လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ် ၁၇ မတ် ၂၀၂၂ ရက်နေ့ကရေးခဲ့တဲ့ ၁၉ ၄၈ ခုနှစ်က စလို့ မြန်မာနိုင်ငံ ကျင့်သုံးခဲ့တဲ့ နိုင်ငံခြား ရေးမူဝါဒအရ ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်ခဲ့တဲ့ ရုရှားနိုင်ငံရဲ့ လုပ်ရပ် ကို ထောက်ခံလို့မရကြောင်း ဆောင်းပါး မဖတ်ရသေးသူများအတွက် ပြန်လည်မ ျှဝေလိုက်ပါတယ်။ ယူကရိန်းစစ်ပွဲဖြစ်တော့ မြန်မာတွေကြားမှာလည်း ဘယ်သူမှန်လဲ။ ဘယ်သူ့ထောက်ခံမလဲ ငြင်းကြ ပြန်ရော။ မြန်မာနိုင်ငံသား ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးချင်းအနေနဲ့ ယူကရိန်းနဲ့ ရုရှား ကြိုက် တဲ့ ဘက်ကို ထောက်ခံလို့ရတယ်။ အားပေးလို့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံက ဘယ်လိုရပ်တည် ရမလဲ ဆိုတာကို ဆုံးဖြတ်နိုင်ဖို့ ဆိုရင် မြန်မာ့နိုင်ငံခြားရေးဝါဒကို သိဖို့လိုပါတယ်။ ၁၉ ၄၈ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရတဲ့အချိန်ကစလို့ ဒီနေ့အထိ ဘယ်အစိုးရContinue reading “မြန်မာ့နိုင်ငံခြားရေးဝါဒ နဲ့ ယူကရိန်းစစ်ပွဲ”
Category Archives: International
လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်နှစ် က ရုရှားရဲ့ ယူကရိန်းနိုင်ငံကို ကျူးကျော်တိုက်ခိုက်မှု ပတ်သက်ပြီး ဆင်တစ်ကောင်နဲ့ အခန်းကျဉ်းလေးတစ်ခုထဲမှာ အတူနေနေရသလို ဆင့်မျက်နှာကြည့်နေရတဲ့၊ ဆင် နည်းနည်းလှုပ်တာနဲ့ ဘက်စုံ ပြဿနာတက်နေတဲ့ တရုတ် – မြန်မာ ဆက်ဆံရေးကို မေ့ မနေကြနဲ့ဦး။ လို့ ရေးတော့ ရုရှားကြီးမှန်တယ်၊ ရုရှားစစ်တပ်ကြီးက ဘယ်လို တိုက်တော့မယ်၊ ပူတင်က မဟာ ခေါင်းဆောင်ကြီး၊ ယူကရိန်း သမ္မတ က လူရွှင်တော်ပဲ၊ ဘာမှမတတ်ဘူး၊ ရက်ပိုင်းအတွင်း ပြေးရ တော့မှာ စသည်ဖြင့် မှတ်ချက်ရေး တုန့်ပြန်တဲ့သူတွေ မနည်းဘူး။ ယူကရိန်းသမ္မတ ဇာလန်းစကီးက လူရွှင်တော်လုပ်ခဲ့တဲ့သူလို့ ပြောတဲ့သူတွေဟာ ဇာလန်းစကီး ဟာ လူရွှင်တော်ဆိုပေမယ့် ယူကရိန်းပြည်သူအများစုက ရွေးချယ်ထားတဲ့သမ္မတ ၊ နိုင်ငံတကာ အသိ အမှတ်ပြုContinue reading
စစ်သားမျက်ရည်
အိန္ဒိယကြည်းတပ်မတော်က ဗိုလ်ချုပ် Mrinal Suman က ၂၃ ဧပြီ ၂၀၁၆ ရက်နေ့ Indian Defence Review စာစောင်မှာ “When a Soldier Cries” “စစ်သားတစ်ယောက် ဝမ်းနည်း ငိုကြွေးရချိန်” ဆိုတဲ့ခေါင်းစဉ်နဲ့ ဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်ရေးခဲ့တယ်။ သူပြောတဲ့ စစ်သား ( Soldier ) ဆိုတာက တပ်မတော်သား အရာရှိ၊ အရာခံ၊ အကြပ်၊ စစ်သည် အဆင့်အားလုံးကို ဆို လိုတာဖြစ်ပါတယ်။ ဗိုလ်ချုပ် ဆူမန်က စစ်တိုက်တယ်ဆိုတာက ရက်စက်မှု၊ ဖျက်ဆီးမှု နဲ့သေခြင်းတရားတွေကို ရင်ဆိုင်ရတဲ့ အလုပ်ပဲ၊ အန္တရာယ်ကိုရင်ဆိုင်ရဲတဲ့ သတ္တိ ရှိဖို့လိုသလို ကိုယ့်ရန်သူကို သတ်ဖြတ်ရဲ ဖို့လည်းလိုတယ်၊ စစ်သားဆိုတာ ဒီလိုအလုပ်မျိုးကို လုပ်ဆောင်နိုင်ဖို့အတွက် လေ့ကျင့်ပေး ခံContinue reading “စစ်သားမျက်ရည်”
ဘရာဇီးရွေးကောက်ပွဲ နဲ့ စစ်တပ်အခန်းကဏ္ဍ
၂၀၂၂ ခုနှစ်အတွင်း နိုင်ငံတကာအသိုင်းအဝန်းက အလေးထားစောင့်ကြည့်နေတဲ့ ရွေးကောက်ပွဲ တွေ ထဲမှာ ဘရာဇီးနိုင်ငံ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲလည်းပါတယ်။ ဘရာဇီးနိုင်ငံဟာ လူဦးရေ၂၁၇ သန်း ရှိပြီးတောင်အမေရိက တိုက်မှာ အကြီးဆုံးနိုင်ငံဖြစ်ပါတယ်။ စီးပွားရေးအရဆိုရင်လည်း BRIC ( ဘရာဇီး၊ ရုရှး၊ အိန္ဒိယ နဲ့ တရုတ် ) လို့ခေါ်တဲ့ စီးပွားရေးအင်အားသစ် နိုင်ငံအုပ်စု မှာပါတယ်။ ဘရားဇီးနိုင်ငံရွေးကောက်ပွဲကို အလေးထားစောင့်ကြည့်ရတဲ့အကြောင်းအရင်းတွေထဲမှာ သမ္မတ လောင်းနှစ်ဦးရဲ့ ကွဲပြားခြားနားတဲ့ နိုင်ငံရေးရပ်တည်ချက်က အဓိက ကျတယ်။ လက်ရှိသမ္မတ ဘော်လ်ဆိုနာရို ( Jair Messias Bolsonaro) က လက်ယာစွန်းအယူအဆပြင်း ထန် တဲ့ နိုင်ငံရေးသမား၊ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြီးတွေနဲ့ နီးစပ်တယ်။ သူက ၁၉ ၈၈ ခုနှစ်မှာ တပ်Continue reading “ဘရာဇီးရွေးကောက်ပွဲ နဲ့ စစ်တပ်အခန်းကဏ္ဍ”
ခရီးတစ်ခု ၊ သင်ခန်းစာတစ်ပုဒ်
ခရီးတစ်ခု ၊ သင်ခန်းစာတစ်ပုဒ် ဒီဆောင်းပါးကို ၂၀၀၆ ခုနှစ်ကနေ ၂၀၀၈ ခုနှစ်ကြားမှာ အီးယူ သံတမန် များနဲ့ တွေ့ဆုံ ဆက်ဆံခဲ့ရစဉ်က အဖြစ်အပျက်တစ်ခုကို အခြေခံပြီး လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ် ရေးခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ မဖတ်ရသေးသူများအတွက် ပြန်လည်မ ျှဝေလိုက်ပါတယ်။ “အပေါ်ယံကြည့်ရင်တော့ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ရဲ့ ပြည်ပခရီးစဉ်တစ်ခုပဲဖြစ်ပေမယ့် အနက် ကောက် ယူတဲ့သူတွေအပေါ် မူတည်ပြီး အကြောင်း၊ အကျိုး ကွာခြားသွားတဲ့ သင်ခန်းစာတစ်ခုပါ။” ( ဆောင်းပါးကောက်နှုတ်ချက်) ခရီးတစ်ခု၊ သင်ခန်းစာတစ်ပုဒ် ၂၀၀၅ ခုနှစ် နှစ်လယ်ပိုင်းမှာ ကျွန်တော်ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနကို ပြောင်းရွှေ့တာဝန်ထမ်းဆောင် ရတယ်။ ပြန်ကြားရေးနဲ့ ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးဦးစီးဌာန ဒုတိယညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် တာဝန်ပေး ထားပေမယ့် ကျွန်တော့်က ဝန်ကြီးရုံးရဲ့ သုတေသနအဖွဲ့ကို တာဝန်ယူရတဲ့အတွက် ဌာနအလုပ် ထက် ဝန်ကြီးရုံးရဲ့ သုတေသနအလုပ်တွေ၊Continue reading “ခရီးတစ်ခု ၊ သင်ခန်းစာတစ်ပုဒ်”
ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အလှည့်အပြောင်း
ယူကရိန်းကို ကျူးကျော်တဲ့ စစ်ပွဲ ခြောက်လကျော် ခုနှစ်လထဲရောက်လာတော့ ပူတင်ရဲ့ ယူကရိန်း မူဝါဒ အခြေမလှ ပုံ က ပိုပြီး ပေါ်လွင်ထင်ရှားလာတယ်။ ပူတင်က စစ်ပွဲအစမှာ မိန့်ခွန်းပြောတော့ ယူကရိန်းက သူ့အဆို နာဇီလက်သစ်အစိုးရကို ဖယ်ရှားပစ်ဖို့ နဲ့နေတိုးအဖွဲ့ဝင်ဖြစ်ဖို့ ကြိုးစားတာ ကို ရပ်တန့် ပစ်ဖို့ သူ့အခေါ် ယူကရိန်းအထူးစစ်ဆင်ရေးကို ဆင်နွဲရတာပါလို့ ပြောခဲ့တယ်။ တနည်းအားဖြင့် ဒါဟာ ယူကရိန်းစစ်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ရုရှားရဲ့ မဟာဗျူဟာရည်မှန်းချက်ပေါ့။ ဒါပေမယ့် ရုရှားထိုးစစ်အောက်မှာ ယူကရိန်းတပ်ဖွဲ့တွေ မြန်မြန်ပြိုလဲသွားပြီး ကိဗ်မြို့တော်ကို သိမ်း ပိုက်နိုင်မယ်ဆိုတဲ့ မေ ျှာ်လင့်ချက်က မှန်းချက်နဲ့နှမ်းထွက်မကိုက်ခဲ့ဖူး။ ဒါ့ကြောင့် မတ်လ ၂၆ ရက် နေ့မှာ ရုရှားတွေက သူတို့ရဲ့ အဓိက ရည်မှန်းချက်က ယူကရိန်းအရှေ့တောင်ဘက်ကContinue reading “ယူကရိန်းစစ်ပွဲ အလှည့်အပြောင်း”
၁၃ စက္ကန့်
၁၃ စက္ကန့် ၁၃ စက္ကန့်ဆိုတာ ဘာမှ မကြာဘူး။ အဲဒီအချိန်ဟာ လူတစ်ယောက်ကို အကဲဖြတ်ဖို့အတွက် လုံလောက်တယ် လို့ ပြောရင် လက်ခံဖို့ခက်တယ်။ဒါပေမယ့် အဲဒီလို ဖြစ်ခဲ့တဲ့ သာဓကတွေလည်း ရှိတယ်။ အမေရိကန်သမ္မတ ထရမ့် နဲ့ မြောက်ကိုရီးယားခေါင်းဆောင် ကင်မ်ဂျုံအန် တို့ ၂၀၁၈ ခုနှစ် ဇွန်လ ၁၂ ရက်နေ့က စင်္ကာပူနိုင်ငံမှာ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲကျင်းပခဲ့တယ်။ ဒီထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲ ဟာ မြောက်ကိုရီးယား နိုင်ငံ စတင်ထူထောင်တဲ့ ၁၉ ၄၈ ခုနှစ်က စပြီး နှစ်နိုင်ငံ ခေါင်းဆောင် တွေ ကြား ပထမဆုံးအကြိမ်တွေ့ဆုံဆွေးနွေးမှုဖြစ်တဲ့ အပြင် မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံရဲ့ အနုမြူ ဗုံး နဲ့ တိုက်ချင်းပစ်ဒုံးပျံစမ်းသပ်မှုတွေကြောင့် နှစ်နိုင်ငံကြား တင်းမာမှုတွေမြင့်မားနေတဲ့ အချိန်ဖြစ်တဲ့ အတွက်Continue reading “၁၃ စက္ကန့်”
စာအုပ်တစ်အုပ်၊ အတွေးတစ်စ
“ The Generals” by Thomas E. Ricks ဆိုတာ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ကနေ အာဖဂန် ၊ အီရတ် စစ်ပွဲ ( ၂၀၁၁ ထိ အခြေအနေ) အထိ စစ်ပွဲတွေမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန် ကြည်းတပ် ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ၃၀ ဦး ရဲ့ စစ်ဘက်ခေါင်းဆောင်မှုအရည်အချင်းတွေကို သုံးသပ်ထားတဲ့ စာအုပ် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီစာအုပ် ကို ၂၀၁၂ ခုနှစ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး အမေရိကန် ကာကွယ်ရေးဝန်ကြီးဟောင်း William J. Perry နဲ့ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး ( ငြိမ်း) Anthony C. Zinni တို့က ဖတ်ရှုလေ့လာသင့်တဲ့စာအုပ်၊ စစ်ဘက် ခေါင်းဆောင်မှုပညာရပ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး အတွေးအမြင်သစ်တွေပေးတဲ့စာအုပ်၊ အနာဂတ် လေ့ကျင့် ရေး၊Continue reading “စာအုပ်တစ်အုပ်၊ အတွေးတစ်စ”
ဖျက်မရ ၈၁၁၅
အိမ်နံပါတ် ၈၁၁၅ ဆိုတာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဂျိုဟန်နစ်ဘဂ်မြို့၊ ဆိုဝီတို မြို့နယ်ထဲက အိမ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအိမ်မှာ လူမည်းအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု ခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံ သမ္မတ အဖြစ်လည်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ နယ်လ်ဆင် မင်ဒဲလ်လား ၁၉ ၄ ၆ ခုနှစ်ကနေ ၁၉ ၆၂ ခုနှစ်အထိ နေခဲ့တယ်။ အဲဒီအိမ်ကနေ အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင် ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ တယ်။ ၁၉ ၆၂ ခုနှစ်မှာ လူဖြူအစိုးရက မင်ဒဲလ်လားကို ဖမ်းပြီး နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှု တွေ နဲ့ ရုံးတင်စစ်ဆေးပြီး ထောင်ဒဏ်တစ်သက်ကျွန်းချမှတ်ခဲ့တယ်။ မင်ဒဲလ်လား ထောင်ကျသွား တော့ သူနေခဲ့တဲ့အိမ်က အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်သူတွေရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်လာခဲ့တယ်။ လူဖြူအစိုးရက အဲဒီလိုဖြစ်တာကို မမြင်ချင်ဘူး၊ မကြားချင်ဘူး။Continue reading “ဖျက်မရ ၈၁၁၅”
ယုံကြည်ရဲရင့် (၄)
“ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က (ပါတီတွင်း) ရွေးချယ်ပွဲမှာ ကျွန်မ အနေနဲ့ ထောက်ခံမဲ ၇၃% နဲ့ အနိုင်ရခဲ့တယ်။ အခုလည်း အဲဒီလို အနိုင်ရဖို့အတွက် လုပ်ရမယ့်နည်းလမ်းရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီ နည်းလမ်းကို သုံးရင် ထရမ့်ရဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အလိမ်အညာတွေကို ထောက်ခံပြောဆိုရတော့မယ်။ နိုင်ငံတော်နဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ထရမ့်ရဲ့ လုပ်ရပ် တွေကို ကူညီရတော့မယ်။ ကျွန်မအနေနဲ့ အဲဒီလို မလုပ်နိုင်ဘူး။ ဘယ်တော့မှလည်း လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ အောက်လွှတ်တော် အမတ်နေရာတင်မဟုတ်ဘူး၊ ဒီနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဘယ်ရာထူးကမှ နိင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ပါ့မယ်လို့ သစ္စာဆိုထားမှုထက် ပိုပြီး အရေးမကြီးဘူး။ ဒီလို သစ္စာစောင့်သိတဲ့အတွက် ဘာတွေ ပေးဆပ် ရမယ်ဆိုတာ ကောင်းကောင်းသိပေမယ့် မမှုပါဘူး။Continue reading “ယုံကြည်ရဲရင့် (၄)”
Ye Htut's Blog 