ဧျပီလ ၈ ရက္ေန႕စကၤာပူအေျခစိုုက္ CNA သတင္းဌာနရဲ့ တပ္မေတာ္ႏွင့္ ျမန္မာ့ႏုုိင္ငံေရးအစီအစဥ္မွာ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္သေဘာထားကိုု ပါ၀င္ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။
လေးပွင့်ဆိုင်
ဖေ့စ်ဘွတ်စာမျက်နှာတွေပေါ်မှာ ရေပန်းစားနေတဲ့ Quad အဖွဲ့ဆိုတာ ဘာလဲ
လေးပွင့်ဆိုင် ( Quad ) အစ
Quad ရဲ့ အမည်အပြည့်အစုံက Quadrilateral Security Dialogue (QSD) လေးပွင့်ဆိုင် လုံခြုံရေးဆွေးနွေးပွဲ ဖြစ်ပါတယ်။ လေးပွင့်ဆိုင်ဆိုတာ အမေရိကန်၊ သြစတေးလျ၊ ဂျပန် နဲ့ အိန္ဒိယနိုင်ငံလေးနိုင်ငံကို ရည်ညွှန်းတာ ဖြစ် ပါတယ်။
လေးပွင့်ဆိုင် အဖွဲ့မပေါ်ခင်မှာ သုံးပွင့်ဆိုင်လုံခြုံရေးဆွေးနွေးပွဲ Trilateral Strategic Dialogue (TSD) ဆိုတာ အရင်ပေါ်ခဲ့တယ်။ အဲဒီအဖွဲ့မှာ အမေရိကန်၊ သြစတေးလျ နဲ့ ဂျပန်ပါဝင်ပြီး ၂၀၀၂ ခုနှစ်မှာ စတင်ခဲ့တယ်။ ရည်ရွယ်ချက်ကတော့ စက်တင်ဘာ ၁၁ တိုက်ခိုက်မှုနောက်ပိုင်း အမေရိကန်နိုင်ငံရဲ့ အကြမ်းဖက်ဝါဒတိုက်ဖျက်ရေးစစ်ပွဲ အတွက်အာရှဒေသမှာ ပူးပေါင်းဆောင် ရွက်ဖို့ ဖွဲ့စည်းခဲ့တာဖြစ်တယ်။ ပထမတော့ သုံးနိုင်ငံက ကာကွယ်ရေးဆိုင်ရာ အဆင့်မြင့်အရာရှိ ကြီးများအဆင့်ဆွေးနွေးပွဲတွေလုပ်တယ်။ ၂၀၀၅ ခုနှစ်မှာတော့ ဝန်ကြီး အဆင့်ဆွေးနွေးပွဲအဖြစ် အဆင့်မြှင့်တင်ခဲ့တယ်။
လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့အယူအဆကို စပြောခဲ့တာက ဂျပန်ဝန်ကြီးချုပ် ရှင်ဇိုအာဘေးဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၀၇ ခုနှစ်မှာ အာဘေးက အင်ဒို – ပစိဖိတ် လုံခြုံရေး နယ်ဝန်း ဆိုတဲ့အယူအဆ နဲ့ အမေရိကန်၊ သြစတေးလျ၊ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယ လေးပွင့်ဆိုင်လုံခြုံရေးဆွေးနွေးပွဲ ဆိုတဲ့အယူအဆကို တင်ပြခဲ့တယ်။
ဝန်ကြီးချုပ်အာဘေးက အာရှတိုက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ သြဇာချဲ့ထွင်လာမှုကို လေးနိုင်ငံပေါင်း ပြီး ခုခံကာကွယ်ရမယ်။ ဒီလေးနိုင်ငံဟာ “ အာရှဒီမိုကရေစီလုံခြုံရေးစိန်ပွင့်” (“Asia’s democratic security diamond”) အဖြစ်တာဝန်ယူရမယ်လို့ ဆိုတယ်။ အဲဒီအယူအဆကို ကျန်တဲ့ သုံးနိုင်ငံက လက်ခံတဲ့အတွက် လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ပေါ်လာခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် လေးပွင့်ဆိုင် အဖွဲ့ အဆင့်မြင့်အရာရှိကြီးတွေကြားမှာ အလွတ်သဘောတွေ့ဆုံမှုတွေပဲများတယ်။ မူဝါဒတွေ၊ ရည်မှန်းချက်တွေ တိတိကျကျ ချမှတ်ပြီးဆောင်ရွက်တာမျိုး၊ ပုံမှန် အစည်းအဝေးကျင်းပ တာမျိုး မရှိဘူး။ ၂၀၀၈ နဲ့ ၂၀၁၀ ကြားမှာဆိုရင် တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဖိအားကြောင့် သြစတေးလျနိုင်ငံက လေးပွင့်ဆိုင် အဖွဲ့မှာ ပါဝင်ဆွေးနွေးမှုတွေကို လက်ရှောင်နေခဲ့ဖူးတယ်။
အင်ဒို – ပစိဖိတ်မဟာဗျူဟာ နှင့် လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့
အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့် က တရုတ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ဖို့အတွက် အင်ဒို – ပစိဖိတ် မဟာဗျူဟာ ကို ချမှတ်တဲ့အချိန်မှာ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ က ပိုပြီးအရေးပါလာတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ၂၀၁၇ ခုနှစ် မနီလာ အာဆီယံ ထိပ် သီး အစည်းအဝေးလာတက်တဲ့ အမေရိကန် သမ္မတ ထရမ့် နဲ့ ဂျပန်၊ အိန္ဒိယ သြ စတေးလျ ဝန်ကြီးချုပ်တွေ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီးနောက် လေးပွင့်ဆိုင် အဖွဲ့ဝင် နိုင်ငံတွေကြား လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို မြှင့်တင်ဖို့၊ တောင်တရုတ် ပင်လယ်အတွင်း လွတ် လပ်စွာရေကြောင်းသွားလာခွင့်ကို ကန့်သတ်ရာရောက်တဲ့ တရုတ်နိုင်ငံရဲ့ ဆောင်ရွက်ချက်တွေ ကို တားဆီးဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်။
အဲဒီနောက်မှာတော့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေကြားပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုကို နိုင်ငံခြားရေး ဝန်ကြီးအဆင့်မြှင့်တင်ဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်။ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကုလသမဂ္ဂအထွေထွေညီလာခံ ကျင်းပနေချိန်မှာ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးတွေ ပထမဆုံး အစည်းအဝေးကျင်းပနိုင် ခဲ့တယ်၊ ၂၀၂၀ နဲ့ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွေမှာလည်း နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်းအဝေးတွေ လုပ် နိုင်ခဲ့တယ်။
၂၀၂၁ ထိပ်သီးဆွေးနွေးပွဲ
၂၀၂၁ မတ်လ ၁၂ ရက်နေ့မှာတော့ အမေရိကန်သမ္မတသစ် ဂျိုးဘိုင်ဒန်ရဲ့ ဖိတ်ကြားမှုနဲ့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေကြားမှာ ပထမ ဆုံးအကြိမ် အွန်လိုင်း ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကျင်းပနိုင်ခဲ့တယ်။ ဒီအစည်းအဝေးက အမေရိကန်သမ္မတ သစ် ဂျိုးဘိုင်ဒန်အနေနဲ့ ထရမ့်ရဲ့ လွတ်လပ်ပွင့်လင်း တဲ့ အင်ဒို – ပစိဖိတ်ဒေသ မဟာဗျူဟာကို ဆက်လက်ကျင့်သုံးမယ်လို့ အချက်ပြလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဂျိုးဘိုင်ဒန်က အာဆီယံအပါအဝင် အင်ဒို – ပစိဖိတ်ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွေအနေနဲ့ အမေရိ ကန်နဲ့ တရုတ် ကြား တစ်ခုခုကို ရွေးရမယ်ဆိုတဲ့ အကျပ်အတည်းမျိုးမဖြစ်အောင် သတိထားခဲ့ တယ်။ ဒါဟာ ထရမ့် ရဲ့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့အပေါ်ချဉ်းကပ်ပုံနဲ့ အဓိက ကွာခြားတဲ့အချက်ဖြစ်ပါ တယ်။ ဂျိုးဘိုင်ဒန်က လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဟာ ဒေသတွင်းတည်ငြိမ်ရေးနဲ့ ဖွံ့ဖြိုးရေးအတွက် ရွေးချယ်စရာအခွင့်အလမ်းတွေပိုများလာအောင် အထောက်အကူပြုတဲ့အဖွဲ့ဆိုတဲ့ ပုံရိပ်ကို ဖော်ဆောင်ခဲ့တယ်။ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဟာ စစ်ရေးမဟာမိတ်မဟုတ်ဘူး။ အာရှတိုက်ရဲ့ နေတိုး အဖွဲ့မဟုတ်ဘူးဆိုတဲ့ သတင်းစကားကို ပါးခဲ့တယ်။
ဒ့ါကြောင့် ထိပ်သီးအစည်းအဝေးပြီးထုတ်ပြန်ချက်မှာ တရုတ်နိုင်ငံကို ရည်ညွှန်းဝေဖန်တဲ့ စကားလုံးတွေမပါဘူး။ အင်ဒို ပစိဖိတ်ဒေသကို လွတ်လပ် ပွင့်လင်းတဲ့ ၊ နိုင်ငံအားလုံးက နိုင်ငံတကာ ဥပဒေများ ၊ ဒီမိုကရေစီစံနှုန်းများနဲ့ ကိုက်ညီစွာ ရပ်တည်တဲ့ ၊ ဖိအားပေး အနိုင်ကျင့်မှု ကင်းလွတ်တဲ့ဒေသအဖြစ်တည်ဆောက်မယ်လို့ပဲပြောခဲ့တယ်။ လတ်တလောဦးစားပေးလုပ်ငန်း အနေနဲ့ လွတ်လပ်ပြီး ဥပဒေနဲ့ ကိုက်ညီတဲ့ရေကြောင်းကုန်သွယ်မှုစနစ်ပေါ်ပေါက်ဖို့၊ ဒေသတွင်းမှာ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ဆေးများအခမဲ့ဖြန့်ဝေပေးနိုင်ဖို့၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု အရေးကို ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းဖို့နဲနည်းပညာဖွံ့ဖြိုးမှု အစီအစဉ်တွေအကောင်အထည်ဖော်ဖို့ ကို ပဲ ဦးစားပေးဖော်ပြခဲ့တယ်။
ထူးခြားတဲ့အချက်ကတော့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ရဲ့ အနာဂတ်လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို တိတိကျကျ ချမှတ် နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါဟာ အရင်က လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ကို အပြောသက်သက်ပဲ လို့ဝေဖန်နေမှု တွေကို ရပ်ဆိုင်းသွားစေပါတယ်။ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးအပြီးမှာ လေးနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေက ကိုဗစ် ကာကွယ်ရေးထုတ်လုပ်မှု၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု နဲ့ နည်းပညာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု ဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းကော်မတီသုံးခုကို ဖွဲ့စည်းခဲ့တယ်။ တစ်နှစ်တစ်ကြိမ် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးအဆင့် အစည်း အဝေးတွေကျင်းပဖို့ သဘောတူခဲ့တယ်။ နောက်ပြီး လေးနိုင်ငံခေါင်းဆောင်တွေ ဒီနှစ်မကုန်ခင် လူချင်းတွေ့ဆုံတဲ့ ထိပ်သီးအစည်းအဝေးတစ်ခု ကျင်းပဖို့လည်း သဘောတူခဲ့တယ်။
မာလာဘာ ( Malabar) စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု
တကယ်တော့ မာလာဘာ ရေတပ်လေ့ကျင့်ခန်းက ၁၉ ၉ ၂ ခုနှစ်ထဲက အမေရိကန် ၊ အိန္ဒိယ ပူးပေါင်းစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုအနေနဲ့ စတင်ခဲ့တာပါ။ ၂၀၀၇ နောက်ပိုင်းမှာ ဂျပန် ကနှစ်စဉ်ပါဝင် လေ့ ကျင့်တယ်။ သြစတေးလျက ၂၀၀၇ မှာ တစ်ကြိမ်ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း နှစ်တွေမှာ မပါတော့ဘဲ ၂၀၂၀ ရောက်မှ ပြန်ပါလာ တယ်။
စစ်ရေးလေ့ကျင့်တဲ့နေရာတွေကလည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ ကမ်းခြေ၊ ဖိလစ်ပိုင်ပင်လယ်ပြင်၊ ဂျပန်ပင်လယ်ပြင်၊ ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့၊ အာရေဗီယန်ပင်လယ် နဲ့ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော် တွေဖြစ် ပါတယ်။ ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ လေ့ကျင့်ခဲ့တာ ငါးကြိမ် ( ၂၀၀၇၊ ၂၀၁၂ ၊ ၂၀၁၅ ၊ ၂၀၁၇ နဲ့ ၂၀၂၀ ) ရှိတယ်။
၂၀၂၀ နိုဝင်ဘာလထဲမှာ ပြုလုပ်တဲ့ မာလာဘာ စစ်ရေးလေ့ကျင့်မှုမှာ အဆင့်နှစ်ဆင့်ပါတယ်။ ပထမအဆင့်က ဘင်္ဂလားပင်လယ်အော်မှာ လုပ်တယ်။ ဒုတိယအဆင့်က အရှေ့အလယ်ပိုင်း အာရေဗီယန် ပင်လယ်ပြင်မှာလုပ်တယ်။ ဒါဟာ ၂၀၀၇ နောက်ပိုင်း ပထမဆုံးအကြိမ် လေးပွင့်ဆိုင်နိုင်ငံတွေရဲ့ ပူးပေါင်းလေ့ကျင့်ခန်းဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီလေ့ကျင့်ခန်းနဲ့ ၂၀၂၁ ထိပ်သီး ဆွေးနွေးပွဲဟာ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ အနေနဲ့ အင်ဒို – ပစိဖိတ်ဒေသမှာ တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင် လှုပ်ရှားတော့မယ်ဆိုတာကို သက်သေပြလိုက်တာပဲဖြစ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် အခု ထိပ်သီးအစည်းအဝေးကြေညာချက်မှာတော့ လေးနိုင်ငံပူးတွဲစစ်ရေးလေ့ကျင့်မှု တွေရဲ့ အနာဂတ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး တိတိကျကျ ဖော်ပြထားတာမတွေ့ရဘူး။
လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ နဲ့ မြန်မာနိုင်ငံ
လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံတွေမှာ လက်ရှိ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးအခြေအနေနဲ့ပတ်သက်ပြီး သဘောထား သုံးခုရှိတယ်လို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ အမေရိကန် နဲ့ သြစတေးလျကတော့ တင်းမာတဲ့သဘောထားရှိ တယ်။ ဒဏ်ခတ်အရေးယူမှုတွေကို ပြင်းပြင်းထန်ထန်လုပ်မှာပဲ။ ဂျပန်ကတော့ ၂၀၁၁ မတိုင်မီက အခြေအနေလိုပဲ မြန်မာနိုင်ငံနဲ့ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုတွေမလုပ်ဘူး၊ ဒဏ်ခတ် အရေးယူမှုတွေကို အကန့်အသတ်နဲ့လုပ်မယ်။ လူသားချင်းစာနာမှုဆိုင်ရာအကူအညီတွေကို ဆက်ပေးမယ်ဆိုတဲ့ မူအတိုင်းရပ်တည်မယ့်အခြေအနေရှိပါတယ်။
အိန္ဒိယကတော့ မြန်မာ နိုင်ငံ ဒီမိုကရေစီအသွင်ကူးပြောင်းရေးအတွက် ထောက်ခံပေမယ့် တစ်ဖက်မှာလည်း ပထဝီနိုင်ငံရေးအခြေအနေအရ တရုတ် သြဇာပိုပြီး ကြီးမားမလာအောင် ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်းလုပ်မယ့် အခြေအနေမှာရှိတယ်။
ဒါ့ကြောင့်လည်း လေးပွင့် ဆိုင်ထိပ်သီးအစည်းအဝေး ကြေညာချက်မှာ မြန်မာ့အရေးနဲ့ ပတ်သက်ပြီး “ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် မြန်မာ့ပြည်သူများကို အစဉ်အဆက်ထောက်ခံခဲ့သော ကျွန်ုပ်တို့ အနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဒီမိုကရေစီအမြန်ပြန်လည်ရရှိရန် နှင့် ဒီမိုကရေစီ စနစ်ရှင်သန်ခိုင်မာရေး အတွက် ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်ကြောင်း အလေးထားဖော်ပြအပ်ပါသည်။ As long-standing supporters of Myanmar and its people, we emphasize the urgent need to restore democracy and the priority of strengthening democratic resilience.” လို့ပဲ ဖော်ပြ ထားတာကို ကြည့်ရင် လေးနိုင်ငံလုံးရဲ့ သဘောထားကို ညှိပြီး ရေးထားတယ်ဆိုတာ တွေ့နိုင်ပါ တယ်။
နဝတ/နယက အစိုးရကာလနဲ့ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရ ကာလမှာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့ လေးပွင့်ဆိုင် အဖွဲ့လှုပ်ရှားမှုတွေအပေါ် အလေးထားမှုမရှိခဲ့ပါဘူး။ တရုတ်ဆန့်ကျင်ရေးအဖွဲ့လို့ပဲ မြင်ခဲ့ပုံ ရပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် သမ္မတ ဘိုင်ဒန် ရဲ့ အစီအစဉ်အရဆိုရင်တော့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ဟာ အရှေ့ တောင်အာရှ အပါ အဝင် အင်ဒို – ပစိဖိတ်ဒေသအတွင်း နိုင်ငံရေး၊စီးပွားရေး၊ လုံခြုံရေးဆိုင်ရာ ကဏ္ဍ အားလုံးမှာ တက် တက်ကြွကြွ ပါဝင်လှုပ်ရှားလာမယ့်အခြေအနေရှိပါတယ်။ အဖွဲ့ဝင် လေးနိုင်ငံရဲ့ စီးပွားရေး၊ ကာကွယ်ရေး အင်အားအရလည်း အဲဒီလို လုပ်ဆောင် နိုင်စွမ်းရှိပါတယ်။
အရင်ကတော့ အာရှဒေသမှာ အာဆီယံအဖွဲ့က ဒေသတွင်းရေးရာများမှာ အတက်ကြွဆုံး လှုပ်ရှားတဲ့အဖွဲ့အစည်းဖြစ်ပါတယ်။ အခုတော့ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ကလည်း အာဆီယံ နဲ့အပြိုင် လှုပ်ရှားမယ့်အလားအလာရှိပါတယ်။
ဒ့ါကြောင့် အမေရိကန်ကို မကြိုက်ဘူးဆိုရင်တောင် အာရှဒေသမှာ လေးပွင့်ဆိုင်အဖွဲ့ရဲ့ အနေ အထားကို လျစ်လျူရှုလို့မရတော့ဘူးလို့ သုံးသပ်မိပါတယ်။
DVB ရဲ့ ဂျင်း သတင်း
မတ်လ ၂၂ ရက် ( မနေ့က ) DVB သတင်းဌာနက အမေရိကန် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ဘလင်ကန် က မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်းမှာ အကြမ်းဖက်သတ်ဖြတ်မှုတွေ မြင့်မားလာတာကို တုန့်ြ့ပန်တဲ့အနေနဲ့ အမေရိကန်အစိုးရက အရာရှိနှစ်ဦးနဲ့ စစ်ဌာနချုပ်နှစ်ခုကို ခန့်အပ်တာဝန်ပေးလိုက်ပြီ လို့တွစ်တာမှာ ရေးထားတဲ့အကြောင်း သတင်းဖော်ပြခဲ့တယ်။ ( ပုံ ၁ )
အဲဒီသတင်းကို မြင်တဲ့အခါ တစ်ဆင့်ခံ သတင်းဖြန့်ချိသူတွေက အမေရိကန်တပ်ဖွဲ့ကြီးပဲ လာတာ့မလိုလို မှတ်ချက်တွေရေးပြီး မ ျှဝေနေကြတယ်။
တကယ်တော့ အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီး ပြောတာက အမေရိကန်ရဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှု စာရင်းထဲမှာနောက်ထပ် မြန်မာအရာရှိကြီး နှစ်ယောက်နဲ့ မြန်မာ့တပ်မတော်တပ်ဖွဲ့နှစ်ခုကို ထပ်တိုးလိုက်တဲ့ အကြောင်းပြောတာဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် Designating လို့ သုံးနှုန်းထား တာဖြစ်ပါတယ်။
အမေရိကန်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးပြောတဲ့ သတင်းအပြည့်အစုံကို သိချင်ရင် အမေရိကန် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်စာမျက်နှာမှာ သွားကြည့်လို့ရတယ်။
မတ်လ ၂၂ ရက်နေ့ရက်စွဲနဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ချက်မှာ
မြန်မာ့တပ်မတော်အရာရှိကြီးနှစ်ဦးဖြစ်တဲ့ ဒုတိယဗိုလ်ချုပ်ကြီးအောင်စိုး နဲ့ဒုတိယ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး သန်းလှိုင် ၊ မြန်မာ့တပ်မတော်တပ်ဖွဲ့နှစ်ခုဖြစ်တဲ့ တပ်မ ၃၃ နဲ့ တပ်မ ၇၇ ကို ဒဏ်ခတ်အရေးယူတဲ့ စာရင်း မှာ ထပ်မံဖြည့်စွက်ကြောင်း ဖော်ပြထားတာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ( ပုံ ၂ နှင့် ၃ )
DVB သတင်းဌာနတာဝန်ခံတွေဟာ နှစ်ပေါင်းများစွာ ပြည်ပမှာ အခြေစိုက်နေထိုင်ခဲ့တဲ့အတွက် အင်္ဂလိပ်ဘာသာ အရေး၊ အဖတ် ၊ အပြော ကျွမ်းကျင်သူတွေဖြစ်ပါတယ်။ သတင်းအရင်းအမြစ်ကို ဘယ်လို စိစစ်ရမယ် ဆိုတာကောင်းကောင်းသိသူတွေဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် အခု သတင်းဟာ ဘာသာပြန်အမှားလို့ပြောလို့မရဘူး။ Gen Z တွေကြားမှာ မေ ျှာ် လင့်ချက်အမှားတွေဖြစ်ပြီး မလုပ်သင့်တာတွေ လုပ်မိအောင် ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိ လုပ်ဆောင်လိုက်တဲ့ ဂျင်းသတင်း သာ ဖြစ်ပါတယ်။
မဇ္ဈိမ နဲ့ကျွန်တော်
( မတ်လ ၈ ရက်နေ့ ထုတ်ဝေခြင်းလုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းခံရတဲ့ မီဒီယာငါးခုလုံးမှာ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ငန်းသဘောအရ ခင်မင်သိကျွမ်းခဲ့၊ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံခဲ့ရတဲ့ သတင်းထောက်တွေရှိပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆဲဗင်းဒေး၊ DVB နဲ့ မဇ္ဈိမ သတင်းဌာနတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဌာန ရဲ့ မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ( ၂၀၁၁ – ၂၀၁၆) မှာ ပါဝင်ကူညီခဲ့ဖူးတဲ့အတွက် ပိုပြီး အမှတ်တရ ဖြစ် ရပါတယ်။ သူတို့ ကူညီတယ်ဆိုတာ က အစိုးရကို ဖော်လံဖားတာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ သတင်း သမား ရဲ့ အလုပ်ဖြစ်တဲ့ အစိုးရကို ဝေဖန် ထောက်ပြတာလည်း လုပ်တယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေပြုရေး၊ လေ့ကျင့်ရေး ကိစ္စတွေမှာ ကူညီ ပေးခြင်းအားဖြင့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ရရှိရေးမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ ကူညီ တာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆောင်းပါးတွေက မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှာ သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အခန်း ကဏ္ဍများကို အမှတ်တရရေးသားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ )
မဇ္ဈိမ နဲ့ ပြန်ကြားရေးဆက်ဆံမှုက နည်းနည်းထူးခြားတယ်။ မဇ္ဈိမက ပြန်ကြားရေးကို မီဒီယာလေ့လာရေး၊ လေ့ကျင့်ရေးကိစ္စတွေမှာ ကူညီခဲ့သလို့ ပြန်ကြားရေး ကလည်း မဇ္ဈိမ ကို လုပ်ငန်းတွေ အပ်ပြီးဝင်ငွေရအောင်လုပ်ပေးခဲ့ဖူးတယ်။
အတိုက်အခံမီဒီယာတွေဖြစ်တဲ့ DVB ၊ ဧရာဝတီတို့နဲ့ နှိုင်းယှဉ်လိုက်ရင် မဇ္ဈိမ က ဘဏ္ဍာရေး အင်အားရော၊ ပြည်တွင်းပရိသတ်ရရှိမှုမှာပါ အင်အားသေးတဲ့ မီဒီယာလို့ပြောနိုင်ပါတယ်။ တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက် ပြန်ကြားရေးက ပြည်ပ အခြေစိုက် မီဒီယာတွေကို စောင့်ကြည့် တုန့်ပြန်တဲ့အခါ မဇ္ဈိမ ကို ဒုတိယအဆင့် ပဲ ထားပြီး စောင့်ကြည့်တာပါ။ ဦးစားပေးစောင့်ကြည့်သူ တွေကတော့ အဲဒီအချိန်က နိုင်ငံပိုင် သတင်းစာတွေမှာ ဆောင်ပုဒ်တွေနဲ့ တိုက်ခိုက်ခံရ တဲ့မီဒီယာတွေပေါ့။
ဒါအပြင် မဇ္ဈိမရဲ့ လုပ်ငန်းဖွဲ့စည်းပုံက ( ကျွန်တော်တို့ အမြင်) DVB နဲ့ ကွာခြားတာကို တွေ့ရတယ်။ DVB ကတော့ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ Board of Director ရဲ့ ကြီးကြပ်မှုနဲ့ ဆောင်ရွက်ရတယ်။ ပြန်ကြားရေးနဲ့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မယ့် ကိစ္စတွေဆိုရင်လည်း ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ရဲ့ လမ်းညွှန်မှုကို ယူရတယ်။ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ မီဒီယာလေ့လာရေး အဖွဲ့ နော်ဝေကိုရောက်တော့လည်း DVB မှာ လက်တွေ့လုပ်နေတဲ့ သူတွေနဲ့ ဆွေးနွေးရသလို ဒါရိုက်တာ အဖွဲ့နဲ့လည်းတွေ့ဆုံဆွေးနွေး ရတယ်။ ဦးဟန်ယောင်ဝေ၊ ဘာတေးလ်လစ်တနာ တို့ဟာ အဲဒီ ဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်တွေပေါ့။ နိုင်ငံခြားသားဒါရိုက်တာအဖွဲ့ဝင်တွေလည်း ပါတယ်။
မဇ္ဈိမ နဲ့ ဆက်ဆံချိန်မှာ အဲဒီလို ဒါရိုက်တာအဖွဲ့နဲ့ တစ်ကြိမ်တစ်ခါမှ မဆက်ဆံခဲ့ဖူးဘူး။ ဒါရိုက်တာ အဖွဲ့ရှိတယ်ဆိုရင်တောင် ကျွန်တော်တို့ မသိခဲ့ရဘူး။ ကိုစိုးမြင့်၊ ကိုစိန်ဝင်း ညီအကို ရယ်၊ ကိုစိုးမြင့် ဇနီး မသင်းသင်းအောင် ရယ်နဲ့ပဲ ဆက်ဆံခဲ့ရတယ်။ သူတို့ ပြီးရင် ပြီးတာပဲ။ ဒီတော့ ပြန်ကြားရေးဘက်က DVB က ပုံမှန်မီဒီယာအဖွဲ့အစည်းပုံစံနဲ့ ဖွဲ့စည်းထားတယ်၊ မဇ္ဈိမ ကတော့ မိသားစုပိုင် မီဒီယာလုပ်ငန်းပုံစံနဲ့အလုပ်လုပ်တယ်လို့ ပဲမြင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီလိုပဲ သဘော ထားဆက်ဆံခဲ့တယ်။
ပြည်ပအခြေစိုက်သတင်းမီဒီယာတွေကို မြန်မာနိုင်ငံလာရောက်ခွင့်ပြုတဲ့အချိန် အစောဆုံး ရောက်လာတဲ့အထဲမှာ ကိုစိန်ဝင်းပါတယ်။ ကျွန်တော်မှတ်မိသလောက် သူက ဝန်ကြီး ဦးအောင်မင်း တို့ အဆက်နဲ့ ဝင်လာတာ။ ကိုစိန်ဝင်းက ပြန်ကြားရေးကိုလာတွေ့ပြီး မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး အခြေအနေတွေကို မေးတယ်။ ၂၀၁၂ မတ် နိုင်ငံတကာမီဒီယာ ဆွေးနွေးပွဲလုပ်တော့ ကိုစိုးမြင့် လာတက်တယ်။ အဲဒီဆွေးနွေးပွဲအပြီးမှာ မဇ္ဈိမ သတင်းဌာနကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်းပြောင်းရွှေ့ဖွင့်လှစ်မယ်လို့ ကြေညာခဲ့တယ်။
အဲဒီအချိန်မှာ ဝန်ကြီး ဦးကျော်ဆန်းက ဥရောပ သတင်းမီဒီယာတွေကို လေ့လာသလို အာရှ ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေက သတင်းမီဒီယာတွေကိုလေ့လာချင်တယ်။ အထူးသဖြင့် စာနယ် ဇင်းကောင်စီဖွဲ့တဲ့အခါ အာရှတိုက်အတွေ့အကြုံကို သုံးချင်တယ်။ မဇ္ဈိမ က အိန္ဒိယနိုင်ငံကို အခြေခံလှုပ်ရှားခဲ့တာဆိုတော့ အာရှဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတွေက စာနယ်ဇင်းကောင်စီတွေနဲ့ အဆက် အဆံရှိတယ်။ ဒ့ါကြောင့် မဇ္ဈိမ က အိန္ဒိယ၊ သီရိလင်္ကာ၊ အင်ဒိုနီးရှား စာနယ်ဇင်းကောင်စီတွေကို လေ့လာနိုင်ဖို့ ဆက်သွယ်ပေးတယ်။ ခရီးစဉ်ကုန်ကျစရိတ်ကို International Media Support , IMS က အကူအညီပေးတယ်။ အဲဒီခရီးစဉ်ကို ၂၀၁၂ ဇူလိုင်လမှာ အကောင်အထည်ဖော်တယ်။ ပြန်ကြားရေးက ညွှန်ချုပ် ဦးတင့်ဆွေ၊ ဦးရဲတင့် နဲ့ ပုဂ္ဂလိက သတင်းမီဒီယာသမားတွေ ပါသွား ပြိး နိုင်ငံသုံးနိုင်ငံရဲ့ စာနယ်ဇင်းကောင်စီဖွဲ့စည်းမှုတွေကို လေ့လာတယ်။ မဇ္ဈိမ ကိုစိုးမြင့်က ဆက်ဆံရေး တာဝန်ခံအဖြစ်လိုက်သွားတယ်။
နေ့စဉ်သတင်းစာတွေထုတ်တော့ မဇ္ဈိမကလည်း သတင်းစာတစ်စောင်ထုတ်တယ်။ အဲဒီ အချိန်က ပုဂ္ဂလိက သတင်းစာအများစု ရင်ဆိုင်ရသလိုပဲ အရှုံးနဲ့ ရင်ဆိုင်ရတဲ့သတင်းတွေကြားရတယ်။ သူတို့ သတင်းစာမှာ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ အစုရှယ်ယာဝင်လာအောင်ကိုစိုးမြင့်တို့ ကြိုးစာနေတာလည်း မြင်ရတယ်။
မြန်မာ့အသံ ညွှန်ချုပ် ကိုတင့်ဆွေကတော့ ပြည်တွင်း ကို အစောကြီးပြန်ဝင်လာတဲ့ မဇ္ဈိမ ဆက်ပြီး ရပ်တည်နိုင်အောင် အတော်ကူညီပေးခဲ့ပါတယ်။ ၂၀၁၃ ခုနှစ်ထဲမှာ မဇ္ဈိမသတင်းစာ ဘက်မှာ အခက်အခဲတွေကြုံ နေတော့ မြန်မာ့အသံနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြားက မဇ္ဈိမ မီဒီယာကနေ ရုပ်သံ အစီအစဉ် တွေဝယ်ပေးတယ်။ အပတ်စဉ် ပုံမှန် လွှင့်တယ်။ မှတ်မိသလောက်တော့ ခရီးသွားနဲ့ အမျိုးသမီး ကဏ္ဍ အစီအစဉ်တွေပါတယ်။ တစ်ဖက်မှာ မြန်မာ့အသံက နယ်သတင်း ဗျူရို တွေ ဖွင့်ဖို့ ဝန်ကြီးဌာန ဘတ်ဂျက် နဲ့ နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းတွေရဲ့ အကူအညီနဲ့ သတင်းရိုက်ကူး တည်းဖြတ်ရေးသင်တန်းတွေ၊ လက်တွေ့လေ့ကျင့်ခန်းတွေလုပ်တဲ့အခါ မဇ္ဈိမကို ဖိတ်ခေါ်ခဲ့ပြီး လိုအပ်တဲ့ ကုန်ကျစရိတ်တွေ ထုတ်ပေးခဲ့တယ်။
၂၀၁၃ SEA Game မှာ ပြန်ကြားရေးက အားကစားပွဲ မီဒီယာစင်တာကို တာဝန်ယူရတဲ့အခါ မီဒီယာစင်တာရဲ့ လုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်တဲ့ မီဒီယာဆက်ဆံရေးလုပ်ငန်းကို လုပ်ဖို့ မဇ္စိျိမ ကို ငှားခဲ့ တယ်။ အဓိက တာဝန်ကတော့ ပြည်ပသတင်းထောက်များဗီဇာလေ ျှာက်ထားခြင်း၊ ပြည်တွင်း ပြည်ပသတင်းထောက်များ ပြိုင်ပွဲအတွင်းဝင်ခွင့်ကတ်ပြားများထုတ်ပေးခြင်း ကိစ္စများကို ဆောင်ရွက်ဖို့ နဲ့ ပြိုင်ပွဲ သတင်းလွှာ ထုတ်ဝေပေးဖို့ဖြစ်ပါတယ်။
အဲဒီလုပ်ငန်းကို တကယ်တန်း တာဝန်ခံရတာက သတင်းနှင့် စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် မဇ္ဈိမ က လုပ်ငန်းလုပ်တဲ့အခါ သတင်းနှင့် စာနယ်ဇင်းလုပ်ငန်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေး မှူး ကိုကျော်စိုးအောက်မှာ လုပ်ရတယ်။
အဲဒီလို လုပ်နေရင်းနဲ့ ဘာအဆင်မပြေဖြစ်လဲမသိဘူး။ ကိုစိုးမြင့်က ပြန်ကြားရေးကို ဆန္ဒပြတဲ့ အကြောင်း ဝှိုက်ဘုတ်မှာရေးသားထားတာ မီဒီယာတွေမှာပါလာတော့ ကိုတင့်ဆွေ နဲ့ ကျွန်တော် သွားဖြေရှင်းပေးရသေးတယ်။ အလုပ်သဘောအရ ပြောရင် ပြန်ကြားရေးက မဇ္ဈိမ ကို အခကြေး ငွေပေးပြီး ငှားရမ်းထားတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဆန္ဒပြတယ်ဆိုရင်စာချုပ်ဖျက်သိမ်းပြီး အလုပ်ရပ်ဆိုင်း ဖို့ပဲရှိတယ်။ ဝန်ကြီးဦးအောင်ကြည်ကလည်း အဲဒီကိစ္စကို အတော်စိတ်ဆိုးခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် တို့ ကတော့ ကိုစိုးမြင့် အကြောင်း သိနေလို့ အဆင်ပြေအောင်ဖြေရှင်းပြီး မဇ္ဈိမ ကိုပဲ ပြိုင်ပွဲပြီးတဲ့ အထိ ဆက်တာဝန်ပေးခဲ့ပါတယ်။
၂၀၁၂ ခုနှစ်က စပြီး နှစ်စဉ်ပုံမှန်ကျင်းပတဲ့ နိုင်ငံတကာ မီဒီယာဆွေးနွေးပွဲမှာလည်း မဇ္ဈိမက ပါဝင်ခဲ့ပါတယ်။ ပြန်ကြားရေးနဲ့ IMS သဘောတူညီချက်အရ သတင်းစာအတတ်ပညာကျောင်း ဖွင့်တော့ ကိုစိန်ဝင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်တယ်။ ၂၀၁၆ နောက်ပိုင်းမှာ တော့ မဇ္ဈိမ ကလည်း မြန်မာအသံနဲ့ ရုပ်မြင် သံကြားရဲ့ ရုပ်သံလိုင်း တစ်ခုကို စာချုပ်ချုပ်ဆို ငှားရမ်း ပြီးလွှင့်တယ်။ ကြော်ငြာရရှိမှုအခြေအနေအရ အကျိုးအမြတ်ရဖို့အတော်ရုန်းကန် ရမယ့် အခြေအနေကို မြင်ခဲ့ရတယ်။
နောက်တော့ အစုရှယ်ယာရှင်အပြောင်းအလဲကြောင့်လား၊ အခြား အကြောင်းကြောင့် လားမသိဘူး၊ ပုဇွန်တောင်မှာ ရုံးဖွင့်ထားရာကနေ သံလျင် Star City ကို ပြောင်းသွားရတယ်။ ရုံးခန်းငှားရမ်းခသက်သာတယ်ဆိုရင်တောင် နေ့စဉ်ဝန်ထမ်းအကြိုအပို့လုပ်ရတာ၊ ရိုက်ကူး ရေးမှာ ပါဝင်မယ့် ပြင်ပဧည့်သည်တွေကို အကြိုအပို့လုပ်ရတာနဲ့ အတော်ဝန်ပိမယ့် အခြေအနေ ပဲ။
ကျွန်တော်ကတော့ ၂၀၁၆ နောက်ပိုင်း မဇ္ဈိမ စကားဝိုင်းတစ်ချို့မှာ ပါဝင်ဆွေးနွေးဖူးတယ်။ သံလျင်ပြောင်းသွားတော့ ဝေးတဲ့အတွက် မသွားဖြစ်တော့ဘူး။ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာတော့ မဇ္ဈိမ က နေ့စဉ် ကြိုပို့လုပ်ပေးလို့ Star City မဇ္ဈိမ ရိုက်ကူးရေးခန်းမမှာ သုံးရက် ဆက်တိုက်ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့တယ်။ အဲဒီအချိန်က ကိုစိုးမြင့်၊ ကိုစိန်ဝင်း နဲ့ မသင်းသင်းအောင်တို့ သုံးယောက်လုံးနဲ့ နောက်ဆုံးဆုံခဲ့ရတာပဲ။
အခုတော့ မဇ္ဈိမ လည်း DVB လိုပဲ ၂၀၁၁ မတိုင်ခင်က ပြည်ပအခြေစိုက်မီဒီယာအခြေအနေကို ပြန်ရောက်သွားပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ၂၀၁၁ – ၂၀၁၆ မီဒီယာပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးကာလ မှာ မဇ္ဈိမ နဲ့အပြန်အလှန်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခဲ့ရတာတွေကတော့ အမှတ်တရ ကျန်နေမှာပါ။
သော့တူ
လွန်ခဲ့တဲ့ ငါးနှစ် ၂၀၁၆ ဇူလိုင်လမှာ
ခေတ် ဘယ်လိုပြောင်းပြောင်း အာဏာနဲ့လုပ်ပိုင်ခွင့်ရှိသူတွေ အနားကို ရအောင်၊ ရောက်အောင် ဝင်နိုင်သူတွေအကြောင်း “ သော့တူ” ဓာတ်ပုံအက်ဆေးလေးနဲ့ သွယ်ဝိုက် သတိပေးခဲ့ဖူးတယ်။
စိုးရိမ်တဲ့အတိုင်း တံခါး မရှိ၊ ဓါးမရှိ Master Key တစ်ချောင်းနဲ့ ဝင်ထွက်နေတာမြင်ရတော့ ၂၀၁၈ နိုဝင်ဘာလ မှာ “ သံချပ်ကာ ” ဆိုတဲ့ အက်ဆေးတစ်ပုဒ်ရေးပြီး အဆုံးသတ်မှာ “ ဘယ်လောက် ထူထဲ တဲ့ သံချပ်ကာ ချပ်ဝတ်တန်ဆာ ဖြစ်ပါစေ အားနည်းတဲ့ ဆက်ကြောင်း တစ်ခုတော့ ရှိသည်သာ” လို့ အလိုလိုက် အကြိုက်ဆောင်ပြီး ကျုံးသွင်းတတ်သူတွေ အကြောင်း သတိ ပေးခဲ့တယ်။
အခုတော့ ဘာပြောရမှန်း မသိတော့ပါဘူး။
DVB နဲ့ ကျွန်တော်
( မတ်လ ၈ ရက်နေ့ ထုတ်ဝေခြင်းလုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းခံရတဲ့ မီဒီယာငါးခုလုံးမှာ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ငန်းသဘောအရ ခင်မင်သိကျွမ်းခဲ့၊ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံခဲ့ရတဲ့ သတင်းထောက်တွေရှိပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆဲဗင်းဒေး၊ DVB နဲ့ မဇ္ဈိမ သတင်းဌာနတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဌာန ရဲ့ မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ( ၂၀၁၁ – ၂၀၁၆) မှာ ပါဝင်ကူညီခဲ့ဖူးတဲ့အတွက် ပိုပြီး အမှတ်တရ ဖြစ် ရပါတယ်။ သူတို့ ကူညီတယ်ဆိုတာ က အစိုးရကို ဖော်လံဖားတာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ သတင်း သမား ရဲ့ အလုပ်ဖြစ်တဲ့ အစိုးရကို ဝေဖန် ထောက်ပြတာလည်း လုပ်တယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေပြုရေး၊ လေ့ကျင့်ရေး ကိစ္စတွေမှာ ကူညီ ပေးခြင်းအားဖြင့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ရရှိရေးမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ ကူညီ တာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆောင်းပါးတွေက မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှာ သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အခန်း ကဏ္ဍများကို အမှတ်တရရေးသားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ )
DVB နဲ့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဆက်ဆံရေးကတော့ ဆန့်ကျင်ဘက်အုပ်စုတွေကြား ဘုံအကျိုး စီးပွားကို ရှာဖွေပြီး ပူးပေါင်းလုပ်ဆောင်နိုင်ရင်အကျိုးရှိတယ်ဆိုတဲ့ သာဓကတစ်ခုလို့ ပြောနိုင်ပါ တယ်။
တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက် ပြည်ပရောက် အတိုက်အခံများက ထူထောင်ထားတဲ့ မီဒီယာတွေ ထဲမှာ DVB က ရုပ်မြင်သံကြားရော၊ ရေဒီယိုပါ ထုတ်လွှင့်တဲ့အတွက် လက်စောင်းအထက်ဆုံးလို့ ပြောနိုင်ပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာလည်း သတင်းထောက်ကွန်ယက်အားကောင်းပြီး လုံခြုံရေးတာဝန် ရှိသူများကလည်း မျက်ခြေမပြတ်စောင့်ကြည့်ဖော်ထုတ်အရေးယူခံရတဲ့ဖြစ်စဉ်တွေလည်းရှိခဲ့တယ်။ DVB ကလည်း ပြန်ကြားရေးဆိုရင် အတော် ပြင်းပြင်းထန်ထန်ဝေဖန်တယ်၊ ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးချုပ် ကျော်ဆန်းကိုဆိုရင် သီးခြား ကဏ္ဍတစ်ခုနဲ့တောင် သရော်တာမျိုးလုပ်ဖူးတယ်။ ပြန်ကြားရေး ဘက်ကလည်း DVB သတင်းထုတ်ပြန်ချက်တွေကို အနီးကပ်စောင့်ကြည့်ပြီး ပြန်ချေပတာ၊ မှတ် တမ်းထားတာတွေလုပ်ပါတယ်။
သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် တာဝန်ယူပြီးတဲ့နောက် နိုင်ငံရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေလုပ်ဆောင်တဲ့ အခါ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုတွေ လုပ်ခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီအထဲမှာ ပြည်ပအတိုက်အခံမီဒီယာတွေရဲ့ ဝက်ဘ်ဆိုက်တွေကို ပိတ်ဆို့ထားတာ ပယ်ဖျက်တဲ့ကိစ္စ၊ နိုင်ငံ တကာမီဒီယာများအပြင် ပြည်ပအခြေစိုက်အတိုက်အခံမီဒီယာတွေက သတင်းထောက်တွေကို ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာပေးဖို့ ဆိုတဲ့ လုပ်ငန်းတွေပါဝင်ပါတယ်။
ပြည်ပအခြေစိုက်အတိုက်အခံမီဒီယာတွေကို ပြည်ဝင်ခွင့်ဗီဇာပေးတာ ၂၀၁၂ ဖေဖော်ဝါရီလထဲမှ စတင်ပါတယ်။ အစောဆုံးဝင်လာတဲ့အထဲမှာ DVB ကိုအေးချမ်းနိုင် ပါတယ်။ ကိုအေးချမ်းနိုင်က ဖေဖော်ဝါရီလကုန်ပိုင်း မြန်မာနိုင်ငံကို ရောက်တယ်။ ဖေဖော်ဝါရီ ၂၉ ရက်နေ့မှာ ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးချုပ်ကျော်ဆန်း နဲ့ တွေ့ပါတယ်။ နောက် ဝန်ကြီးရဲ့ ခွင့်ပြုချက် နဲ့ ကျွန်တော်က ဝန်ကြီးဌာန မီဒီယာပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးအစီအစဉ်နဲ့ပတ်သက်ပြီး DVB ရဲ့ မေးမြန်း ချက်တွေကို ဖြေကြားပေးခဲ့ပါတယ်။ အဲဒီတွေ့ဆုံမေးမြန်းခန်းကို လွန်ခဲ့တဲ့ ကိုးနှစ် တိတိ ၂၀၁၂ မတ်လ ၁၃ ရက်နေ့မှာ ထုတ်လွှင့်ခဲ့တယ်
၂၀၁၂ မတ်လ ၁၉ ရက်နေ့ ရန်ကုန်မြို့မှာ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊ ယူနက်စကိုအဖွဲ့၊ ပြင်သစ် မီဒီယာအဖွဲ့အစည်း CFI နဲ့ စကင်ဒီနေဗီးယား မီဒီယာအဖွဲ့အစည်း IMS တို့ပူးပေါင်းပြီး မြန်မာ နိုင်ငံ မီဒီယာဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဆွေးနွေးပွဲကို ကျင်းပတယ်။ ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပ က ကိုယ်စားလှယ် ၂၅၀ နီးပါးတက်ရောက်ခဲ့တယ်။ DVB ဧရာဝတီ နဲ့ မဇ္ဈိမ က ကိုယ်စားလှယ် တွေ လည်း တက်ရောက်ပြီး အတော်ကို တက်တက်ကြွကြွ ဆွေးနွေးခဲ့တယ်။
အဲဒီဆွေးနွေးပွဲအတွင်း DVB , IMS နဲ့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနတို့ အလွတ်သဘောဆွေးနွေးတဲ့ အခါ သတင်းမီဒီယာဥပဒေရေးဆွဲမှု၊ စာနယ်ဇင်းကောင်စီဖွဲ့စည်းမှု၊ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုမီဒီယာ ထူထောင်မှု၊ သတင်းမီဒီယာဆိုင်ရာသင်တန်းများဖွင့်လှစ်မှု တို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး နော်ဝေ၊ ဒိန်းမတ် နဲ့ ဆွီဒင်နိုင်ငံတွေရဲ့ အခြေအနေတွေကို လေ့လာနိုင်ရေးစီစဉ်ပေးဖို့ သဘောတူခဲ့ကြတယ်။
အဲဒီလို ပြန်ကြားရေး နဲ့ DVB ဆက်ဆံရေးတိုးတက်လာတဲ့အချိန်မှာ ကျွန်တော်က DVB က ကိုခင် မောင်ဝင်းကို တပ်မတော်အစိုးရလက်ထက် ပြည်တွင်းမှာ ရှိနေတဲ့ DVB သတင်းထောက် တွေ က ဘယ်လို သတင်းယူသလဲ၊ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေကို အင်တာနက်ကန့်သတ်ချက်တွေကြားက ဘယ်လို ပို့ သလဲဆိုတာတွေမေးကြည့်တယ်။ အဓိက ကတော့ နယ်မှာရှိတဲ့ ပြန်ဆက်ရုံးတွေကို မြန်မာ့အသံနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြားသတင်းထောက်တွေအဖြစ်သုံးချင်တဲ့အတွက်လေ့လာတဲ့သဘော မေးတာပါ။
ဒီလိုနဲ့ ပြန်ဆက်နဲ့ မြန်မာ့အသံ ဝန်ထမ်းတွေအတွက် ကင်မရာ နဲ့ဗီဒီယို တည်းဖြတ်သင်တန်းကို ကိုခင်မောင်ဝင်းနဲ့ ၂၀၁၂ ဇူလိုင်လထဲမှာ ပို့ချနိုင်ခဲ့ တယ်။ အဲဒီသင်တန်းအတွက် လိုအပ်တဲ့ ကင်မရာ နဲ့ လက်တော့ပ်ကွန်ပျူတာတွေကိုတော့ ဦးဟန်ယောင်ေ၀ တို့ ယူရို ဘားမား အဖွဲ့က ပံ့ပိုး ပေးခဲ့တယ်။ အဲဒီသင်တန်းကြောင့် နယ်ပြန်ဆက်ရုံးတွေက သာမန်ကင်မရာတွေကို သုံးပြီး သတင်းယူ၊ ဗီဒီယိုဖိုင်တွေကို အပိုင်းငယ်လေးတွေဖြတ်ပြီး မြန်မာ့အသံကို ပို့၊ မြန်မာ့အသံက ပြန် ပေါင်းစပ်ပြီး သုံးဆိုတာမျိုးကို လုပ်နိုင်ခဲ့တယ်။ တယက၊ ပယက တွေရဲ့ အစည်းအဝေးသတင်းတွေ တင်မဟုတ်တော့ပဲ ဒေသလူမှုစီးပွားဘဝအခြေအနေသတင်းတွေကိုပါ တင်ဆက်လာနိုင်ခဲ့တယ်။
အဲဒီသင်တန်းက ပြန်ဆက်အတွက်အကျိုးရှိပေမယ့် DVB အတွက် အတော်ပြဿနာတက်ခဲ့ရ တယ်။ ပြန်ကြားရေးက ပြန်ဆက်နယ်ဌာနတွေရဲ့ သတင်းတွေကို DVB က ကြိုက်တဲ့သတင်းရှိ ရင် ယူသုံးဖို့ခွင့်ပြုတယ်။ DVB ကလည်း သူတို့ မူနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ နယ်သတင်းတစ်ချို့ကို သုံးပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ပြန်ကြားရေးကို သင်တန်းပေးတဲ့အပြင် ပြန်ကြားရေးသတင်းတွေကိုပါ သုံးတဲ့အတွက် DVB က ပြန်ကြားရေးနဲ့ပေါင်းသွားပြီဆိုပြီး အကြီးအကျယ်ဝေဖန်ခံရတယ်။ ပြည်တွင်းမှာရှိတဲ့DVB သတင်းထောက်တစ်ချို့ဆို အလုပ်ထွက်မယ် ဆိုတဲ့အထိ ဖြစ်ခဲ့တယ်လို့ ကြားရတယ်။
ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ သုံးနိုင်ငံမီဒီယာလေ့လာရေးခရီးစဉ်ကိုတော့ ၂၀၁၂ ခုှနှစ် ဇွန် ၈ ရက်နေ့ ကနေ ဇွန် ၁၉ ရက်နေ့အထိ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါတယ်။ ဒုဝန်ကြီး ဦးစိုးဝင်းခေါင်းဆောင်ပြီး ကျွန်တော်အပါ အဝင် ပြန်ကြားရေးက ငါးယောက်၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်နှစ်ယောက်၊ ပုဂ္ဂလိ မီဒီယာက သုံးယောက် ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီခရီးစဉ်အတွက် နော်ဝေ၊ ဒိန်းမတ်၊ ဆွီဒင်နိုင်ငံအစိုးရများရဲ့ ဖိတ်ကြားမှု၊ ကူညီပံ့ပိုးမှု ရရှိရေး၊ လှည့်လည်ကြည့်ရှုနိုင်ရေးကိစ္စတွေကို DVB က စီစဉ်ပါတယ်။ ခရီးစဉ်အစအဆုံး DVB ကိုခင်မောင်ဝင်းက ဆက်ဆံရေးအရာရှိအဖြစ်နဲ့ လိုက်ပါတယ်။
ဒီခရီးစဉ်က ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုအတွက် အများကြီးအကျိုးရှိခဲ့ ပါတယ်။ သုံးနိုင်ငံလုံးမှာရှိတဲ့ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုအသံလွှင့်ဌာနတွေ၊ စာနယ်ဇင်းကောင်စီတွေ၊ သတင်းအတတ်ပညာသင်တန်းကျောင်းတွေကို လေ့လာခွင့်ရခဲ့သလို ဆွီဒင်နိုင်ငံခြားရေး ဒုတိယ ဝန်ကြီး၊ နော်ဝေနိုင်ငံခြားရေး ဒုတိယဝန်ကြီး၊ ဒိန်းမတ်နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အာရှ၊ အာဖရိက ဆိုင်ရာ တာဝန်ခံတို့နဲ့တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပြီး မီဒီယာသင်တန်းအကူအညီများရရှိရေးဆွေးနွေးနိုင် ခဲ့ပါတယ်။ ပြန်ကြားရေးအဖွဲ့ဟာ အခြားသတင်းဌာနတွေကို လေ့လာသလိုပဲ DVB ရုံးချုပ်ကို လည်း သွားရောက်လေ့လာခဲ့ပါသေးတယ်။ ပြိုင်ဘက်ထံမှ သင်ယူခြင်းပေါ့။
အဲဒီခရီးစဉ်နောက်ပိုင်းမှာတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနရဲ့ ရုပ်သံဥပဒေကြမ်းရေးဆွဲရေး နဲ့ ပြည်သူ့ ဝန်ဆောင်မှုမီဒီယာဥပဒေကြမ်းရေးဆွဲရေး လုပ်ငန်းတွေမှာ DVB က ပါဝင်လုပ်ဆောင် ခဲ့တယ်။ ပြန်ကြားရေး နဲ့ DVB ကြားမှာ သဘောမတူတာတွေလည်း အများကြီးပဲ။ DVB က ၂၀၁၆ မတ် လ မှာ ရုပ်သံမီဒီယာဆိုင်ရာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲတစ်ခု လုပ်ပြီး နောက်ဆုံးအချိန်ထိ ဝေဖန်ခဲ့သေးတယ်။ ကျွန်တော် လည်း တက်ပြီး ပြန်ကြားရေး ဝန်ကြီးဌာနရဲ့ အမြင်ကို ပြော ခဲ့တယ်။ အဲဒီအလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲက ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးအနေနဲ့တက်ခဲ့တဲ့ နောက်ဆုံး မီဒီယာ အလုပ်ရုံဆွေးနွေးပွဲပဲ။
၂၀၁၆ နောက်ပိုင်းမှာတော့ DVB က ရုပ်သံဥပဒေ ပြင်ဆင်ရေးအတွက် ဆက်ကြိုးစားနေတဲ့ လက္ခဏာတွေတွေ့ရတယ်။ ဒါပေမယ့် အောင်မြင်ပုံတော့မရဘူး။ ရုပ်သံဥပဒေ မပြင်ဆင်နိုင် တဲ့အပြင် အတည်ပြုပြီး ဥပဒေအရ ဖွဲ့ရမယ့် ရုပ်သံကောင်စီ ဖွဲ့စည်းရေးတောင် ဖြစ်အောင် မလုပ်နိုင်ခဲ့တော့ဘူး။ ဒီလိုနဲ့ DVB ဟာ လွတ်လပ်တဲ့ရုပ်သံကောင်စီက ခွင့်ပြုတဲ့ ရုပ်သံထုတ် လွှင့်ခွင့်လိုင်စင်ရ ရုပ်သံမီဒီယာဖြစ်ရမယ့်အစား မြန်မာအသံနဲ့ ရုပ်မြင် သံကြားရဲ့ ရုပ်သံလိုင်း တစ်ခုကို စာချုပ်ချုပ်ဆိုငှားရမ်းပြီး လွှင့်ရတဲ့ ဘဝကို ရောက်သွားတယ်။ အိမ်ရှင် မဖြစ်ဘဲ အိမ်ငှား ဘဝရောက်သွားတယ်ဆိုပါတော့။
အခုနိုင်ငံရေးအခြေအနေတွေ အပြောင်းအလဲဖြစ်တဲ့အချိန်မှာတော့ မြန်မာ့အသံနဲ့ ရုပ်မြင်သံကြား က စာချုပ်ဖျက်သိမ်းလိုက်တဲ့အတွက် ပြည်တွင်းမှာ အခမဲ့ရုပ်သံလိုင်းအဖြစ်နဲ့ ကျယ်ကျယ်ပြန့် ပြန့်ထုတ်လွှင့်နိုင်တဲ့အခွင့်အရေးဆုံးရှုံးသွားခဲ့တယ်။ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနကလည်း မည်သည့် မီဒီယာနည်းလမ်းနဲ့မှ သတင်းထုတ်လွှင့်ခြင်းမပြုဖို့ တားမြစ်ခဲ့တယ်။
ဒါပေမယ့် DVB က ဂြိုလ်တုစလောင်းနဲ့ အွန်လိုင်းကနေ သတင်းထုတ်လွှင့်နေဆဲပါပဲ။ ဒီလို ဆောင်ရွက်တာဟာ ပြည်တွင်း ဥပဒေတွေနဲ့ ငြိစွန်းနေပေမယ့် DVB ကတော့ ၂၀၁၁ မတိုင် ခင်က ရှိခဲ့တဲ့ ပြည်ပအခြေစိုက် သတင်းမီဒီယာဘဝကို ပြန်သွားပြီး ဆက်လက်ရပ်တည်နိုင်ဖို့ ကြိုးစား သွားမယ်လို့ ယူဆရပါတယ်။
DVB ဟာ ၂၀၁၁ မတိုင်ခင်က အခြေအနေပြန်ရောက်သွားပေမယ့် ၂၀၁၁ – ၂၀၁၆ မီဒီယာပြုပြင် ပြောင်းလဲရေးကဏ္ဍမှာ သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အခန်းကဏ္ဍကတော့ အမှတ်ရအဖြစ် ကျန်ရှိနေဦးမှာပါ။
ဆဲဗင်းဒေး နဲ့ ကျွန်တော်
( မတ်လ ၈ ရက်နေ့ ထုတ်ဝေခြင်းလုပ်ငန်းပိတ်သိမ်းခံရတဲ့ မီဒီယာငါးခုလုံးမှာ ကျွန်တော်နဲ့ လုပ်ငန်းသဘောအရ ခင်မင်သိကျွမ်းခဲ့၊ အပြန်အလှန်ဆက်ဆံခဲ့ရတဲ့ သတင်းထောက်တွေရှိပါ တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆဲဗင်းဒေး၊ DVB နဲ့ မဇ္ဈိမ သတင်းဌာနတွေကတော့ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီး ဌာန ရဲ့ မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေး ( ၂၀၁၁ – ၂၀၁၆) မှာ ပါဝင်ကူညီခဲ့ဖူးတဲ့အတွက် ပိုပြီး အမှတ်တရ ဖြစ် ရပါတယ်။ သူတို့ ကူညီတယ်ဆိုတာ က အစိုးရကို ဖော်လံဖားတာမျိုးမဟုတ်ပါဘူး။ သတင်း သမား ရဲ့ အလုပ်ဖြစ်တဲ့ အစိုးရကို ဝေဖန် ထောက်ပြတာလည်း လုပ်တယ်။ တစ်ဖက်ကလည်း မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး ဥပဒေပြုရေး၊ လေ့ကျင့်ရေး ကိစ္စတွေမှာ ကူညီ ပေးခြင်းအားဖြင့် သတင်းလွတ်လပ်ခွင့်ရရှိရေးမှာ အထောက်အကူဖြစ်စေမယ်ဆိုတဲ့ စိတ်နဲ့ ကူညီ တာမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အခုဆောင်းပါးတွေက မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးမှာ သူတို့ ပါဝင်ခဲ့တဲ့ အခန်း ကဏ္ဍများကို အမှတ်တရရေးသားလိုက်တာဖြစ်ပါတယ်။ )
ဆဲဗင်းဒေး နဲ့ ကျွန်တော့် ဆက်ဆံရေးအစက ဆရာရဲနိုင်မိုး ဖြစ်ပါတယ်။
၂၀၁၀ ရွေးကောက်ပွဲပြီးတဲ့အချိန်ကစပြီး ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနအနေနဲ့ အစိုးရသစ် လက်ထက် မီဒီယာအခင်းအကျင်း အတွက် ပြင်ဆင်မှုတွေကို စလုပ်ပါတယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင်တဲ့အထဲမှာ ဝန်ထမ်းတွေအရည်အသွေးမြှင့်တင်ပေးဖို့ လုပ်ငန်းလည်းပါဝင်တဲ့အတွက် ပြန်ဆက်ဌာနကလည်း ကိုယ့်ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ သတင်းစုဆောင်းထုတ်ပြန်ရေး အရည်အသွေးကို မြှင့်တင်ဖို့ဆောင်ရွက်ရ တယ်။ အဲဒီအချိန်မှာ ကျွန်တော်က ပြန်ဆက် ညွှန်ချုပ်ဖြစ်နေပါပြီ။
ပြန်ဆက် အနေနဲ့ပထမဆုံးဖွင့်လှစ်တဲ့သင်တန်းက အခြေခံသတင်းထောက်သင်တန်း ဖြစ် ပါတယ်။ ၂၀၁၁ ခုနှစ် မတ်လမှာ ဖွင့်တယ်။ အဲဒီ နှစ်ပတ်ကြာသင်တန်းမှာ ပြန်ဆက်က ဒုဦးစီးမှူး နဲ့ အထက် သင်တန်းသား ၂၂ ယောက်တက်တယ်။ သင်တန်းနည်းပြတွေရွေးတော့ ကျွန်တော်က ဝန်ကြီးဌာနသင်တန်းတွေမှာ ပို့ချနေကျ နည်းပြတွေအပြင် အစိုးရနဲ့ ဘက်မတူတဲ့ သတင်းစာ ဆရာတွေကိုလည်း ဖိတ်ရင်ကောင်းမယ်၊ အဲဒါဆိုရင် သင်တန်းသားတွေပိုပြီး အတွေ့အကြုံရမယ် လို့ စဉ်းစားမိတယ်။
ဒါ့ကြောင့် ဆရာမောင်ဝံသ နဲ့ ဆဲဗင်းဒေးက ဆရာ ရဲနိုင်မိုးကို ဖိတ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။ ဒါပေမယ့် ပြင်ပနည်းပြတွေဖိတ်တာ ထိရှလွယ်တဲ့ကိစ္စ ဖြစ်တဲ့အပြင် ဆရာမောင်ဝံသဆိုရင် တပ် မတော် အစိုးရက နိုင်ငံရေးကိစ္စနဲ့ ထောင်ဒဏ်ချမှတ်တဲ့အထိ အပြစ်ပေးခံခဲ့ရသူဖြစ်တဲ့အတွက် ဝန်ကြီး ခွင့်ပြုချက်မပါဘဲ လုပ်လို့မရဘူး။
ဒီတော့ ဝန်ကြီးဗိုလ်မှူးချုပ်ကျော်ဆန်းကို တင်ပြရတယ်။ ဝန်ကြီးက ဆရာမောင်ဝံသကိုတော့ စာတွေကနေ ရင်းနှီးပြီးဖြစ်တဲ့အတွက် သဘောတူတယ်။ ဆရာရဲနိုင်မိုးကိုတော့ သူမသိဘူး။ ဒီတော့ ကျွန်တော်က စာပေစိစစ်ညွှန်ကြားရေးမှူး ကိုတင့်ဆွေကို အကူအညီတောင်းပြီး ဝန်ကြီး ကို ရှင်းပြတော့ လက်ခံပါတယ်။
ဝန်ကြီးခွင့်ပြုချက်ရတော့ ဆရာနှစ်ယောက်ကို ချဉ်းကပ်ပြီး ရှင်းပြရတယ်။ သင်တန်းပို့ချတဲ့အခါ အစိုးရကို ဖြုတ်ချဖို့ တိုက်တွန်းတာကလွဲရင် ကြိုက်တာပြောပါ၊ လက်ရှိ အစိုးရ မီဒီယာတွေရဲ့ အားနည်းချက်တွေကိုလည်း ဝေဖန်လို့ ရပါတယ်လို့ ရှင်းပြပါတယ်။ ဆရာနှစ်ယောက်က လည်း အံ့သြဖို့ကောင်းလောက်အောင် ချက်ခြင်းသဘောတူခဲ့တယ်။
တိုတိုပြောရရင် အဲဒီသင်တန်းက အောင်မြင်တယ်၊ ဝန်ထမ်းတွေရဲ့ သတင်းသမားစိတ်ကို ကောင်း ကောင်းနှိုးဆွပေးနိုင်ခဲ့တယ်။ အဲဒီသင်တန်းပြီးတော့ နည်းပြတွေနဲ့ ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း လုပ်တဲ့ အခါ ဆရာရဲနိုင်မိုးက ပြန်ဆက် ဝန်ထမ်းတွေက သတင်းထုတ်ပြန်ရေးလုပ်ရမယ့်သူတွေဖြစ် တယ်။ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို သွားမယ်ဆိုရင် အစိုးရရဲ့ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးက ပွင့်လင်းမြင်သာရမယ်၊ အဲဒီ အတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်သင့်တယ်လို့ အကြံပေးပါတယ်။ အဲဒီကနေ ပြန်ဆက် ဝန်ထမ်းတွေ အတွက် ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးအရာရှိသင်တန်း ( Public Relation Training ) ပေးဖို့ စီစဉ်ဖြစ် တယ်။ နည်းပြကတော့ ဆရာရဲနိုင်မိုး တစ်ဦးတည်းပါပဲ။
ဒီလိုနဲ့ ပြည်သူ့ဆက်ဆံရေးအရာရှိသင်တန်း အမှတ်စဉ် ၁ နဲ့ ၂ ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် မေလ နဲ့ သြဂုတ်လ နေပြည်တော်မှာ ဖွင့်တယ်။ သင်တန်းကာလက ငါးရက်။ ပြန်ဆက်က ဒုတိယဦးစီးမှူး ကနေ လက်ထောက်ညွှန်ကြားရေးမှူး အထိ ပါဝင်တဲ့ သင်တန်းသားငါးဆယ်တက်ရောက်ခဲ့တယ်။
အမှတ်စဉ် ၃ ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် စက်တင်ဘာလ မကွေးမှာဖွင့်တယ်။ ပြန်ဆက်သင်တန်းသား ၂၈ ယောက်တက်တယ်။ အမှတ်စဉ် ၄ ကို ၂၀၁၁ ခုနှစ် အောက်တိုဘာ လားရှိုး မှာ ဖွင့်တယ်။ အဲဒီ သင်တန်းကတော့ ထူးခြားတယ်။ ပြန်ဆက်ဝန်ထမ်း ၂၅ ဦး အပြင် ဒေသခံသတင်းထောက် ၁၇ ဦး ပါတက်ရောက်ခဲ့တယ်။
အဲဒီသင်တန်းလေးခုကို ပြန်ဆက် အစီအစဉ်နဲ့ ဖွင့်ခဲ့ပေမယ့် အမှတ်စဉ် ၅ ကိုတော့ ယူနက်စကို အစီအစဉ်နဲ့ ၂၀၁၂ ဒီဇင်ဘာ နေပြည်တော်မှာဖွင့်တယ်။ နည်းပြက ဆရာရဲနိုင်မိုးပဲ။ ဒါပေမယ့် သင်တန်းသားတွေကတော့ ဝန်ကြီးဌာန ၃၈ ခုက ညွှန်ကြားရေးမှူးနဲ့ အထက် အရာရှိကြီးတွေ ဖြစ်ပါတယ်။
ဆရာရဲနိုင်မိုးက အဲဒီသင်တန်းအားလုံးရဲ့ နောက်ဆုံးနေ့မှာ လက်တွေ့သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲ တစ်ခု လုပ်ခိုင်းတယ်။ အကြောင်းအရာကို ဆရာရဲနိုင်မိုးကပဲ ရွေးပေးတယ်။ သင်တန်းသား တစ်ချို့က အစိုးရဘက်က သတင်းစာရှင်းလင်းသူအဖြစ်တာဝန်ယူရပြီး ကျန်တဲ့သင်တန်းသား တွေက သတင်းထောက်အဖြစ်လုပ်ရတယ်။ သင်တန်းသားတွေကို ဆရာ ရဲနိုင်မိုးက ဘယ်လို ဈန်သွင်းပေးထားလဲတော့မသိဘူး၊ သတင်းထောက်အဖြစ်မေးရတဲ့သူတွေက တကယ်ကို အား မနာတမ်း ဘက်စုံက ထောက်ပြမေးတော့တာပဲ။ မှတ်မှတ်ရရ သင်တန်းအမှတ်စဉ် ၂ မှာ ဆရာ ရဲနိုင်မိုး ရွေးပေးတဲ့ အကြောင်းအရာက မြစ်ဆုံစီမံကိန်း လုပ်သင့်/မသင့် ဖြစ်ပြီး ဝန်ကြီးဌာန ကိုယ်စားပြုရတဲ့ သင်တန်းသားတွေ ကောင်းကောင်းအတွယ်ခံရတာမှတ်မိပါသေးတယ်။
ကျွန်တော်ကတော့ သင်တန်းသားမဟုတ်ပေမယ့် နေပြည်တော်မှာလုပ်တဲ့ သင်တန်းတိုင်းမှာ ဆရာရဲနိုင်မိုးပို့ချချက်တွေကို နားထောင်တယ်။ သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲလေ့ကျင့်ခန်းကို လေ့လာ တယ်။ နောင် သမ္မတရဲ့ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ် တာဝန်ပေးခံရတဲ့အခါ အဲဒီအတွေ့အကြုံတွေ က အများကြီး အသုံးဝင်ခဲ့တယ်။ ဒါ့ကြောင့် သတင်းထုတ်ပြန်ရေးနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ ကျွန်တော့်ရဲ့ ဆရာတွေထဲမှာ ဆရာရဲနိုင်မိုးလည်းပါတယ်။
ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူအဖြစ်တာဝန်ယူရတော့ ဆရာရဲနိုင်မိုးကို အကြောင်းပြုပြီး ဆဲဗင်းဒေး သတင်း ထောက်အတော်များများနဲ့ ဆက်ဆံခဲ့ရတယ်။ ဆဲဗင်းဒေးသတင်းထောက်တွေက အတော် လက်တံ ရှည်တယ်။ သတင်းအစအနရအောင်လိုက်တာတော်တယ်။ အစရတာနဲ့ ကျွန်တော့်ဆီ က အဖြေမရရအောင် ဆက်တိုက် လိုက်တော့တာပဲ။ ဒီတော့ ကျွန်တော့်ကို ကိုးကားပြီး ရေးတဲ့သတင်းတွေ ဆဲဗင်းဒေးမှာ အတော် များများပါတယ်။ အဲဒီလို ပါတဲ့အတွက် တစ်ချို့ မီဒီယာ တွေက ကျွန်တော်ဟာ ဆဲဗင်းဒေးကို မျက်နှာသာပေးတယ်လို့ ဝေဖန်ခဲ့ဖူးတယ်။ အဲဒီလို မဟုတ် ပါဘူး။
ဆဲဗင်းဒေးက ကျွန်တော်နဲ့ ဆက်ဆံတာများလို့ ကျွန်တော့်ကို မျက်နှာသာပေးတယ်လို့လည်းမရှိ ပါဘူး။ သတင်းမီဒီယာဥပဒေ၊ ပြည်သူ့ဝန်ဆောင်မှုဥပဒေကြမ်း တွေနဲ့ပတ်သက်ရင် ဝန်ကြီးက ဦးအောင်ကြည်ဖြစ်ပေမယ့် ကျွန်တော်က ရှေ့ထွက်ရသူဆိုတော့ ဆဲဗင်းဒေးကရေးရင် ကျွန်တော့် ကိုပဲ အဓိကထား ဝေဖန်ခဲ့တာပါ။
ကျွန်တော် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးတာဝန်ယူရတော့ ဆဲဗင်းဒေးမီဒီယာရဲ့ သတင်းခန်းကို လေ့လာ ချင်တယ်လို့ အကူအညီတောင်းခဲ့တယ်။ သူတို့သဘောတူတဲ့အတွက် ကျွန်တော်၊ ဦးရဲတင့် ( အခု ဒုဝန်ကြီး) နဲ့ ဦးအေးကြွယ် ( အခု ပြန်ဆက်ညွှန်ချုပ် ) သွား ရောက်လေ့လာခဲ့တယ်။ ကိုသောင်းစုငြိမ်း၊ ကိုအားမာန် နဲ့ မငြိမ်းငြိမ်းနိုင်တို့က စိတ်ရှည် လက်ရှည် ရှင်းပြပါတယ်။ သတင်းခန်း အဖွဲ့တွေနဲ့တွေ့ပြီး သိချင်တာမေးခွင့်လည်းရခဲ့ပါတယ်။
တာဝန်က အနားယူပြီးတဲ့အခါကျတော့ ဆဲဗင်းဒေးသတင်းထောက်တစ်ချို့နဲ့ အလုပ် သဘော ဆက်ဆံရေးသာမက ပုဂ္ဂိုလ်ရေးခင်မင်ရင်းနှီးမှုလည်းရှိလာခဲ့တယ်။ ကျွန်တော် မြန်မာ့နိုင်ငံရေး ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှု ( ၂၀၁၀ – ၂၀၁၆ ) အတွက် အချက်အလက်တွေစုဆောင်းတော့လည်း ဆဲဗင်း ဒေးက သူတို့ သတင်းစာ/ဂျာနယ်မှတ်တမ်းတွေကို လေ့လာဖတ်ရှုနိုင်ဖို့ ကူညီပေးခဲ့တယ်။ သတင်းဓာတ်ပုံတွေကို အကူအညီပေးခဲ့တယ်။ မီဒီယာပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးနဲ့ပတ်သက်ပြီး သူတို့ အမြင်တွေကို ဆွေးနွေးပေးခဲ့တယ်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း ကျွန်တော့်စာအုပ်အမှာစာမှာ ဆဲဗင်းဒေးက သတင်းသမားတွေကို ကျေးဇူးတင်ကြောင်း သီးခြားဖော်ပြပေးခဲ့တယ်။
ကျွန်တော်နဲ့ ထိတွေ့ဆက်ဆံခဲ့တဲ့ကာလတွေမှာ ဆဲဗင်းဒေးသတင်းသမားတွေဟာ ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်နဲ့ အင်န်အယ်လ်ဒီပါတီအပေါ်မှာ တိမ်းညွှတ်မှု၊ စာနာမှုရှိတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအချက်က ဆဲဗင်းဒေး နဲ့ ကျွန်တော့်ဆက်ဆံရေးမှာ အတားအဆီးမဖြစ်ခဲ့ဘူး။ အနောက်နိုင်ငံတွေမှာလည်း သတင်းစာကြီး တွေက ပါတီတစ်ခုခု ဘက်ကို တိမ်းညွှတ်မှုရှိတာပဲဆိုတော့ ကျွန်တော်တို့ အစိုးရ အဖွဲ့နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေကို ကျင့်ဝတ်နဲ့ အညီရေးသားပေးရင် လုံ လောက်တယ်လို့ပဲ သဘောထားခဲ့တယ်။
အခု ဆဲဗင်းဒေး ရပ်နားသွားပြီဆိုတော့ ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေ သတင်းသမားတွေလည်း ဘယ် တွေကို လွင့်စင်ရောက်ရှိသွားကြမလဲဆိုတာ မသိနိုင်ဘူး။ ဒါပေမယ့် သူတို့ နဲ့ဆက်ဆံခဲ့ရတဲ့ ဖြစ်ရပ်တွေကိုတော့ အမြဲသတိရနေမှာပါ။ သူတို့ရှင်သန်နေမယ်၊ တစ်ချိန်မှာ ပြန်လာ လိမ့်မယ်လို့လည်း ယုံကြည်ပါတယ်။
ဒီမိုကရေစီ နဲ့ မီဒီယာ
မတ်လ ၈ ရက်နေ့မှာ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာနက မဇ္ဈိမ၊ ခေတ်သစ်မီဒီယာ၊ 7 Day ၊ DVB နဲ့ Myanmar Now တို့ကို ထုတ်ဝေခွင့်ပိတ်သိမ်းလိုက်ကြောင်းကြေညာတာကို တွေ့ရတော့ စိတ် မကောင်းဘူး။
သမ္မတ ဦးသိန်းစိန် အစိုးရအဖွဲ့ဝင်တွေထဲမှာ ကျွန်တော်ဟာ မီဒီယာတွေရဲ့ ဝေဖန်တိုက်ခိုက်မှု အများဆုံးခံခဲ့ရတဲ့သူဖြစ်ပါတယ်။ သတင်း/ သတင်းဆောင်းပါး/ ကာတွန်းနဲ့ ဝေဖန်ခံရရုံတင် မဟုတ် ပါဘူး၊ သတင်းသမားတစ်ဦးချင်းရဲ့ ကိုယ်ပိုင်ဖေ့စ်ဘွတ်အကောင့်တွေကနေ ပုဂ္ဂိုလ်ရေး အရ ဝေဖန် တိုက်ခိုက် တာလည်းခံရဖူးပါတယ်။ ကျွန်တော်တက်ရောက်တဲ့အခမ်းအနားကို သပိတ်မှောက်တာ၊ ဆိုင်းဘုတ် ထောင်ဆန္ဒပြတာလဲ ကြုံဖူးတယ်။
ကျွန်တော်ဘက်ကလည်း သတင်းမီဒီယာတွေမှားတယ်၊ ကျင့်ဝတ်နဲ့မညီဘူးလို့ထင်တဲ့အခါ ပြန် ဝေဖန်တာပဲ။ ကိစ္စနှစ်ခုမှာဆိုရင် သတင်းမီဒီယာကောင်စီကတဆင့် ဖြေရှင်းတာမပြေလည်တဲ့ အတွက် ဝန်ကြီး ဌာနအနေနဲ့ တရားစွဲခဲ့တယ်။
တစ်ဖက်မှာလည်း ဒီမိုကရေစီစနစ်မှာ လွတ်လပ်တဲ့မီဒီယာ ရှိရမယ်ဆိုတာကို နားလည်လက်ခံတဲ့အတွက် သတင်းသမားတွေ မေးလာသမ ျှ ဖြေသလို သူတို့ သိချင်တဲ့ သတင်းအချက်အလက်မှန်သမ ျှ အတတ်နိုင်ဆုံး ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့တယ်။
ကျွန်တော်အမြင်ကတော့ အစိုးရရော၊ မီဒီယာမှာရော အမှားမကင်းနိုင်ပါဘူး။ ဒ့ါကြောင့် ကိုယ်မှား ရင်လည်း ဝေဖန်မှုကို လက်ခံလိုက်၊သတင်းမီဒီယာဘက်က မှားတာ၊ ကျင့်ဝတ်နဲ့ မညီ တာ ရှိရင် ကိစ္စတစ်ခုချင်းအပေါ်မူတည်ပြီး သတင်းမီဒီယာကောင်စီ ကတဆင့်ဖြေရှင်း၊ ဒါမှမကျေနပ် သေးရင် ဥပဒေအရ ရင်ဆိုင်ဖြေရှင်း ဆိုတဲ့နည်းလမ်းပဲ ကျင့်သုံးသင့်တယ်။ သတင်းမီဒီယာ တစ်ခု ရဲ့ လွတ်လပ်စွာထုတ်ဖော်ပြောဆိုခွင့်ကို ပိတ်သိမ်းလိုက်ဖို့အထိ မလုပ်သင့်ဘူးလို့ပဲ ခံယူတယ်။ ကိုယ်တာဝန်ယူစဉ်ကာလမှာ အဲဒီအတိုင်းပဲ ကျင့်သုံးခဲ့ပါတယ်။
အခု သတင်းမီဒီယာငါးခု ထုတ်ဝေခွင့်ပိတ်သိမ်းတဲ့ကိစ္စက အကြောင်းကြောင်း ကြောင့်တင်းမာမှုတွေ မြင့်တက်နေချိန်၊ ကြားဝင်ဖြေရှင်းမယ့် သတင်းမီဒီယာကောင်စီကလည်း မရှိတော့တဲ့အချိန်ဖြစ်တဲ့အတွက် ဒီအခြေ အနေထိ ရောက်သွားခဲ့တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒါ့ကြောင့် သတင်းမီဒီယာတွေပိတ်သိမ်းတဲ့အထိ ဖြစ်ရတဲ့အခြေအနေကို မကြာခင်မှာ ပြေ လည်အောင်ဖြေရှင်းနိုင်ပါစေ လို့ပဲ ဆုတောင်းပါတယ်။ လွတ်လပ်တဲ့ သတင်းမီဒီယာ မရှိ ရင် အင်္ဂါမစုံတဲ့ ဒီမိုကရေစီ ဖြစ်သွားမှာလည်း စိုးရိမ်ပါတယ်။
ကြေကွဲဇာတ်လမ်း
မလွမ်းချင်သူ၊ ကြေကွဲဖွယ်ရာဇာတ်သိမ်းတွေကို မကြိုက်သူတစ်ဦးအတွက် အလွမ်းဇာတ်တွေကို မလွဲ မရှောင်သာ အကြိမ်ကြိမ်ကြုံတွေ့နေရခြင်းသည်လည်း ဝဋ်တစ်ခုပင်ဖြစ်၏ ။
လွန်ခဲ့သည့် နှစ်သုံးဆယ်ကျော်က ကျွန်တော် တာဝန် ကျရာ မြို့က နယ်မြို့ဆိုတော့ တစ်ယောက် နဲ့တစ်ယောက် မျက်မှန်းတန်းမိတာများသည်။ သူ ဘယ်သူလဲ၊ ကိုယ်ဘယ်သူလဲဆိုတာ သိကြ သည်။ မိဘအရွယ်၊ ဦးလေး၊ အဒေါ်အရွယ် စားအိမ် သောက်အိမ်ဖြစ်နေတာလည်းရှိသည်။ သက်တူရွယ်တူ သောက်ဖော်စားဖက် တွေလည်းရှိ သည်။ သံယောဇဉ်နွယ်နေ သူတွေလည်း ရှိသည်။
ဒါပေမယ့် ဘယ်လိုမှ မေ ျှာ်လင့်မထားတဲ့ မုန်တိုင်းနှင့် ကျွန်တော်တို့ ကြုံခဲ့ရသည်။ မုန်တိုင်းကို ကျော်ဖြတ်ရင်း ကြေကွဲစရာ တွေကြုံခဲ့ရသည်။ ဇာတ်လမ်းပြီးသွားတော့ မြို့လေးနှင့် ကျွန်တော် တို့ သူစိမ်းပြင်ပြင်ဖြစ်သွားသလိုခံစား ခဲ့ရသည်။ လေထုထဲမှာ အေးစက်တင်းမာမှုတွေ ပြည့်နေခဲ့ သည်။ ခင်မင်ခဲ့သူတွေ အချင်းချင်း နှုတ်ဆက်ရမှာကို ပင် မဝံ့မရဲဖြစ်နေရသည်။ တစ်ချို့ မိတ်ဆွေ သူငယ်ချင်းတွေက အဝေးကို လွင့်ထွက်သွားကြသည်။ ဘယ်တော့မှ ပြန်မဆုံရတော့။ တစ်ချို့က စည်းတစ်ဘက်ခြားသွားကြသည်။
ညီငယ် လေးတစ်ယောက်ရဲ့ သံယောဇဉ်လေးက နယ်စပ်တစ်နေရာကနေ ပြက္ခဒိန် တစ်စောင် ပြန်ပို့လိုက်သည်။ ပြက္ခဒိန်ရဲ့ စာမျက်နှာတစ်ခုမှာ သူ့သံယောဇဉ်လေး ရဲ့ဓာတ်ပုံပါသည်။ ဓာတ်ပုံမှာ သူ့သံယောဇဉ်လေး စစ်ဝတ် စုံ အပြည့် ဝတ်ဆင်လို့၊ ခြေတစ်ဖက်က သစ်ငုတ် ပေါ်မှာတင်လ ျှက်၊ လက်ထဲမှာ သေနတ်ပြောင်းကို မိုးပေါ်ထောင်ပြီး ကိုင်ထားသည်။ ပြက္ခဒိန် နှင့် အတူပါလာသည့် စာမှာတော့ စစ်မြေပြင်မှာ ပြန်ဆုံရင် သေနတ်မောင်းခလုတ်ဆွဲဖို့ လက်တွန့်မှာ မဟုတ်ကြောင်း တိုတိုရှင်းရှင်းရေးထားသည်။ ညီငယ်လေးကတော့ “သူလုပ်ရက်ရင်တောင် ကျွန်တော်မလုပ်ရက်ပါဘူး” ဟု ကြေကွဲစွာ အကြိမ်ကြိမ်ပြောကြားနေခဲ့သည်။ နှလုံးသား ဒဏ်ရာ ကို လွဲမှားသောနည်းဖြင့် ကုစားခဲ့သည့် ညီငယ်လေးမှာ ငယ်ငယ်ရွယ်ရွယ်နှင့်ပင် ဘဝကို အဆုံး သတ်သွားခဲ့သည်။
မုန်တိုင်း ကြောင့်ရခဲ့သည့်ဒဏ်ရာတွေက နက်ရှိုင်းလွန်းလှ သည်။ ဆယ်စုနှစ်နှစ်ခု သုံးခုဖြတ်ကျော်ခဲ့ရ၊ လူတွေက ရင့်ကျက်လာခဲ့တာတောင် အတွင်းဒဏ်ရာတွေ က ကျန်နေ ဆဲဖြစ်သည်။ ဒဏ်ရာတွေလုံးဝပျောက်သွားတာမဟုတ်၊ နောက်ထပ် အလွမ်းဇာတ်တစ်ခုနဲ့ ပြန်မကြုံရအောင် ကြိုးစားခြင်းက အကောင်းဆုံး ကုစားခြင်းဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်သည့်အတွက် ဒဏ်ရာတွေကို မေ့ထားပြီး ရှေ့ ဆက်နိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ကြတာပဲရှိသည်။ မုန်တိုင်းတွင်း နှင့် မုန်တိုင်း လွန်ကာလမှာ စည်းတစ်ဘက်ခြားခဲ့သူတွေ ပြန်ဆုံတဲ့အခါ ဖြစ်ခဲ့တာတွေ ပြန်ပြောဖို့ထက် ဖြစ်သင့်တာတွေကို ဘယ်လို လုပ်မလဲဆိုတာဆွေးနွေးနိုင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့ရသည်။
ဒီလိုနဲ့လွန်ခဲ့သည့် ဆယ်နှစ်ကတော့ ဒဏ်ရာတွေကို အမြစ်ပြတ်အောင် ကုစားနိုင်မယ့် အခွင့်အရေး တစ်ခုကြုံခဲ့ရသည်။ ကိုယ်တိုင်လည်း တတ်နိုင်သမ ျှလည်း ပါဝင်ကြိုးစားခဲ့သည်။ ကိုယ့် ခံစားချက်တွေကို သူတို့ နားလည်အောင်၊ သူတို့ခံစားချက်တွေကို ကိုယ့်ဘက်က နားလည် နိုင်အောင် အတွေးအမြင် တွေ ဖလှယ်ခဲ့ကြသည်။ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည်။ ငြင်းခုန်ရတာလည်းရှိသည်။
ဒီလိုနဲ့အားလုံးပါဝင်နိုင်တဲ့ ကစားကွင်းတစ်ခုရှိလာခဲ့သည်။ ပြီးပြည့်စုံတယ်လို့ မဆိုနိုင်သည့်တိုင် လက်ရှိ အခြေအနေအတွက် ကစားလို့ရသည့် ကစားပွဲစည်းမျဉ်းတစ်ခုရှိသည်။ အားပေးသည့် ပရိသတ် လည်းရှိသည်။ ကစားပွဲအတွင်း တွန်းတွန်းတိုက်တိုက်ကစားရင်း အငြင်းပွားတာလည်း ရှိသည်။ ဒိုင် အဆုံးအဖြတ်ကို စောဒကတက်တာလည်းရှိသည်။ သူ့ပရိသတ် ကိုယ့်ပရိသတ် အပြန်အလှန် အပြိုင်အဆိုင်အားပေးကြသည်။ သို့သော် အားလုံးလက်ခံထားသည့် စည်းမျဉ်းတွေအတိုင်း ကစားနေသရွေ့ ပြဿနာမရှိ။ ပွဲမပျက်။ ပြိုင်ဆိုင်မှုပြင်းထန်ပေမယ့် မှန်ကန်တဲ့ ဦးတည်တစ်ခုနဲ့ အရွေ့တစ်ခုကို စတင်နိုင်ခဲ့သည်ဟု ခံစားရသည်။ နောက်ထပ် အလွမ်းဇာတ်တွေ ၊ ကြေကွဲဖွယ်ရာဇာတ်သိမ်းတွေနှင့် မကြုံရ ၊ မကြည့်ရတော့ဟု ယုံကြည်မိသည်။
ဒါပေမယ့် လွန်ခဲ့သော နှစ်မှာတော့ မိုးကုတ်စက်ဝိုင်းအဝေးတစ်နေရာမှာ မုန်တိုင်း အရိပ်လက္ခဏာတွေ မြင်လာခဲ့ရသည်။ စိုးရိမ်သူတွေက သတိပေးကြသည်။ မိုးခြိမ်းသံကို လက်ခုပ်သံဟု ယုံကြည်နေသူတွေက မုန်တိုင်းသတိပေးချက်ကို အလေးမထားခဲ့။ ဒီလိုနဲ့ လေနီကြမ်းဆင် မုန်တိုင်းဝင်လာချိန်မှာ ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုတည်ဆောက်ထားရသည့်အရာတွေ အားလုံးပြိုလဲသွားခဲ့ပြီ။ ဒဏ်ရာတွေများလှတဲ့ လူ့အဖွဲ့အစည်းမှာနောက်ထပ် ဒဏ်ရာတွေ ထပ်ရခဲ့ ပြန်ပြီ။ အချိန်မတိုင်မီ ကြွေလွင့်သွားသော ပန်းလေး တွေကြောင့် လောက အလှပျက်ရပြန်ပြီ။ ကိုယ်ရေးတဲ့ ကစားပွဲစည်းကမ်း ကိုယ်ပြန်ဖျက်ခဲ့သည့်အတွက် ဇာတ်လိုက်ဖြစ်ချင်သူက လူကြမ်း ဖြစ်ခဲ့ရပြီ။
မလွမ်းချင်သူ၊ ကြေကွဲဖွယ်ရာဇာတ်သိမ်းတွေကို မကြိုက်သူတစ်ဦးအတွက် အလွမ်းဇာတ်တွေကို မလွဲ မရှောင်သာ အကြိမ်ကြိမ်ကြုံတွေ့နေရခြင်းသည်လည်း ဝဋ်တစ်ခုပင်ဖြစ်၏ ။
လွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင်ကြီးကို မမေ့စေချင်
“ဤသမ္မတနိုင်ငံသစ်ကြီးကို တည်ဆောက်ရာ၌ ခေါင်းဆောင်တွေ သစ္စာဖောက်လ ျှင်၊ ခြေလှမ်းမှား လ ျှင် ယနေ့စိုက်ထူတဲ့ ဤလွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင်ကြီးသည် သစ္စာဖောက်နေသော ခေါင်းဆောင်များကိုလည်းကောင်း၊ ခြေလှမ်းမှားနေသော ခေါင်းဆောင်များကိုလည်းကောင်း အချိန်မီ သတိပေးနိုင်သည် ဖြစ်ပါစေသတည်း။”
“ ဤသမ္မတနိုင်ငံသစ်ကြီးကို တည်ဆောက်ရာ၌ ပြည်သူလူထုကြီးသည် မိမိထမ်းဆောင်ရမည့် တာဝန်များကို ပျက်ကွက်လ ျှင်၊ ဝါးအစည်းပြေသကဲ့သို့ ပြေတော့မည်ဆိုလ ျှင် ယနေ့စိုက်ထူတဲ့ ဤလွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင်ကြီးသည် တာဝန်ပျက်ကွက်သော ပြည်သူလူထုကြီး ကို လည်းကောင်း၊ ဝါးအစည်းပြေသကဲ့သို့ ပြေတော့မည်ဖြစ်သော ပြည်သူလူထုကြီးကို လည်းကောင်း ၊ အချိန်မီ သတိပေးနိုင်သည် ဖြစ်ပါစေသတည်း။”
“ဤသမ္မတနိုင်ငံသစ်ကြီးကို တည်ဆောက်ရာ၌ ဖျက်လိုဖျက်ဆီးလုပ်လိုသော ပြည်တွင်းပြည်ပ ရန်သူများ ပေါ်ပေါက်လာလ ျှင် ယနေ့ စိုက်ထူတဲ့ ဤလွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင် ကြီး သည် ထိုရန်သူများကို အပြီးတိုင်ချေမှုန်းနိုင်သည်အထိ ဇာတိသွေး ဇာတိမာန် တစ်ခဲနက် တက်ကြွ လာအောင် ပြည်သူလူထုကြီးတစ်ရပ်လုံးအား အချိန်မီစွမ်းဆောင်ပေးနိုင်သည် ဖြစ်ပါစေသတည်း။”
( ဝန်ကြီးချုပ် ဦးနု၊ ၁၉ ၄၈ ခုနှစ် ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့ ၊ လွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင် အုတ်မြစ်ချမိန့်ခွန်း အဆုံးသတ် ဆုတောင်းစကား)
“ရရှိပြီးသော အမျိုးသားညီညွတ်ရေးကို ကျောက်စိုင်ကျောက်ခဲကဲ့သို့ ခိုင်မြဲအောင် ထိန်းသိမ်းမည်။ငါတို့နိုင်ငံသားဟူသရွေ့ကို ကြီးငယ်နီးဝေးမခြား တသွေးတသားတည်း ပြု၍၊ နည်း များ နိမ့်မြင့် မရှိစေရ ညီတူညီမျှ ပြုမည်။”
( လွတ်လပ်ရေးမော်ကွန်းကျောက်တိုင်၊ သစ္စာ အဓိဋ္ဌာန် ကိုးချက်မှ )
