲ့ မိဖုးရားများအတွက် အခန်းတွေရှိတယ်လို့ အနှစ် ၁၀၀ ပြည့် မန္တလေး ( ရွှေကိုင်းသား) စာအုပ်မှာဖော်ပြထားတယ်

သီပေါမင်းနန်းတက်ပြီးတဲ့အခါ ၁၃ အောက်တိုဘာ ၁၈၇၈ ရက်နေ့မှာ အဲဒီရွှေနန်းတော်ဆောင် ကို ဘုန်းကြီးကျောင်းအဖြစ်လှူမယ်ဆိုပြီးဖျက်သိမ်းခဲ့တယ်။ ရွှေကျောင်းတော်အကြောင်းရေးတဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်မှာ ဒီလိုဖျက်သိမ်းပြီးလှူဒါန်းတာဟာ ဖခင်အတွက် ကောင်းမှုကုသိုလ် လုပ် တာဖြစ်တယ်လို့ သုံးသပ်ရေးသားထားတာတွေ့တယ်။

ဖခင်အတွက် ကောင်းမှုလုပ်တယ်ဆိုပေမယ့် ကျောင်းအဖြစ်တည်ဆောက် နိုင်ဖို့ မြန်မြန် ဆန်ဆန်ဆောင်ရွက်တာမျိုးမတွေ့ရဘူး။ ကျောင်းကို ဖျက်သိမ်းပြီး ငါးနှစ် အကြာ ၁၈ နိုဝင်ဘာ ၁၈၈၃ ရောက်မှ ကျောင်းရေစက်ချနိုင်တယ်။

ရွှေကျောင်းတော်အကြောင်းစာအုပ်စာတမ်းတွေ လေ့လာရင်းနဲ့ သီပေါမင်းလက်ထက်မှာ မင်းမျိုးမင်းနွယ်တွေ ဒုက္ခ ရောက်ရတာတွေကို တရားကျဖွယ်ရာလည်းတွေ့ရတယ်။ မင်းတုန်းမင်းက နောင်တော် ပုဂံမင်း ကို ထောင်ထားခြားနား နန်းချပြီး ဘုရင်ဖြစ်လာပေမယ့် နန်းကျပုဂံမင်းကို မသတ်ခဲ့ဘူး။ အိမ်တော်နဲ့ အခြွေအရံနဲ့ထားခဲ့တာ သီပေါမင်းလက်ထက်မှာ ရောဂါနဲ့ ကွယ်လွန်တဲ့အထိပဲ။

သီပေါမင်းသားကတော့ ကျွန်တော်တို့အားလုံးသိထားပြီးဖြစ်တဲ့အတိုင်း ဘုရင်ဖြစ်လာပြီးချိန်မှာ နောင်တော်၊ညီတော်မင်းသားတွေသမာက သားတွေ၊ မိဖုရာတွေလူပေါင်းလေးဆယ်လောက်ကို ကွပ် မျက်ခဲ့တယ်။ ဒါတင်မကသေးဘူး။ နောက်ပိုင်းမှာ အဖမ်းခံ၊ ရာထူးချခံ၊ ပစ္စည်းအသိမ်းခံ၊ အသတ် ခံရတဲ့ မိ ဖုရားတွေ၊ မင်းသား မင်းသမီးတွေ၊ မင်းဆွေ မင်းမျိုးတွေ၊ မှူးမတ်တွေလည်းရှိသေးတယ်။ ပြုပြင်ပြောင်းလဲလုပ်ချင်တဲ့ ယောမင်း ကြီးတို့လို မှူးကြီးမတ်ရာတွေလည်း ရာထူးချခံရတာနဲ့၊ အချုပ်အနှောင်ခံရတာနဲ့ အများကြီးပဲ။ တစ်ဖက်မှာလည်း သီပေါမင်း အလွန်အားကိုးတဲ့ ရနောင်မောင်မောင်တုတ်လို လူမျိုးက ထင်ရာ စိုင်းခဲ့တဲ့အတွက် နောက်ဆုံး ပြန်အရေးယူရတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့တယ်။

သီပေါမင်းရဲ့ အုပ်ချုပ်ရေးအားနည်းချက်တွေကိုရေးရင်တော့ အများကြီးပဲ။ ဒါပေမယ့် ပုဂံ ဝန်ထောက် ဦးတင်ရေးတဲ့ မြန်မာမင်း အုပ်ချုပ်ပုံစာတမ်းမှာ ဖော်ပြထားတာကို ဖတ်လိုက်ရင် သီပေါမင်း အရည်အချင်းကို တိုတို နဲ့ ရှင်းရှင်းလင်းလင်းမြင်နိုင်ပါတယ်။

အဲဒီကျမ်းမှာ မြန်မာ့သမိုင်းမှာ အရည်အချင်းမရှိတဲ့အတွက် မင်းရော တိုင်းပြည်ပျက်ခဲ့ရတဲ့ မင်းသုံးပါး၊ ပုဂံ ခေတ်မှာ နရသီဟပတေ့ ( တရုတ်ပြေးမင်း)၊ အင်းဝခေတ် မဟာဓမ္မရာဇာဓိပတိ ( ဟံသာဝတီ ပါမင်း) နဲ့ ကုန်းဘောင်ခေတ် သီပေါ ( မဒရပ်ပါမင်း ) တို့ရဲ့ တူညီတဲ့အချက် တွေကို ဖော်ပြထားတယ်။ အဲဒီအချက်တွေကို အတိုချုပ်ပြောရရင် အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်-

၁။ မင်းသားကြီးတွေရှိပေမယ့် အသက်ငယ်ပြီး အခြွေအရံနည်းတာကြောင့် ( မှူးမတ်တွေက) မင်းအဖြစ်တင်မြှောက်တာ ခံရတယ်။ ( အခြွေအရံ နည်းတော့ မာနမကြီးဘူး၊ အာဏာမထက်ဘူး လို့ ယူဆ တာဖြစ်ပါတယ်။ )
၂။ မင်းဖြစ်တော့ လောကဝတ်အကြောင်း မသိတဲ့ ဆရာဖြစ်ခဲ့ဖူးသူတွေကို မြှောက်စားတယ်။
၃။ ကုန်းတိုက်တတ်တဲ့ လူညံ့တွေရဲ့ စကားကို နားထောင်ပြီး မဖျက်ဆီးသင့်သူတွေကို ဖျက်ဆီးခဲ့ တယ်။
၄။ ဒီမင်းတွေလက်ထက်မှာ အခွန်အကောက်များ၊ ဆန်ရေစပါးရှားပါး၊ သူခိုးဓားပြပေါ၊ ဆူပူ ထကြွမှုတွေများ၊ မကြာခဏ စစ်ချီရတဲ့အတွက် ပြည်သူတွေ စိတ်ပူ ကိုယ်ပန်း မချမ်းမသာ ဖြစ်ရတယ်။
၅။ ဒီမင်းတွေလက်ထက်မှာ အရည်အချင်းညံ့တဲ့ မင်းမှုထမ်းတွေများလာတယ်။ ရဟန်း ရှင်လူ ပြည်သူတွေကြားမှာ သူ့လူ ငါ့လူ၊ သူ့ဂိုဏ်း င့ါဂိုဏ်း ကွဲပြားလာတယ်။ မင်း အသစ်ကို မေ ျှာ် လင့်တဲ့သူတွေများလာတယ်။

ကျောင်းဒါယကာအကြောင်းပြီးတော့ ကျောင်းအကြောင်းပြောရအောင်။ ရွှေကျောင်းတော်ကို သာသနာရေးနဲ့ ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာနက ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ထားတယ်။ ၂၀၁၆ ၊ ၂၀၁၇ ခု နှစ်လောက်ကတော့ အမေရိကန်သံရုံး က ရွှေကျောင်းတော် ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းဖို့အတွက် ဒေါ်လာ ငါးသိန်းနဲ့ နည်းပညာအကူအညီပေးမယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေဖတ်ခဲ့ရဖူးတယ်။ အခု ကျွန်တော် တို့ ရောက်တော့လဲ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွေ လုပ်နေတာကို တွေ့ရတယ်။ အမေရိကန်သံရုံး နဲ့တော့ ဟုတ်မယ်မထင်ဘူး။

ကျွန်တော်တို့ရောက်တဲ့အချိန်က ရုံးဖွင့်ရက် မနက်ပိုင်းဖြစ်တော့ လူအတော်ရှင်းတယ်။ ရွှေကျောင်း တော်က အတုမရှိကျောင်းဝင်းထဲမှာ ရှိပေမယ့် သီးခြားခြံစည်းရိုးကာထားတယ်။ အဝင်ဝမှာ ဝင်ကြေးကောက်ခံတဲ့ အဆောက်အဦရှိတယ်။ “ ရွှေကျောင်းနှင့် အတုမရှိ ကျောင်းဝင် ကြေး” လူကြီး ၂၀၀၊ ကလေး ၁၀၀ ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ထောင်ထားတယ်။ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ နိုင်ငံခြား သားခရီးသည်တွေအတွက် မန္တလေးရှေးဟောင်းယဉ်ကျေးမှုဇုန် ဝင်ကြေးတစ်သောင်း ကျပ် ပေးရမယ့်ဆိုတဲ့ စာကပ်ထားတယ်။

ဝင်ကြေးလက်မှတ်ရုံထဲမှာ ဝန်ထမ်းအမျိုးသမီးနှစ်ယောက်ရှိတယ်။ ဝင်ကြေးလက်မှတ်ဝယ်တော့ ကျွန်တော်တို့ နှစ်ယောက်ရဲ့ ကင်မရာတွေကို ကြည့်ပြီး ကင်မရာကြေး သုံးသောင်းစီပေးရမယ် လို့ ပြောတယ်။ ကျွန်တော်တို့က သာမန်ခရီးသွားတွေပါ။ အပျော်တမ်းရိုက်မှာ၊ မင်္ဂလာဆောင် အကြိုဓာတ်ပုံ၊ အလှူဓာတ်ပုံ ရိုက်မှာမဟုတ်ဘူးလို့ပြောတော့ မရပါဘူး၊ ကင်မရာအကြီးတွေဆိုရင် ကင်မရာကြေးပေးရ ပါတယ်၊ ဖုန်းနဲ့ရိုက်ရင်မပေးရဘူးလို့ လို့ ထပ်ပြောတယ်။ အဲဒါ ဘယ်တုန်း က ထုတ်တဲ့အမိန့်လည်းလို့ မေးတော့ “ကျွန်မတို့ က ၁၅ ရက် တစ်ခါ အလှည့်ကျ တာဝန်ကျ တာ၊ ဘယ်တုန်းက ထုတ်လဲမသိဘူးတဲ့”။ ဘာမှ ဆက်မေးလို့မရတော့ဘူး။ အေးတာပဲ။

ကျွန်တော် ထိုင်းနိုင်ငံနဲ့ သီရိလင်္ကာနိုင်ငံက ရှေးဟောင်းအမွေအနှစ်နေရာတွေကို ရောက်ခဲ့၊ ဓာတ်ပုံရိုက်ခဲ့ဖူးတယ်။ အဲဒီနေရာတွေမှာ ဝင်ကြေးကောက်တာကလွဲပြီး သာမန်ခရီးသွားတွေရဲ့ ကင်မရာတွေကို ပိုက်ဆံကောက်တာ မကြုံဖူးဘူး။ သူတို့ကတော့ ဓာတ်ပုံတွေများများရိုက်ပြီး အင်တာနက်ကွန်ယက်ပေါ်မှာတင်ရင် အခမဲ့ကြော်ငြာပေးတာပဲလို့ နှလုံးသွင်းထားပုံရတယ်။

ဒီမှာတော့ စဉ်းစားပုံစဉ်းစားနည်းက တစ်မျိုးဖြစ်နေသလိုပဲ။ ချက်ခြင်းလက်ငင်း ဝင်ငွေရတာကိုပဲ ပို ဦးစားပေးပုံရတယ်။ ကျွန်တော်ကတော့ အဲဒီလိုကောက်တာကို လက်မခံနိုင်တဲ့အတွက် ကင်မရာ ကိုအပြင်မှာပဲထားခဲ့ပြီ ဖုန်းကင်မရာနဲ့ ပဲ ရိုက်ဖို့ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

ရွှေကျောင်းတော်က ပန်းဆွဲတန်း၊ စိန်တောင်တန်း၊ ဝေယံတန်း၊ ထောင့်ပန်း၊ မှန်ကင်း၊ ဖောင်းလုံးတုရင်၊ စုလစ်မွန်းချွန်း၊ တိုင်ထောက်နယား၊ အပြောက်အမွှမ်း၊ ရုပ်စုံရုပ်လုံးတွေ က တကယ်လက်ရာမြောက်ပါတယ်။ အတွင်းမှာတော့ အတော်မှောင်တယ်။ အတွင်းမှာရှိတဲ့ ဇာတ်ကြီး ဆယ်ဘွဲ့ ကို ထုထားတဲ့ ပန်းပုလက်ရာတွေကအတော်ကောင်းတယ်။ စာနဲ့ ရေးပြီးလည်း ရှင်းပြ ထားတယ်။ ဒါပေမယ့် အလင်းရောင်အားနည်းတဲ့အတွက် ဓာတ်ပုံရိုက်ရတာခက်တယ်။ အဲဒီ ပန်းပု လက်ရာလေးတွေကိုပဲ ကွက်ပြီး ဆလိုက်မီးထိုးပြထားရင် လေ့လာသူတွေအတွက်ရော၊ဓာတ်ပုံ ရိုက်ချင်သူတွေအတွက်ရော ပိုပြီး အဆင်ပြေနိုင်ပါတယ်။

အပြင်စင်္ကြ ံ လမ်းက ပတ်ကြည့်ရင်လည်း ပန်းပုလက်ရာကောင်းတွေရှိတယ်။ နံရံတစ်ခုဆီမှာ ရှိတဲ့ ပန်းပုလက်ရာအမျိုးအစားနဲ့ အရေအတွက်တွေကို စာရင်းပြုစုပြီး ကပ်ထားတာက လေ့လာသူတွေ အတွက် အတော်အသုံးဝင်တယ်။ ဥပမာ တောင်ဘက်နံရံမှာဆိုရင် သစ်သားပန်းပုရုပ်တု ၁၈၁ ခု နဲ့တံခါးများတွင် ၇၂ ရုပ်ရှိတယ်လို့ဖော်ပြပြီး ဇော်ဂျီရုပ် ၆၂ ရုပ်၊ မူလ လက်ရာ ၂၃ ၊ အစားထိုး ၃၉ စသည်ဖြင့် အသေးစိတ် ရှင်းပြထားတယ်။

ကျောင်းပေါ်က ပြန်ဆင်းလာတော့ သီပေါမင်း အရည်အချင်းမရှိဘူးဆိုပေမယ့် မင်းတုန်းမင်း နန်းဆောင်ကို လုံးဝဖျက်ဆီးတာမျိုးမလုပ်ဘဲ ဘုန်းကြီးကျောင်းအဖြစ် လှူခဲ့တာကိုတော့ ကျေးဇူး တင်ရမယ်၊ သက်ဦးဆံပိုင် ဘုရင်ဆိုပြီး ရှေ့က ဘုရင်လုပ်သမ ျှ အကုန်ဖျက်၊ ငါ့ကျောင်း ငါ ဘယ်လို ကျောင်းကျောင်း ဆိုပြီးများလုပ်ခဲ့ရင် ပန်းပုလက်ရာကောင်းတွေကို လေ့လာခွင့်ရတော့ မှာ မဟုတ်ဘူး လို့တွေးမိတယ်။