ပေတံ

၂၀၂၁ ခုနှစ် မေလ က ရေးခဲ့တဲ့ ဆောင်းပါး။ အဲဒီပေတံကို ပြန်တွေ့တဲ့ နေ့ကစပြီး ပေတံ ကိုင်လိုက်တာနဲ့ ပယောဂ မှန်လို့ တုန်ဆင်းသွားတဲ့သူအတော်များတာပဲ။

“ မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ကောင်း၊ မကောင်း ငါမသိဘူး။ နိုင်ငံရေးသမားတိုင်းက ကိုယ့်ဝါဒ ကောင်း ကြောင်းပြောနေတော့ ငြင်းလို့ဆုံးမှာမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ် တစ်ခု အောင်မြင် လား၊ မအောင်မြင်ဘူးလားဆိုတာတော့ ပြောလို့ရတယ်။ ကိုယ့်အစိုးရလက်ထက်မှာ လူထု နေထိုင် ရတာ အရင်အစိုးရထက် ပိုကောင်းရင် အောင်မြင်တယ်၊ ပိုမကောင်းဘူးဆိုရင် မအောင်မြင်ဘူး။ မင်းလည်း တော်လှန်ရေးကောင်စီနဲ့ လမ်းစဉ်ပါတီကို အဲဒီပေတံ နဲ့ တိုင်း ကြည့်ပေါ့။”

( ဆောင်းပါးကောက်နှုတ်ချက်)

ပေတံ

အရိပ်ကောင်းကောင်း သစ်ပင်ကြီးအောက်က တဲအိမ်လေး။ တဲအိမ်လေး နဲ့ မနီးမဝေးမှာ ရေတွင်း တစ်တွင်းရှိသည်။ ရေတွင်းဘောင်ကို ပကာသားတွေနဲ့ ကာထားသည်။ ရေတွင်း ဘေး မြေပြင်မှာ ရေချိုးဖို့ ၊ အဝတ်လေ ျှာ်ဖို့ သစ်သားပြားကြီးနှစ်ချပ်ရှိသည်။ သစ်သားပြားတွေက ရေနဲ့ အမြဲ ထိနေရတော့ မည်းပုတ်ညစ်ထပ်နေသည်။ သစ်သားပြားကြီးဘေးမှာ စဉ့်အိုးတစ်လုံးရှိသည်။ ချိုးရေတွေ တွင်းထဲပြန်မကျဖို့အတွက် ရေမြောင်းလေးတစ်ခုရှိသည်။ မြောင်းဆုံးမှာ ဗူးစင် ရှိသည်။ မြေပြင်မှလွှတ်ထားသော ဖရုံပင်တစ်ပင်ရှိသည်။ ရေကောင်း၊ မြေဆီကောင်းသည့် အတွက် ဖရုံပင်တွေက စိမ်းညို့နေသည်။ ဗူးသီးတွေက အမေ့နို့ကို ဝိုင်းစို့နေသည့် ဝက်သား ပေါက်လေးတွေလို ပြွတ်ခဲနေသည်။ တစ်ချိန်က အဲဒီလို တဲလေးတစ်ခုမှာ တစ်လကျော်၊ နှစ်လ နီးပါး နေပြီး စိုက်ခင်းတွေထဲ အလုပ် ဆင်းခဲ့ဖူးသည်။

ကျွန်တော်တို့ အထက်တန်းပညာသင်ကြားရသည့် ၁၉ ၇၄၊ ၁၉ ၇၅ ၊ တက္ကသိုလ် တက်ခဲ့ရသည့် ၁၉ ၇၆ ခုနှစ်များက နိုင်ငံရေးမုန်တိုင်းထန်သောနှစ်တွေဖြစ်သည်။
ထိုကာလတွေမှာ ၁၉ ၆၂ ခုနှစ် အာဏာသိမ်းပြီးဖွဲ့စည်းခဲ့သည့် တော်လှန် ရေးကောင်စီကနေ ၁၉ ၇၄ အခြေခံဥပဒေအရ တစ်ပါတီစနစ်ဖြင့် ပြောင်းလဲ အုပ်ချုပ်မှု ကို လက်မခံနိုင်သည့် ကျောင်းသားများ၊ အလုပ်သမားများက လမ်းစဉ်ပါတီအစိုးရကို
၁၉ ၇၄ မေ၊ ဇွန် အလုပ်သမားအရေးအခင်း
၁၉ ၇၄ ဒီဇင်ဘာ ဦးသန့်ဈာပနအရေးအခင်း
၁၉ ၇၅ ဇွန် ကျောင်းသား အရေးအခင်း ( ရွှေတိဂုံအရေးအခင်း ဟုလည်း ခေါ်ကြသည်။ )
၁၉ ၇၆ မတ် မှိုင်းရာပြည့် အရေးအခင်းများနှင့် စိန်ခေါ်နေသည့် ကာလ။ ထိုကာလ များမှာ ကျောင်းတွေက ပိတ်လိုက်၊ ဖွင့်လိုက်။ ရန်ကုန်မြို့ကြီးကလည်း စစ်အုပ် ချုပ်ရေးအောက်မှာ အနေများခဲ့သည်။

မှိုင်းရာပြည့်ကြောင့်ကျောင်းတွေ ပိတ်ထား ချိန်မှာတော့ ဦးလေးဝမ်းကွဲရဲ့ စိုက်ပျိုးရေးခြံမှာ သွားနေဖြစ်သည်။ ဦးလေး ကို လူထူး ဆန်း ဟု ဆိုနိုင်သည်။ သူ့မိဘညီအကိုမောင်နှမ တွေက စီးပွားရေးလုပ်ငန်းရှင်တွေ၊ အရင်းရှင်ကို အရင်ရှင်းရမည် ဆိုသည့် ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်မှာတောင် ဆင်ပိန် ကျွဲလောက်တော့ ရှိပြီး ဝင်ဒါမီယာမှာ၊ အင်ယားလမ်းမှာ နေထိုင်နိုင်ကြသည်။ ဒါ ပေမယ့် ဦးလေးက ကျောင်းပြီးချိန်မှာ အစိုးရအလုပ်လည်းမလုပ်၊ စီးပွားရေးလည်းမလုပ်။ ထောက်ကြန့် နွယ်ခွေ ရွာနားမှာ ခြံတစ်ခြံဝယ်ပြီး စိုက်ပျိုးရေးလုပ်သည်။ ဒါပေမယ့် စီးပွားဖြစ် စိုက်ပျိုး တာမျိုးလည်းမဟုတ်။ ဝါသနာပါရာကို လုပ်ရင်း ဘဝကို အေးငြိမ်းစွာဖြတ်သန်းနေ သည့် သဘော သာဖြစ်၏။

သူ့စိုက်ပျိုးရေးခြံက တစ်ဧကကျော်လောက်ပဲကျယ်မည်ထင်သည်။ သရက်ပင်ကြီးအောက်က ဓနိ မိုး၊ ဝါးထရံကာ၊ ဝါးကြမ်းခင်း မြေစိုက်တဲလေးမှာ ဦးလေးတစ်ယောက်တည်းနေသည်။ မြေစိုက်တဲ လေးမှာ ဦးလေးအိပ်ခန်းအဖြစ်သုံးတဲ့ အတွင်းခန်းရှိသည်။ အပြင်ဘက်ကတော့ ဘုရားခန်း၊ ထမင်း စားခန်း၊ ဧည့်ခန်း၊ ဧည့်သည်အိပ်ခန်း ဘက်စုံသုံးတဲ့နေရာဖြစ်သည်။ အခန်းခေါင်းရင်းတိုင်မှာ ကပ်ရိုက်ထားသော ဘုရားစင်၊ ဘုရားစင်ပေါ်မှာ ရွှေတိဂုံဘုရားပုံတော်ပါ ပြက္ခဒိန်တစ်ချပ်၊ ရွက်လှပန်းတွေ ထိုးထားသည့် စဉ့်ပန်းအိုးတစ်လုံး။ အပြင်ခန်းကြမ်းအောက်တစ်ဆင့်နိမ့် တဲ့နေရာမှာ ပကာသားနဲ့လုပ်ထားတဲ့ ဖိနပ်ချွတ်ရှိသည်။

ဖိနပ်ချွတ်ရှေ့ အမိုးအောက် မြေပြင်မှာ သစ်သားနဲ့ ဘောင်ခတ်ထားသော ထင်းမီးဖို၊ မီးဖိုနောက်ကြောမှာ သွပ်ပြားအစုတ်တစ်ချုပ်၊ မီးဖိုဘေးမှာ ထင်းရူးသေတ္တာ တစ်လုံး။ သေတ္တာထဲမှာ နနွင်းမှုန့်၊ ဟင်းချိုမှုန့်၊ ဆီပုလင်း၊ ဆားပုလင်း၊ ငံပြာရည် စသည့် မီးဖို ချောင်သုံးပစ္စည်းအတိုအထွာတွေ၊ သေတ္တာပေါ်မှာ ဒန်အိုးတစ်လုံး၊ ဒယ်အိုးတစ်လုံး၊ ငပိရည် ကျို သည့် မြေအိုးတစ်လုံး ကြွေပန်းကန်နှစ်ချပ်၊ ပန်ကန်လုံး နှစ်လုံး၊သုံးလုံးရှိသည်၊ ဆန်ထည့်သည့်လေးထောင့်သံပုံးရှိသည်။ တဲအောက် မှာ ထင်းတွေပုံထားသည်။

သူ့ခြံထဲမှာ သခွား၊ ခဝဲ၊ တိုင်ထောင်ပဲ၊ ကြက်ဟင်းခါး၊ ငရုတ် ပင်တွေရှိသည်။ ခြံအလယ်မှာ ရေတွင်းရှိသည်၊ ရေတွင်းမှာ ရေငင်ဖို့ ဝါးမောင်းတံတစ်ခု၊ ဝါးမောင်းတံ ထိပ်မှာ သစ်သား ရေပုံး တစ်လုံး။ နောက်ပြီး မနီးမဝေးမှာ ရေချိုးဖို့၊ စဉ့်အိုးတစ်လုံး၊ ပြီးတော့ အဝေးက စိုက်ဘောင်တွေ ဆီကို ရေ လောင်းဖို့ ဝါးရေတံလေ ျှာက်တစ်ခုရှိသည်။
ကျွန်တော်ရောက်သွားတော့ အပြင်ခန်းမှာ အိပ်ရသည်။ ကျွန်တော်တို့ တစ်နေ့တာက ရိုးရိုး ရှင်းရှင်း။ ကြက်တွန်သံနှင့်အတူ မနက်စောစောထ၊ ညက ကျန်သည့် ထမင်းကြမ်းကို နနွင်း နဲ့ ၊ဒါမှမဟုတ် ပဲငံပြာ ရည်နဲ့ကြော်ပြီးစားသည်။ ပြီးရင် ခြံထဲဆင်းပြီး ရေလောင်း၊ ပေါင်းသင် လုပ်သည်။ အလုပ်ကြမ်း တွေလုပ်ဖို့ လိုလ ျှင် ရွာထဲက နေ့စား ဘောက်သမားတွေခေါ်သည်။

နေမြင့်လာလ ျှင် အလုပ်တွေနား။ ရေချိုး၊ ထမင်းအိုးတစ်လုံးတည်သည်။ ဦးလေးခြံမှာပဲ ထမင်းရည်ငှဲ့ပြီးချက်သည့် နည်းကို ပျော့၊ တူး ၊ မနပ် အကြိမ်များစွာဖြတ်ကျော်ပြီးမှ ကျွန်တော်တတ်မြောက်ခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ထမင်းကျက်လ ျှင် မြေအိုးထဲက ငါးပိရည်ကို ရေနွေး ထပ်ထည့်ပြီးကြို၊ ငါးပိရည်ကို အနှစ်တွေမပါအောင် စစ်ပြီး ပန်းကန်လုံးထဲထည့်၊ ခြံထွက် ငရုတ်သီးစိမ်းကို မီးကင်ပြီး ထောင်းထည့်၊ ပြီးတော့ ကြက်သွန်ဖြူလေး ဓါးပြားရိုက်ထည့်လိုက် လ ျှင် အလွန်ခံတွင်းလိုက်သော ငါးပိရည်တစ်ခွက်ရပြီ။ တို့စရာကတော့ ခြံထွက်သီးနှံတစ်ခုခု၊ တစ်ခါတစ်လေတော့စိမ်းစားငပိကို ဝါးခြမ်းပြားမှာ ကပ်ပြီးကင်၊ ပြီးလ ျှင် ပန်းကန်လုံး လေးထဲမှာ ခြေပြီးထည့်၊ ဆီလေးဆမ်းထားသော ငါးပိဖုတ်နှင့်လွေးကြသည်။ ဟင်း ကတော့ ခြံနီးနားချင်းတစ်ယောက်ကို ပိုက်ဆံအပ်ပြီး ချက်ခိုင်းထားသည့်အတွက် စိတ်ပူဖို့ မလို။

ပြီးလ ျှင် ကျွန်တော်တို့ တူအရီးနှစ်ယောက် စာအုပ်ကိုယ်စီနှင့် ထမင်းလုံးစီမည်။ ညနေ စောင်း တော့ ခြံထဲပြန်ဆင်းသည်။ တစ်ခါတစ်လေ ဦးလေးက ရွာထဲက မိတ်ဆွေတွေအိမ်ကို သွား လည် သည်။ ထောက်ကြန့်ကို လူကြုံမှာစရာရှိတာမှာသည်။ ကျွန်တော်နေတဲ့ကာလတစ်လေ ျှာက် ဦးလေး ရွာကနေ ဘယ်မှမသွား။ အသီးအနှံတွေကို လူကြုံနဲ့ ပို့သည်။ သူလိုတာကို လူကြုံ နှင့် မှာသည်။

ညနေစောင်းပြီ ဆိုရင်တော့ ထမင်းအိုးတစ်လုံးထပ်တည်၊ မနက်က ကျန်သော ဟင်းတွေကို ပြန် နွှေးပြီး ညစာစားသည်။ အလင်းရောင်ပျောက်ပြီဆိုလ ျှင် ရေနံဆီမှန်အိမ်လေးထွန်းပြီး ဦးလေး ရဲ့ နေရှင်နယ်ရေဒီယိုလေးကို အသက်သွင်းသည်။ မြန်မာ့အသံမြန်မာပိုင်းအစီအစဉ်၊ အင်္ဂလိပ် ပိုင်း အစီအစဉ်၊ နောက်ဆုံး ညအိပ်ယာဝင်ချိန် ချိုလွင်အေးမြ အင်္ဂလိပ်သီချင်းအစီအစဉ် ဆုံးလ ျှင် မှန် အိမ်လေးကို မီးငြိမ်းလိုက်ပြီ။ ရွာလေးလည်း အိပ်၊ ကျွန်တော်တို့လည်း အိပ်ပြီ။

ဦးလေး ချဉ်ခြင်းတပ်သောနေ့ဆိုရင်တော့ ဘီးဇီး တစ်ပိုင်းနှင့် တူအရီး နှစ်ယောက် ဝိုင်းဖွဲ့ကြသည်။ ဦးလေးက များများ၊ ကျွန်တော်က နည်းနည်း။ ဘီးဇီး ဆိုတာက အစိုးရ ထုတ် အရက်ဖြူ ( ဘီအီး ) နှင့် ဇီးဖျော်ရည် ရောထားတာကို ခေါ်ခြင်းဖြစ်သည်။ အဲဒီခေတ် ဆိုရှယ်လစ်စီး ပွားရေး စနစ်အောက်မှာ အရက်ဖြူသောက်ရဖို့အရေး အစိုးရ ဆိုင်မှာ တန်းစီ ပြီး ခွဲတမ်းနဲ့ဝယ်ရသည်။ လူတစ်ယောက် နှစ်ပက်၊ သုံးပက်၊ လေးပက် စသည်ဖြင့် မန်နေဂျာ သတ်မှတ်ပေးသည့်အတိုင်း ဝယ်ရသည်။ တန်းမစီချင်ဘူးဆိုရင် တန်းစီပြီး ပြန်ရောင်းသူ တွေ ထံက တဆင့်ပြန်ဝယ်ရသည်။ ဦးလေး ထောက်ကြန့်ကို လူကြုံမှာသည့် ပစ္စည်းတွေထဲတွင် ဘီအီး လည်း ပါသည်။

ထိုခေတ် ထိုအခါက ခွဲတမ်း ၊ တန်းစီတိုးစား၊ မှောင်ခို ဆိုသည့် စကားလုံးများ သည် လူတွေ၏ နေ့စဉ်သုံးစကားလုံးများဖြစ်သည်။ လူထု လိုအပ်ချက်ကို လုံလောက်အောင် မဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်သဖြင့် တန်းစီတိုးစားသူတွေ၊ မှောင်ခိုဈေးကွက်တွေပေါ်လာသည်ကို နားမလည် သည့် ၊ ဒါမှမဟုတ် နားမလည်ချင်ယောင်ဆောင်နေသည့် အစိုးရကတော့ တန်းစီ တိုးစားတွေကို အပြစ်တင်သည်။ မှောင်ခိုကို နှိမ်နှင်းသည်။

အဲဒီလိုဘီးဇီးတဲ့ နေ့တွေဆိုရင်တော့ ဦးလေးနဲ့ကျွန်တော်စကားတွေအများကြီးပြောဖြစ်သည်။ ကျွန်တော် က အမေး၊ ဦးလေးက အဖြေ။ ဦးနု ဖဆပလအစိုးရခေတ်တွင် အခြေခံပညာဆည်းပူး၊ ဗိုလ်ချုပ် ကြီးနေဝင်း၏ အာဏာသိမ်းတော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရလက်ထက်တွင် ဘွဲ့ရခဲ့သော ဦးလေး မှာ ပြောစရာတွေအများကြီးရှိသည်။
ကျွန်တော်က တော်လှန်ရေးကောင်စီအစိုးရ ကာလမှာ လူလားမြောက်ရတာဆိုတော့ ဆိုရှယ်လစ် စနစ်ပဲကြားဖူး၊တွေ့ဖူးသူဖြစ်သည်။

ကျွန်တော်တို့ခေတ်က ဗီယက်နမ်လွတ်မြောက်ရေးစစ်ပွဲ၊ ကျူး ဘားတော်လှန်ရေး ဆိုတာတွေ ခေတ်စားနေချိန်ဆိုတော့ လမ်းစဉ်ပါတီ၏ “ လူလူချင်း မတရား ချယ်လှယ်၍ မတရားစီးပွားရှာစားသော ဝိသမစနစ်များကို ချုပ်ငြိမ်းစေပြီး တရားမ ျှတမှုကို အခြေခံ သော ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေးစနစ်ကို တည်ဆောက်နိုင်မှသာလ ျှင် ပြည်သူလူထု အပေါင်းသည် လူ့ပယောဂကြောင့် ပေါ်ပေါက်ရသော လူမှုဒုက္ခအပေါင်းမှ လွတ်မြောက်ကြလ ျှက် ဗြဟ္မစိုရ် တရားများ ထွန်းကားနိုင်မည့် သာယာဝပြောသော လူ့ဘောင်သစ်ကြီးသို့ ရောက်ရှိနိုင်မည်” ဆိုသည့် ကြေညာချက်ကို ရင်ခုန်သူဖြစ်သည်။ ဒါ့ကြောင့်လည်း လမ်းစဉ် လူငယ်ဝင်ခဲ့ သလို နွေရာသီကျောင်းပိတ် လုပ်အားပေးအစီအစဉ်များတွင်လည်း မပျက်မကွက်ပါဝင်ခဲ့သည်။ သန်းခေါင်စာရင်းကောက်ယူရေးလှုပ်ရှားမှုတွင် လုပ်အားပေးခဲ့သည်။

သို့သော် တစ်ဖက်မှာလည်း အလုပ်သမား၊ လယ်သမားအကျိုးစီးပွားကို အကောင် အထည် ဖော်နေသည် ဆိုသည့်ခေတ်တွင် အလုပ်သမား၊ လယ်သမားတွေ ဒုက္ခရောက်နေတာတွေ၊ လူသုံး ကုန်ပစ္စည်းတွေ မလုံလောက်လို့ တန်းစီတိုးစားနေရတာတွေ ၊ မှောင်ခိုဈေးကွက်တွေဖြစ်နေတာ တွေမြင်ရတော့ သာယာဝပြောသော လူ့ဘောင်သစ်ဆိုသော စကားကို သံသယ ဝင်မိပြန် သည်။ တရားမ ျှတမှုကို အခြေခံသည့် ဆိုရှယ်လစ်စီးပွားရေးစနစ်အောက်မှာ ကျွန်တော့်မိဘတွေအပါ အဝင် အစိုးရ အရာရှိကြီးတွေ၊ လမ်းစဉ်ပါတီခေါင်းဆောင်တွေက ပဒုမ္မာ၊ မေတ္တာမွန် စသည့် အထူး ဆိုင်တွေမှာ ဝယ်ခွင့်ရနေတာမြင်ရပြန်တော့ လူတန်းစားမခွဲခြားဘူးဆိုသည့် စကားမှန်ရဲ့လားဟု တွေးမိ၏။

ဒီလိုနဲ့ မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ် လမ်းစဉ် ကောင်းမကောင်း၊ ဗိုလ်ချုပ်ကြီးနေဝင်းရဲ့ တော်လှန်ရေး ကောင်စီ အာဏာသိမ်းတာ မှန် ၊ မမှန်ဆိုတာတွေ ဦးလေးကို မေးမိသည်။ ဦးလေး က “ မြန်မာ့ ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ် ကောင်း၊ မကောင်း ငါမသိဘူး။ နိုင်ငံရေးသမားတိုင်းက ကိုယ့်ဝါဒ ကောင်း ကြောင်းပြောနေတော့ ငြင်းလို့ဆုံးမှာမဟုတ်ဘူး။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံရေးလမ်းစဉ် တစ်ခု အောင်မြင် လား၊ မအောင်မြင်ဘူးလားဆိုတာတော့ ပြောလို့ရတယ်။ ကိုယ့်အစိုးရလက်ထက်မှာ လူထု နေထိုင် ရတာ အရင်အစိုးရထက် ပိုကောင်းရင် အောင်မြင်တယ်၊ ပိုမကောင်းဘူးဆိုရင် မအောင်မြင်ဘူး။ မင်းလည်း တော်လှန်ရေးကောင်စီနဲ့ လမ်းစဉ်ပါတီကို အဲဒီပေတံ နဲ့ တိုင်း ကြည့်ပေါ့။” ဟု ဆိုသည်။ ကျွန်တော် နောက်ထပ် မေးစရာမရှိတော့။ ကျောင်းတွေပြန်ဖွင့်တော့ ဦးလေးခြံက ပြန်ခဲ့သည်။ နောက်တစ်ခေါက်ပြန်မရောက်တော့ပါ။

တစ်နေ့ကတော့ ထောက်ကြန့်ကို ဖြတ်ပြီး ကားမောင်းချိန်မှာ ဦးလေးကို သတိရမိသည်။ ဦးလေး ကွယ်လွန်သွားတာ လေးနှစ်လောက်ရှိပြီ။ အပြောင်းလဲကြီးပြောင်းလဲနေသော မြို့ပြပတ်ဝန်းကျင် ကြောင့် နွယ်ခွေရွာကို သွားသောလမ်းကိုလည်း မမှတ်မိတော့ပါ။ ရွာလေးလည်း ရပ်ကွက်ဖြစ်သွား ခဲ့ပြီ။

ကျွန်တော်မှတ်မိနေသည့် တစ်ခုတည်းသောအရာကတော့ ဦးလေး ပြောခဲ့သည့် ပေတံ အကြောင်း သာဖြစ်သည်။ ဒီတော့မှ ဘဝတစ်လေ ျှာက်လုံး ဦးလေးရဲ့ ပေတံကို ကျွန်တော် မသုံးရဲ ၊ မသုံးခဲ့ ကြောင်း သတိထားမိသည်။ ဦးလေး သိရင်တော့ ကျွန်တော့်ကို အပြစ်တင်မှာ သေချာပါသည်။

ဆင်းရဲတွင်းမှ လွတ်ကင်းအောင်

လက်ရှိခေတ်ကာလ မှာ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ လူမှုဘဝအကြောင်းလေးတွေကို ရေးတဲ့အခါ လက်ခံ သူ လည်းရှိ၊ ဝေဖန်ကန့်ကွက်သူလည်း ရှိတာပဲ။ တစ်နေ့ကတော့ အစိုးရဌာနတစ်ခု ရဲ့ အကြီးအကဲ အဖြစ် ကနေ သက်ပြည့်အငြိမ်းစားယူထားတဲ့ မိတ်ဆွေတစ်ယောက်နဲ့ စကားပြောတော့ သူက “ စီးပွားရေး အကျပ်အတည်းကတော့ တစ်ကမ္ဘာလုံးဖြစ်နေတာပဲလေ၊ ဘယ်တတ်နိုင်ပါ့မလဲ။ ဆင်းရဲ သားဆိုတာလည်း ခေတ်တိုင်းရှိတာပဲ လို့ပြောတယ်။

သူူ့စကားကြားတော့ မှတ်မှတ်ရရ သတိထားမိတဲ့ မှတ်ချက်နှစ်ခုကို သတိရတယ်။ ပထမတစ်ခုက မ ျှစ် ချဉ်ရောင်းတဲ့ “ကြောက်ခေတ် ဈေးသည်” အောက်မှ ရေးထားတာ။ ရေးတဲ့သူက “ မ ျှစ်သည် က သူ့ဟာ သူပျော်နေတာ၊ တောမှာ အိမ်လခလည်းမလိုဘူး၊ ရေမလာမှာလည်း ပူစရာ မလိုဘူး” လို့အစချီပြီး ဆင်းရဲသားတွေက သူ့ဘာသာသူ အဆင်ပြေနေတာကို ကျွန်တော်က မျက်ရည် ချူနေတာ လို့ဆို တယ်။ ( ပုံ ၁ ) ( သူရဲ့ ပရိုဖိုင်းကို ပိတ်ထားတဲ့အတွက် သူကိုယ်တိုင်ရော အဲဒီလို နေထိုင်နေသလား ဆို တာတော့ မသိရဘူး။ )

ဒုတိယတစ်ခုကတော့ “ အကျိုးအကြောင်း” ဆောင်းပါးအောက်ပါရေးထားတာပါ။ ရေးတဲ့သူက“ ဒါမျိုး အခက်အခဲတွေကို အခုမှ ကြားဖူးတာလား၊ ကျွန်တော်တို့ကတော့ ခေတ်အဆက်ဆက် ဘတ်စ်ကား တိုးစီးလာလို့ ဒီထက်ဆိုးတာတွေ အများကြီးပဲ” လို့အစချီပြီး ရေးထားတယ်။ သူကတော့ ဝန်ထမ်း ဖြစ် ပြီး အရင် သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ခရီးစဉ်တွေမှာလိုက်ပါခဲ့ဖူးပုံရတယ်။ ( ပုံ ၂)

ကျွန်တော့်မိတ်ဆွေနဲ့ မှတ်ချက်ရေးသူ နှစ်ယောက်လိုပဲ လက်ရှိ လူမှုစီးပွားဘဝတွေအကြောင်းရေး တာကို လက်မခံနိုင်တဲ့သူတွေပြောသမ ျှကို ပြန်ချုပ်လိုက်ရင် “ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုဆိုတာ ဟိုတုန်း ကလည်း ရှိတာပဲ။ စီးပွားရေး ကျပ်တည်းတယ်၊ ကုန်ဈေးနှုန်းတက် တယ်ဆိုတာလည်း ဘယ်အစိုးရ လက်ထက် မဆိုရှိ တာပဲ။ အခုမှဖြစ်တာ မဟုတ်ဘူး၊ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကလည်း တစ်ကမ္ဘာ လုံးဖြစ်နေ တာ။ ဒါ့ကြောင့် ရေး တဲ့သူတွေက အစိုးရကို သိက္ခာချချင်လို့ရေးတာ” လို့ ပြောချင် တာပါပဲ။

အဲဒီစကားကို ပြန်မချေပခင် ဒီနေ့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ ကြုံနေရတယ် ဆို တဲ့အချက်မှန်၊ မမှန် ပထမဆုံး ဆန်းစစ်ရမှာပေါ့။ အဲဒီအချက်ကို အတည်ပြုဖို့အတွက် ကွင်းဆင်း စစ်တမ်းကောက်ဖို့၊ စီးပွားရေး၊ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာကိန်းဂဏန်းတွေကို ဆန်းစစ်ဖို့တောင် မလို ပါဘူး။ လူတစ်ဦးချင်းက လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်က သူနေ့စဉ်လုပ်ကိုင်စားသောက်ရတဲ့ အခြေအနေ နဲ့ ဒီနေ့ အခြေအနေကို နှိုင်းယှဉ်ကြည့်လိုက်ရင် အဖြေဖော်နေပါပြီ။

ဒါပေမယ့် အပေါ်က မှတ်ချက် ရေးသူတွေပြောတဲ့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုဆိုတာခေတ်အဆက်ဆက် ရှိခဲ့တယ်ဆိုတာလည်းအမှန်ပဲ။။ဒါပေမယ့်ဒီမိုကရေစီစနစ်ဖြစ်ဖြစ်၊တစ်ပါတီစနစ်ဖြစ်ဖြစ်၊ အာဏာရှင် စနစ်ဖြစ်ဖြစ်တာဝန်သိတဲ့အစိုးရဆိုရင်မိမိတာဝန်ယူချိန်ကာလမှာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုကို အတတ်နိုင်ဆုံး လျော့ပါးအောင် လုပ်ကြ တယ်၊ လုပ်နိုင်တာကို ဂုဏ်ယူကြတယ်။

တရုတ်၊ ဗီယက်နမ် တို့လို တစ်ပါတီစနစ်ကျင့်သုံးတဲ့ နိုင်ငံတွေမှာတောင် ကုလသမဂ္ဂက သတ်မှတ် ထားတဲ့ ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှုမျဉ်းအောက်မှာ ရှိတဲ့ လူ ဘယ်နှစ်သိန်းကို ဆင်းရဲနွမ်းပါးမှု အောက်က လွတ် မြောက်အောင် လုပ်နိုင်ခဲ့ပြီဆိုတာမျိုးကို ထုတ်ပြန်ကြေညာလေ့ရှိပါတယ်။

ဒီမိုကရေစီနည်းကျ ရွေးချယ်တင်မြှောက်တဲ့ နိုင်ငံတွေမှာဆိုရင်တော့ ပြောမနေနဲ့တော့။ အစိုးရ တိုင်းက အရင် အစိုးရထက် ဆင်းရဲနွမ်းပါး မှု လျော့ကျအောင်၊ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု ကျဆင်းအောင်၊ အလုပ်လက်မဲ့နည်းအောင်တတ်နိုင်သမ ျှ ကြိုးစားပြီး ပြည်သူ့ ထောက်ခံမှုကို ရအောင် စည်းရုံး ကြတာပဲ။

ဒါ့ကြောင့် ခေတ်တိုင်းမှာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူရှိနေပေမယ့် ကိုယ်တာဝန်ယူတဲ့ အချိန်မှာ ဆင်းရဲနွမ်းပါးသူ နည်းလာသလား၊ များလာ သလားဆိုတာက အစိုးရတစ်ရပ်ရဲ့ စွမ်း ဆောင်မှုကို တိုင်းတာတဲ့ ပေတံတစ်ခုဆိုရင် မှားမယ်မထင်ဘူး။

နောက်တစ်ခါ အခုအချိန်မှာ ကိုဗစ် ၁၉ ကြောင့်၊ ယူကရိန်းစစ်ပွဲကြောင့် နိုင်ငံအားလုံးလိုလို စီးပွားရေး အကျပ် အတည်းနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရ တယ်ဆိုတာလည်း အမှန်ပဲ။ ဒါပေမယ့် သက်ဆိုင်ရာ နိုင်ငံ အစိုးရရဲ့ အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းဖန်တီးပေးမှု၊ လက်တွေ့ကျပြီး မှန်ကန်တဲ့ စီးပွားရေး မူဝါဒ၊ ထိရောက်တဲ့ လူမှု ဖူလုံရေး အကူအညီတွေ အပေါ် မူတည်ပြီး စီးပွားရေးကျဆင်းမှု ဒဏ်ခံ ရတာတော့ ကွာခြားပါတယ်။ အမေရိကန်မှာလည်း ဈေးတက်တယ်၊ အာဆီယံမှာလည်း ဈေးတက် တယ်လို့ ပြောရင် အဲဒီနိုင်ငံတွေရဲ့ တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေ၊ အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်း နဲ့ အစိုးရများရဲ့ စီးပွားရေး မူဝါဒ တွေကို ပါ နှိုင်းယှဉ်ပြီး ပြောမှ သင့်တော်မှာပါ။

လူမှုစီးပွားဘ၀ အခက်အခဲတွေအကြောင်းပြောတဲ့အခါ ( ပုံ ၁ ) မှာမှတ်ချက်ရေးသလို ကျေးလက် ပြည်သူတွေက သူ့ဘဝသူ ကျေနပ်ပြီးသားဆိုတဲ့ အယူအဆမျိုးကတော့ အတော်လေးကို စာနာမှု ကင်းမဲ့တဲ့ မှတ်ချက်ပဲ။ လူမှန်ရင် ကိုယ့်အခြေအနေ၊ ကိုယ့်မိသားစု အခြေအနေကို လက်ရှိ အခြေ အနေထက်ပိုကောင်းစေချင်တဲ့ သူတွေချည်းပါပဲ။ ရွာသားလည်း ရွာသားအလျောက် အလုပ်အကိုင် အဆင်ပြေ၊ သီးနှံတွေဈေးကောင်းရ၊ ဆိုင်ကယ်စီးချင်၊ တရုတ်ဖုန်းလေးတော့ ကိုင် ချင်၊ ကိုယ့်ရွာကို မီးလင်းစေချင်၊ ကိုယ့်အိမ်မှာလည်း ဒယ်နီလေးနဲ့ ပေါင်းအိုးနဲ့ထမင်းဟင်းချက် ချင်တာပဲ။ ကျန်းမာရေး၊ လူမှု ရေး ကိစ္စအ၀၀ အဆင်ပြေချင်တာပဲ။ အဲဒါကိုဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရင် အစိုးရ တာဝန်ကျေတာပေါ့။ မဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်ရင် တာဝန်မကျေဘူးပေါ့။

အဲဒါဆိုရင် ပြည်သူတွေလိုချင်သမ ျှ အစိုးရက လုပ်ပေးရမှာလားလို့ မေးစရာရှိပါတယ်။ မဟုတ် ပါဘူး။ ဘယ်အစိုးရကမှ ပြည်သူတွေလိုချင်သမ ျှ ဖြည့်ဆည်းပေးနိုင်တယ်ဆိုတာမရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် လူတိုင်း အလုပ်အကိုင်အခွင့်အလမ်းရှိအောင်၊ ဝင်ငွေ၊ ထွက်ငွေ မ ျှတနိုင်မယ့် အခြေအနေတစ်ခု ရှိ အောင်ဖြည့်ဆည်းပေးဖို့တော့ကြိုးစားရမယ်၊ပြည်သူတွေ အခက်အခဲဖြစ်နေတာကို စာနာ နားလည် ခံစားပေးနိုင်ရမယ်၊ ကိုယ့်မှာ အားနည်းချက်ရှိရင်လည်း ဝန်ခံရမယ်။

တစ်ခြားမကြည့်နဲ့၊ မြောက်ကိုရီးယားနိုင်ငံက ကင်ဂျုံအမ်လို အာဏာပြင်း ဓားထက်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တောင် ၂၀၂၀ ပြည့် နှစ်က ကျင်းပတဲ့ အာဏာရ အလုပ်သမားပါတီ ပါတီတည်ထောင် တဲ့ ၇၅ နှစ်ပြည့်အခမ်းအနား မှာ ပြည်သူတွေရဲ့ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့ ပျက်ကွက် တဲ့အတွက် တောင်းပန်ရင်း မျက်ရည်ကျခဲ့တယ်။

ဒီနေရာမှာ ကင်မ်ဂျုံအမ် ဟန်ဆောင် တာပါ လို့ ပြောမယ့်သူလည်း ရှိမှာပဲ။ တကယ်လို့ ဟန်ဆောင်တယ်ဆိုရင်တောင် ပြည်သူတွေအခက်အခဲကို မသိချင် ယောင်ဆောင်ပြီး လေထဲ တိုက်အိမ်ဆောက်၊ အိပ်မက်ထဲမှာ ပဒေသာပင်ပေါက်နေတဲ့ ခေါင်းဆောင် မျိုးထက်တော့ သာပါ သေးတယ်လို့ ဆိုရမှာပါ။

တကယ်တော့ နိုင်ငံတိုင်း တစ်ချိန်မဟုတ် တစ်ချိန်မှာ စီးပွားရေးအကျပ်အတည်းနဲ့ ကြုံရတာပါပဲ။ အဲဒီလို ကြုံရတဲ့အခါ သက်ဆိုင်ရာအစိုးရတွေ၊ ပညာရှင်တွေက သီအိုရီတွေ၊ စကားလုံးကြီးကြီးတွေ နဲ့ စီးပွားရေးအခြေအနေကို သုံးသပ်ကြ၊ ထောက်ခံကြ၊ ဝေဖန်ကြတာလည်းထုံးစံပါပဲ။

ဒါပေမယ့် သာမာန် ပြည်သူတွေကတော့ စီးပွားရေးသီအိုရီတွေ ဘာတွေ နားမလည်ဘူး။ သူတို့ နေ့စဉ် လူနေမှုဘ၀ မှာ ကြုံတွေ့နေရတဲ့ အခြေအနေနဲ့ပဲ အဲဒီစီးပွားရေးအကျပ်အတည်းကို ဖြေရှင်းဖို့တာဝန်ရှိသူတွေရဲ့ အရည်အချင်းနဲ့ စိတ်စေတနာကို ဆုံးဖြတ်ကြမှာပါ။

အကျိုး အကြောင်း

လမ်းထိပ်ကို ရောက်တော့ ဒီနေရာမှာ ဂိတ်ထိုးနေကျ ကားတွေမရှိဘူး။ တစ်ဖက်ခြမ်းမှာ ရပ်ထား တဲ့ မိုးပြာရောင်တက္ကစီကားထဲက ယာဉ်မောင်းက သူအားတယ်၊ သွားမလားဆိုတဲ့ သဘောနဲ့ လက် ထောင်ပြတယ်။ ယာဉ်မောင်းက ကတုံးဆံပင်ပေါက်၊ ခေါင်းဖြူဖြူ၊ မျက်မှန်နဲ့ ၊ အသက်ငါး ဆယ် ပတ်ဝန်းကျင်။ သွားမယ့်နေရာပြောပြီး ဈေးမေးလိုက်တော့ လေးထောင်တဲ့။ အံ့သြသွား တယ်။ လက်ရှိဆီဈေးနဲ့ အဲဒီနေရာကို ငါးထောင်၊ ကားကျပ်ချိန်ဆိုရင် ခြောက်ထောင် ပေးနေရတာ။

ကားဆရာက အဲဒီဘက်မှာ အော်ဒါရထားလို့ ဒီဈေးနဲ့ ခရီးကြုံခေါ်တင်တာပဲလို့ တွေးမိပြီး ကားငှားလိုက်တယ်။ ကားထွက်ပြီးမှ အပြန်ခရီးသည်အော်ဒါရှိလို့လားလို့ မေးလိုက်တော့ မဟုတ်ဘူးတဲ့။ ဒါနဲ့ အဲဒီနေရာကို ငါးထောင်၊ ခြောက်ထောင်တောင်းတာဗျ၊ ခင်ဗျားက ဘယ်လို ဖြစ်တာလဲလို့ပြောလိုက်တော့ သူက အငှားယာဉ်မောင်းတာ ရှစ်လ လောက်ပဲရှိသေးသတဲ့။ ခရီး သည် လန်သွားမှာ စိုးရိမ်လို့ လေ ျှာ့လေ ျှာ့ပြောတာ၊ အိမ်က ကလေးတွေကလည်း အဖေ ဆီဖိုးရှုံးလိမ့် မယ်လို့ သတိပေးသတဲ့။ ဒီလိုနဲ့ ကားဆရာ တက္ကစီဆွဲရခြင်းအကြောင်းအရင်းကို မေးမိတယ်။

ကားဆရာက အရင်က သဘောၤသား၊ ၂၀၁၄ ရောက်တော့ သား က မိုဘိုင်းဖုန်း ဆက်သွယ် ရေးပစ္စည်းတွေ တပ်ဆင်တဲ့ နိုင်ငံတကာကုမ္ပဏီမှာ အလုပ်ရ နေပြီ။ အဲဒီအချိန်က လစာ ၁၈ သိန်းဆိုတော့ မနည်းဘူးပေါ့။ ချွေးမကလည်း ဟိုတယ်လုပ်ငန်း တစ်ခုမှာ လုပ်တာ ဆယ်သိန်း လောက်ရတယ်။ ဒီတော့ အဖေ ကို သဘောၤမလိုက်စေချင် တော့ ဘူး။ အိမ်မှာပဲ နားနား နေနေ နေဖို့ တိုက်တွန်းတယ်။ ။ ဒီလိုနဲ့ ကုန်းပေါ်ရောက်လာတာပဲ။

ရေထဲက ငါးဟာ ကုန်းပေါ်ရောက်တော့ ဘာမှမလုပ်ဘဲ မနေတတ်ပြန်ဘူး။ ဒီလိုနဲ့ သားရဲ့ အကြံ ပေးမှုနဲ့ တာဝါတိုင်တွေမှာ မီးစက်တွေ၊ ဆိုလာပြားနဲ့ ဘက်ထရီတွေ ၊ အိပ်ချိန်းပစ္စည်းတွေ တပ် ဆင်တဲ့အလုပ်ကို ဆပ်ကန်ထရိုက်လုပ်တယ်။ အဲဒီအချိန်က တာဝါတိုင်တွေ အပြိုင်အဆိုင် ဆောက်နေတဲ့အချိန်ဆိုတော့ အလုပ်လုပ်ရတာ ပျော်ဖို့ကောင်းတယ်။

လေးငါးနှစ်လောက်လုပ်လိုက်တော့ အတော်စုမိဆောင်းမိဖြစ်လာတယ်။ လုပ်ငန်းအတွက် လိုက် ထရပ်တစ်စီး၊ ပရိုဘောက်တစ်စီး ဝယ်နိုင်တဲ့အပြင် ဖို့ဒ် နှစ်ခန်းတွဲတစ်စီးကိုလည်း အရစ်ကျ စနစ် နဲ့ ဝယ်လိုက်နိုင်တယ်။ သား နဲ့ ချွေးမလည်း လစာကောင်းတဲ့အပြင် နှစ်စဉ် ဆုကြေးတွေဘာတွေ ရ ဆိုတော့ အကောင်းတွေချည်းပဲ။ အလုပ်လုပ်လို့လွယ်၊ ငွေရှာလို့ကောင်းတဲ့ အချိန်ပေါ့။

ကားဆရာက ဘဝဇာတ်ကြောင်းပြောနေရင်း ဖုန်းဝင်လာလို့ စကားရပ်သွားတယ်။ တစ်ဖက် ကပြောတာကို နားထောင်ရင်း မှတ်ပုံတင်နံပါတ်တွေ တန်းစီရွတ်ပြနေတယ်။ ပြီးတော့မှာ ကျွန် တော့်ကို “ သားဆက်တာ ၊ အလုပ်လေ ျှာက်ဖို့အတွက် ကျွန်တော်တို့ လင်မယား မှတ်ပုံတင် နံပါတ်မေးနေ တာ” လို့ပြောတယ်။ ဒါနဲ့ သားရဲ့ အရင် အလုပ်ရောလို့မေးလိုက်တော့ မရှိတော့ ဘူး၊ ကုမ္ပဏီပိတ်ပြီး ပြန်သွားပြီ” လို့ ပြောတယ်။

ကပ်ကြီး သုံးပါးအနက် ရောဂန္တရကပ်ဖြစ်တဲ့ ကိုဗစ် နဲ့ ကြုံတော့ သူတို့လုပ်ငန်းတွေလည်း တုန့်ဆိုင်း သွားတယ်။ သားဖြစ်သူလည်း လစာလေ ျှာ့ခံရတယ်။ ချွေးမက ပိုဆိုးတာပေါ့။ ဧည့် သည် တွေမလာတော့ လစာလေ ျှာ့ရာကနေ လစာမဲ့ခွင့်ဖြစ်သွားတယ်။ ရွေးကောက်ပွဲလည်း ပြီး၊ ကိုဗစ်လည်း ပြီးရင်တော့ဆိုပြီး မေ ျှာ်လင့်နေတုန်း ကိုဗစ်မပြီးတဲ့အပြင် သတ္တန္တရကပ်ဘေးကြီး နဲ့ တည့်တည့်တိုးတော့တာပဲ။ အဲဒီအခါကျတော့ သား နဲ့ ချွေးမ တို့အလုပ်လုပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေ အားလုံး ပြန်သွားကြတဲ့အတွက် ကလေးတွေလည်း အလုပ်လုပ်မဲ့ ဘ၀ နဲ့ ကျန်ခဲ့တယ်။ အခု တော့ သား နဲ့ ချွေးမလည်း အလုပ်ရှာရင်း ချာချာလည်နေတာပဲ။ သူလည်း တာဝါတိုင်တွေနား မကပ်နိုင တော့ဘူး။

စကားပြောနေရင်းနဲ့ ကားဆရာက “ဟိုမှာ ကြည့်၊ ဆီတန်းစီနေတာ” ဆိုပြီး ပြောတယ်။ ကြည့် လိုက်တော့ အနော်ရထာလမ်းမပေါ်က ဆိုင်းဘုတ်ချိတ်ထားတဲ့ လိုက်ထရပ်လေးနောက်မှာ ရေသန့်ဘူးကိုယ်စီနဲ့ လူတန်းရှည်ကြီး။ ရန်ကုန်မြို့လယ်၊ ဗိုလ်တထောင်မှာပါ ဒီလို လူတန်းရှည် ဖြစ်နေတာကို ကြည့်ရင် ဆီ နှစ် ဆီ ကြားမှာ လူတွေ ဗျာများနေရပုံကို သိနိုင်တယ်။

ဟိုး ငယ်ငယ် ဆိုရှယ်လစ်ခေတ်က ပြည်သူ့ဆိုင်မှာ၊ သမဝါယမဆိုင်တွေမှာ၊ သိမ်ကြီးဈေးက ကုန်သွယ်ရေးဆိုင်တွေမှာ တန်းစီနေတဲ့ သူတွေကို မလိုပဲနဲ့ ဝယ်၊ အမြတ်တင်ရောင်းတဲ့သူတွေ ဆိုပြီး အပြစ်တင်တဲ့ သဘောနဲ့ “ တန်းစီတိုးစား” ဆိုပြီး အစိုးရက ခေါ်ခဲ့တယ်။

ကိုယ်တိုင်ကလည်း အဲဒီအခေါ်အဝေါ်ကို ဟုတ်သလိုလို ထင်ခဲ့ဖူးတယ်။ နောင် အတွေ့အကြုံရ လာ တော့မှာ တန်းစီတိုးစားတွေ ပေါ်လာရတာဟာ ဆိုရှယ်လစ် စီးပွားရေးစနစ်ရဲ့ အားနည်းချက်၊ စီမံခန့်ခွဲသူတွေရဲ့ ညံ့ဖျင်းမှုကြောင့်ဖြစ်တယ် ဆိုတာကို နားလည် ခဲ့တယ်။ ဈေးကွက်စီးပွားရေး စနစ်အောက်မှာ တန်းစီးတိုးစား မဖြစ်တော့ဘူးလို့ ထင်ခဲ့ပေမယ့် လည်း လောကကြီးမှာ မဖြစ်နိုင်တာ ဘာမှ မရှိဘူးဆိုတဲ့ စကားက တယ်မှန်တာပဲ။

ဗန်ဂိုးလ်ရဲ့ အာလူးစားသူများ ပန်းချီကားလိုပဲ စားအုန်းဆီတန်းစီသူများလို့ မှတ်တမ်းတင်ရမယ့် လူတန်း ရှည်ကြီးကို ကျော်လာပြီးတော့ ကားဆရာက သူ့ဇာတ်လမ်းကို ဆက်တယ်။ မိသားစု တစ်စုလုံး အလုပ်အကိုင်ရပ်သွားတာ လေးငါးခြောက်လ ကြာတော့ တစ်ခုခုတော့ လုပ်မှဖြစ်မယ် ဆိုပြီး ဖို့ဒ် ကားကို ကားငှားတဲ့ ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှာ သွင်းလိုက်တယ်။ ပထမ သုံးလေးလတော့ အဆင်ပြေ သား။ နောက်တော့ ငှားတဲ့သူက အုံနာစာအုပ်အတုနဲ့ မန္တလေးမှာ ရောင်းစားလိုက် တယ်။ လိမ်တဲ့သူ တွေက အုပ်စုနဲ့လုပ်သွားတာ။ မှတ်ပုံတင်အတုနဲ့ လုပ်စားသွားတာ သူတို့ကုမ္ပဏီကတင် လေးငါး စီးပါသွားတာတဲ့။

မန္တလေးအထိ လိုက်ပေမယ့် ကားပြန်မတွေ့တော့ဘူး။ ရဲတွေကလည်း တောင်မင်း မြောက်မင်း မကယ်နိုင်ဖြစ်နေတာဆိုတော့ ကားရှိတယ်လို့ သတင်းကြားတဲ့နေရာတောင်လိုက်မကြည့်နိုင်ဘူး။ ကားကို အာမခံ ထားပေမယ့် တရားမဝင် အငှားလုပ်ငန်းလုပ်လို့ဖြစ်တာဆိုပြီး အာမခံကုမ္ပဏီက မလေ ျှာ်ဘူး။ ဒီလိုနဲ့ နောက်ဆုံးကျန်တဲ့ ကားနှစ်စီးကိုရောင်း၊ တက္ကစီပြန်ဝယ်ပြီး ဆွဲရတဲ့ဘဝကို ရောက်တာပဲ။

ကားဆရာရဲ့ စကားအဆုံးမှာ “ ခင်ဗျားဒုက္ခက အတော်ဆိုးပါလား” လို့ ပြောတော့ ဒုက္ခက မပြီး သေးဘူးဆရာရဲ့၊ “ ဘဏ်ထဲမှာ ရှိတဲ့ သိန်းကိုးဆယ်ကျော်ကို ရာခိုင်နှုန်းပေးထုတ်ပြီး အရင်းထည့် လိုက်တာ ပြန်မပေါ်ဘဲ ပလုံသွားတာရှိသေးတယ်” ၊ နောက်ပြီး တစ်နေ့က ထိုင်ခုံ နှစ်ခုကြားမှာ ထားတဲ့ ပိုက်ဆံအိတ်ကို ခရီးသည်က နှိုက်သွားတာ မသိလိုက်ဘူး။ ပိုက်ဆံအိတ်ကြည့်လို့ မတွေ့ တော့ ကြမ်းပြင်ပေါ်ကျသလားဆိုပြီး ငုံ့စမ်းနေတာ မီးပွိုင့်မှာရပ်ထားတဲ့ ကားကို ဝင်တိုက်မိလို့ ကိုယ့်ကားလည်း ပြင်ရ၊ သူများလည်း လျော်ရသေးတယ်။” လို့ပြောရင်း ရယ်တယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့ရယ်သံက ချောက်ကပ်ကပ်နဲ့။

စိတ်မကောင်းဖြစ်သွားတဲ့ ကျွန်တော်က “ အေးဗျာ၊ ကြားရတာ စိတ်မကောင်းဘူး၊ ခင်ဗျား ဒုက္ခ တွေ ပြေလည်ပါစေလို့ ဆုတောင်း ပါတယ်” လို့ပြောလိုက်တော့ ကားဆရာက “ ကျွန်တော့် ဒုက္ခ က သေးသေးပါ၊ ဒီထက် ဒုက္ခကြီးတဲ့သူတွေ အများကြီးရှိသေးတယ်။ သူတို့ ဒုက္ခတွေ ငြိမ်းသွား အောင် လုပ်နိုင်ရင် ကျွန်တော်တို့လည်း အဆင်ပြေသွားမှာပါ” လို့ ပြန်ပြောတယ်။ သူပြော တာ အမှန်ပဲ။ အကြောင်းရှိလို့ အကျိုးဖြစ်တာကိုး။ ဒုက္ခကို ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းတရားကို ပယ်သတ် နိုင်ရင် ဒုက္ခဆိုတာ မကြုံရတော့ဘူးပေါ့။

ဖျက်မရ ၈၁၁၅

အိမ်နံပါတ် ၈၁၁၅ ဆိုတာ တောင်အာဖရိကနိုင်ငံ ဂျိုဟန်နစ်ဘဂ်မြို့၊ ဆိုဝီတို မြို့နယ်ထဲက အိမ်တစ်လုံးဖြစ်ပါတယ်။ အဲဒီအိမ်မှာ လူမည်းအခွင့်အရေး လှုပ်ရှားမှု ခေါင်းဆောင်လည်းဖြစ် တောင်အာဖရိက နိုင်ငံ သမ္မတ အဖြစ်လည်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တဲ့ နယ်လ်ဆင် မင်ဒဲလ်လား ၁၉ ၄ ၆ ခုနှစ်ကနေ ၁၉ ၆၂ ခုနှစ်အထိ နေခဲ့တယ်။ အဲဒီအိမ်ကနေ အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင် ရေးလှုပ်ရှားမှုတွေကို ဆောင်ရွက်ခဲ့ တယ်။

၁၉ ၆၂ ခုနှစ်မှာ လူဖြူအစိုးရက မင်ဒဲလ်လားကို ဖမ်းပြီး နိုင်ငံတော်ပုန်ကန်မှု၊ အကြမ်းဖက်မှု တွေ နဲ့ ရုံးတင်စစ်ဆေးပြီး ထောင်ဒဏ်တစ်သက်ကျွန်းချမှတ်ခဲ့တယ်။ မင်ဒဲလ်လား ထောင်ကျသွား တော့ သူနေခဲ့တဲ့အိမ်က အသားအရောင်ခွဲခြားမှု ဆန့်ကျင်သူတွေရဲ့ သင်္ကေတဖြစ်လာခဲ့တယ်။

လူဖြူအစိုးရက အဲဒီလိုဖြစ်တာကို မမြင်ချင်ဘူး၊ မကြားချင်ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် အဲဒီအိမ်ကို မင်ဒဲလ်လား အထိမ်းအမှတ်ဖြစ်မလာအောင်၊ လူစုလူဝေး အခမ်းအနားတွေလုပ်မရအောင် နည်းမျိုးစုံသုံးပြီး အနှောင့်အယှက်ပေးခဲ့တယ်။ ပြိုင်ဘက် လူမည်းအုပ်စုတွေကို မြှောက်ပေးပြီး မီးလောင်ဗုံးနဲ့ တိုက်ခိုက်တဲ့အထိ လုပ်ခဲ့တယ်။

ဒါပေမယ့် မင်ဒဲလ်လားကို ထောင်ချလိုက်လို့ ၊ သူ့အိမ်ကို ဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးစားလို့ အသား အရောင် ခွဲခြားမှုဝါဒကို ဆန့်ကျင်နေမှုတွေ ရပ်မသွားဘူး။ ပိုတောင်အားကောင်းလာသေး တယ်။ နောက်ဆုံးတော့ လူဖြူသမ္မတ ဒီကလပ်ခ် က ၁၉ ၉ ၀ ပြည့်နှစ်မှာ မင်ဒဲလ်လားကို ထောင်က လွှတ်ပေးလိုက်တယ်။ မင်ဒဲလ်လားက ထောင်က လွတ်တာနဲ့ အိမ်နံပါတ် ၈၁၁၅ မှာ ပြန်လည် နေထိုင်ခဲ့တယ်။

အဲဒီနောက်မှာတော့ ဒီကလပ်ခ်နဲ့ မင်ဒဲလ်လား ညှိနှိုင်းပြီး အသားအရောင်ခွဲခြားတဲ့မူဝါဒကို ဖျက်သိမ်း၊ အခြေခံဥပဒေသစ်ကို ပြန်ဆွဲတယ်။ အခြေခံဥပဒေသစ်အရ ၁၉ ၉ ၄ ခုနှစ်မှာကျင်းပတဲ့ လူဖြူလူမည်း တန်းတူမဲပေးခွင့်ရတဲ့ ပထမဆုံး ရွေးကောက်ပွဲမှာ မင်ဒဲလ်လားအနိုင်ရပြီး ၁၉ ၉ ၄ ခုနှစ်ကနေ ၁၉ ၉ ၉ ခုနှစ်အထိ တောင်အာဖရိက သမ္မတ အဖြစ်တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့တယ်။

မင်ဒဲလ်လား သမ္မတဖြစ်လာပြီးတဲ့နောက် ၁၉ ၉ ၇ ခုနှစ်မှာ ဆိုဝီတိုမြို့က မင်ဒဲလ်လားနေအိမ် ကို မင်ဒဲလ်လား အထိမ်းအမှတ်ပြတိုက်သတ်မှတ်ခဲ့တယ်။ အခုတော့ တစ်ချိန်က တားမြစ် နေရာဖြစ်ခဲ့တဲ့ အိမ် အမှတ် ၈၁၁၅ ဟာ နိုင်ငံတကာခေါင်းဆောင်တွေ အပါအဝင် ပြည်တွင်း၊ ပြည်ပခရီးသွားတွေနဲ့ စည်ကားနေပါပြီ။

အိမ်အမှတ် ၈၁၁၅ ဟာ ရုပ်ဝတ္ထုပစ္စည်းတွေကို ဖျက်ဆီးလို့၊ကန့်သတ်လို့ ရပေမယ့် ယုံကြည် ချက်၊ ခံယူချက်ဆိုတဲ့ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာအတွေးအမြင်တွေကို ဖျက်ဆီး၊ ကန့်သတ်လို့မရဘူး ဆိုတဲ့ သာဓက တစ်ခုပဲ။

ယုံကြည်ရဲရင့် (၄)

“ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်က (ပါတီတွင်း) ရွေးချယ်ပွဲမှာ ကျွန်မ အနေနဲ့ ထောက်ခံမဲ ၇၃% နဲ့ အနိုင်ရခဲ့တယ်။ အခုလည်း အဲဒီလို အနိုင်ရဖို့အတွက် လုပ်ရမယ့်နည်းလမ်းရှိပါတယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီ နည်းလမ်းကို သုံးရင် ထရမ့်ရဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲနဲ့ ပတ်သက်တဲ့ အလိမ်အညာတွေကို ထောက်ခံပြောဆိုရတော့မယ်။ နိုင်ငံတော်နဲ့ ဒီမိုကရေစီစနစ်ကို ဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးစားနေတဲ့ ထရမ့်ရဲ့ လုပ်ရပ် တွေကို ကူညီရတော့မယ်။

ကျွန်မအနေနဲ့ အဲဒီလို မလုပ်နိုင်ဘူး။ ဘယ်တော့မှလည်း လုပ်မှာမဟုတ်ဘူး။ အောက်လွှတ်တော် အမတ်နေရာတင်မဟုတ်ဘူး၊ ဒီနိုင်ငံမှာရှိတဲ့ ဘယ်ရာထူးကမှ နိင်ငံတော်ကို ကာကွယ်စောင့်ရှောက် ပါ့မယ်လို့ သစ္စာဆိုထားမှုထက် ပိုပြီး အရေးမကြီးဘူး။ ဒီလို သစ္စာစောင့်သိတဲ့အတွက် ဘာတွေ ပေးဆပ် ရမယ်ဆိုတာ ကောင်းကောင်းသိပေမယ့် မမှုပါဘူး။

ကျွန်မတို့နိုင်ငံဟာ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ဂုဏ်သိက္ခာရှိစွာလက်ခံတဲ့ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းတွေ ရဲ့ စေတနာ၊ ခွန်အားတွေအပေါ်မှာ ရပ်တည်နေတာပါ။ ဒါ့ကြောင့် ဒီနေ့ ပါတီတွင်းရွေးကောက်ပွဲ မှာ Harriet Hagemanအနိုင်ရသွားတာကို အသိအမှတ်ပြုပါတယ်။ သူ့ကို ဂုဏ်ပြုပါတယ်။ ကျွန်မရဲ့ အရှုံးကို လက်ခံပါ တယ်။ ပါတီတွင်းအကြိုရွေးကောက်ပွဲကတော့ ပြီးဆုံးသွားပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ရဲ့ တကယ့် အလုပ်တွေက အခုမှ စတင်မှာဖြစ်ပါတယ်။”

ပြီးခဲ့တဲ့ သြဂုတ်လ ၁၆ ရက်နေ့ ဝိုင်ယိုးမင်း ( Wyoming) ပြည်နယ် ရီပတ်ဘလီကင်ပါတီတွင်း ရွေး ကောက်ပွဲမှာ အရေးနိမ့်ခဲ့ပြီးတဲ့နောက် လက်ရှိ အောက်လွှတ်တော်အမတ် လစ်ဇ်ချေနီ ပြောခဲ့တဲ့ စကားအချို့ဖြစ်ပါတယ်။

အမေရိကန်နိုင်ငံရေးစနစ်အရ မဲဆန္ဒနယ်မြေတွေမှာ သက်ဆိုင်ရာပါတီဝင်တွေက လာမယ့် ရွေး ကောက်ပွဲမှာ သူတို့ပါတီကို ကိုယ်စားပြုမယ့် အမတ်လောင်းကို ရွေးရတယ်။ ပါတီက ချပေးတာ ကို မျက်စိမှိတ်လက်ခံတာမဟုတ်ဘူး။ ဘယ်ပါတီဝင်မဆို အမတ်လောင်းအဖြစ် ဝင်ပြိုင်ခွင့်ရှိတယ်၊ ကိုယ့်မဲဆန္ဒနယ်က ပါတီဝင်တွေကို စည်းရုံးနိုင်ရင် ဘယ်သူမဆို အမတ်လောင်းဖြစ်နိုင်တယ်။ ပါတီ ဥက္ကဋ္ဌကြီး ကြိုက်တိုင်း အမတ်လောင်းဖြစ်တာမဟုတ်ဘူး။

လစ်ဇ်ချေနီက ၂၀၁၆ ခုနှစ်ထဲက ဝိုင်ယိုးမင်းပြည်နယ်အောက်လွှတ်တော်အမတ်နေရာကို ရီပတ် ဘလီကင်ပါတီကနေ ဝင်ပြိုင်ပြီး နိုင်ခဲ့တာဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၁၈ ၊ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာလည်း ရီပတ်ဘလီကင်ပါတီဝင်တွေက လစ်ဇ်ချေနီကို သူတို့အမတ်လောင်းအဖြစ်ရွေးခဲ့တယ်။အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲမှာလည်း နိုင်ခဲ့တယ်။

ဝိုင်ယိုးမင်းပြည်နယ်က အစဉ်အလာအရ ရီပတ်ဘလီကင်ပါတီအားကောင်းတဲ့ ပြည်နယ်၊ ၂၀၁၆ နဲ့၂၀၂၀ သမ္မတ ရွေးကောက်ပွဲ နှစ်ခုလုံးမှာ ထရမ့်နိုင်ခဲ့တဲ့ပြည်နယ်ဖြစ်ပါတယ်။ ၂၀၂၀ ရွေး ကောက်ပွဲမှာဆိုရင် ထရမ့်က ဘိုင်ဒင် ကို လူထုထောက်ခံမှု ၄၃% အသာနဲ့ နိုင်ခဲ့တာပါ။

ဒါ့ကြောင့် ထရမ့်ရဲ့ ၂၀၂၀ ရွေးကောက်ပွဲမှာ ဒီမိုကရက်တွေမဲခိုးတယ်ဆိုတဲ့ စွပ်စွဲချက်ကို လက်မခံတဲ့အပြင် ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်နေ့ အရေး အခင်း နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ထရမ့်ကို ပြင်းပြင်း ထန်ထန် ဝေဖန်ခဲ့တဲ့ လစ်ဇ်ချေနီ ဟာ ပြည်နယ်ပါတီတွင်း ရွေးကောက်ပွဲမှာ မပြိုင်ခင်ထဲက ရှုံးဖို့ သေချာနေခဲ့တာပါ။

ဒါပေမယ့် လစ်ဇ်ချေနီက သူ့မိန့်ခွန်းမှာပြောခဲ့တဲ့အတိုင်းပဲ ရာထူး နဲ့ နိုင်ငံတော်အပေါ် သစ္စာ စောင့်သိမှုကို မလဲနိုင်ဘူးဆိုတဲ့ အခြေခံမူအပေါ်မှာ ခိုင်ခိုင်မာမာရပ်တည်ပြီး အရှုံးကို ရင်ဆိုင်ခဲ့ တယ်။

လစ်ဇ်ချေနီက သူ့မိန့်ခွန်းမှာပဲ “ ဇန်နဝါရီ ၆ ရက်နေ့ မှာ ဖြစ်ခဲ့တဲ့ အကြမ်းဖက်မှုနဲ့ ရုန်းရင်း ဆန်ခတ်ဖြစ်မှုတွေကို အားလုံးလက်တွဲဆန့်ကျင်ရမယ်။ ဒီလို လုပ်ရပ်မျိုးကို ဘယ်လိုနည်းနဲ့မှ လက်မခံနိုင်ဘူးဆိုတာ ပြရမယ်။ ကျွန်မတို့ နိုင်ငံသမိုင်းမှာ ဝမ်းနည်းစရာကောင်းတဲ့ ဒီဖြစ်ရပ် ကို လေ့လာပြီး နောက်တစ်ကြိမ်ဒါမျိုးမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ရမယ်” လို့ပြောခဲ့တယ်။

ဒါ့အပြင် “ ရွေးကောက်ပွဲဆိုတာ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နဲ့ သမ္မတ ရွေးချယ်ရေးအဖွဲ့ ( Electoral College) တို့ က ကြီးကြပ်ဆုံးဖြတ်၊ လိုအပ်ရင် တရားရုံးတွေက ပြန်လည် သုံးသပ် ရတာပါ။ လုပ်ကြံစွပ်စွဲ မှုတွေ ကို အသုံးချပြီး မတရားတဲ့နည်းနဲ့ ရွေးကောက်ပွဲရလဒ်ကို ဖျက်ဆီးဖို့ ကြိုးစား သူတွေကို အရေးယူဖို့ပျက်ကွက်ရင် နောင်ရွေးကောက်ပွဲတွေအတွက် အစဉ်အလာဖြစ် သွား လိမ့်မယ်၊ အဲဒါဆိုရင် အမေရိကန်နိုင်ငံ ပျက်စီးသွားလိမ့်မယ်” လို့ သတိပေးခဲ့တယ်။

ထရမ့် အနေနဲ့ လာမယ့် ၂၀၂၄ သမ္မတရွေးကောက်ပွဲမှာ ရီပတ်ဘလီကင် သမ္မတ လောင်းအဖြစ် ဝင်ပြိုင်မယ်ဆိုတဲ့ ခန့်မှန်းချက်တွေလည်း ရှိနေတော့ လစ်ဇ်ချေနီရော ရီပတ်ဘလီကင် သမ္မတ လောင်းအဖြစ်အရွေးခံရဖို့ ပါတီတွင်းအကြိုရွေးကောက်ပွဲမှာ ဝင်ပြိုင်မှာလားဆိုတဲ့ မေးခွန်းတွေ လည်း ပေါ်ထွက်နေ တယ်။ သူဝင်ပြိုင်ရင် နိုင်ဖို့အလားအလာတော့မရှိဘူး။ ဒါပေမယ့် ရီပတ်ဘလီ ကင် သမ္မတလောင်းတွေ မဲဆွယ်ပွဲ ကာလ တစ်လေ ျှာက်လုံးမှာတော့ လစ်ဇ်အနေနဲ့ ထရမ့်ကို ဝေဖန် ထောက်ပြခွင့်၊ ထရမ့် နဲ့ စကား စစ်ထိုးခွင့်တွေရနေမှာဖြစ်ပြီး ထရမ့်ရဲ့ လုပ်ရပ်တွေကို ရီပတ်ဘလီ ကင်ပါတီဝင်တွေသာမက တစ်နိုင်ငံလုံးက မဲဆန္ဒရှင်တွေ သိအောင် ပြောဖို့ အခွင့် အရေး ရမှာဖြစ် ပါတယ်။

လစ်ဇ်ချေနီက သူ့မိန့်ခွန်းထဲမှာ “ကျွန်မဟာ ထရမ့် နောက်တစ်ကြိမ်သမ္မတ မဖြစ်ဖို့အတွက် ကိုယ်စွမ်း ဉာဏ်စွမ်း ရှိသရွေ့ ဆောင်ရွက်သွား မယ်” လို့ ကတိပေးခဲ့တာဟာ အထက်မှာ ဖော်ပြခဲ့သလို လုပ်ဆောင်ဖို့ အတွက် ဆုံးဖြတ်ထားကြောင်း သတင်း စကား ပါးလိုက်တာလည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။

လစ်ဇ်ချေနီ က “ပါတီတွင်းအကြိုရွေးကောက်ပွဲကတော့ ပြီးဆုံးသွားပါပြီ။ ဒါပေမယ့် ကျွန်မတို့ရဲ့ တကယ့် အလုပ်တွေက အခုမှ စတင်မှာဖြစ်ပါတယ်။” လို့ပြောခဲ့တဲ့အတိုင်း ဝိုင်ယိုမင်း ပြည်နယ် ပါတီတွင်းရွေးကောက်ပွဲဟာ လစ်ဇ်ချေနီရဲ့ နိုင်ငံရေးခရီးအဆုံးမဟုတ်၊ ထရမ့် နဲ့ လစ်ဇ်ချေနီ စီးချင်းထိုးပွဲ အစ ဖြစ်တယ်ဆိုရင် မှားမယ်မထင်ဘူး။

သာပြော လုပ်လွဲ

တစ်နေ့က အမေဂျမ်း အကြောင်းရေးရင်းနဲ့ တပ်မတော်သား ဘ၀ မှာ ဆုံခဲ့ဖူးတဲ့ လုပ်ဖော်ကိုင် ဘက်တွေကို အကြောင်း စဉ်းစားမိတယ်။ တပ်မတော်သားဘ၀ ဆိုတာက တပ်ရင်း တပ်ဖွဲ့ အမျိုး မျိုး မှာ ရွှေ့ပြောင်းတာဝန်ထမ်းဆောင်ရတာဆိုတော့ လူအမျိုးမျိုး စိတ်အထွေထွေ နဲ့ ကြုံရတာပဲ။ နောက်ပြီး တပ်ရင်းအဆင့်မှာဆိုတာက လုပ်ငန်းသဘောသဘာဝအရ အတူနေ ၊ အတူစား၊ အတူ သွား၊ အတူအိပ် ရတဲ့အချိန်က ပိုများတော့ တစ်ယောက်အကြောင်းတစ်ယောက် ပိုသိကြတာပေါ့။

ဒါ့ကြောင့် ကိုယ့်အထက်အရာရှိတွေထဲမှာရော၊ လက်အောက်တပ်ဖွဲ့ဝင်တွေထဲမှာရော၊ အဆင့်တူ လုပ်ဖော်ကိုင်ဘက်တွေထဲမှာပါ နမူနာယူလေးစားလောက်တဲ့ သူများနဲ့ ကြုံခဲ့ဖူးသလို တာဝန်အရ သာ တွဲလုပ်ရပေမယ့် ကိုယ်ပေါင်း စိတ်ခွာနေခဲ့ရသူတွေနဲ့လည်း ကြုံခဲ့ဖူးတယ်။ ပြုံးစရာ အမူ အကျင့်ရှိသူတွေနဲ့ လက်တွဲခဲ့ရသလို ပြန်မပြောချင်လောက်အောင် စိတ်ပျက်စရာ အမူ အကျင့် ရှိသူတွေနဲ့ လည်း တွဲခဲ့ရဖူးတယ်။

တစ်ခါမှာတော့ ကျွန်တော်ဟာ အသစ်ဖွဲ့စည်းစ တပ်ရင်းတစ်ခုမှာ တာဝန်ထမ်းဆောင်ရတယ်။ အသစ်ဖွဲ့စည်းတာဖြစ်တဲ့အတွက် တပ်ရင်း တပ်ဖွဲ့ အသီးသီးက အရာရှိတွေ၊ ရဲဘော်တွေ တပ်ရင်း အသစ်မှာလာစုကြတာပေါ့။တပ်ရင်း တည်ထောင်စဆိုတော့ စစ်ဆင်ရေး ၊ လုံခြုံရေး တာဝန်တွေ မထမ်းဆောင်ရ သေးဘူး။ တပ်ရင်းတည်ဆောက်ရေးအတွက်ပဲ လုပ်နေတဲ့အချိန်ပါ။

အဲဒီမှာ အရာရှိ စစ်သည်အများစုက အခုမှ စတွေ့ကြတာဆိုတော့ ကိုယ့်အကြောင်း သူမသိ၊ သူ့ အကြောင်း ကိုယ်မသိ၊လုပ်ရင်းကိုင်ရင်းနဲ့လက်အောက်ကလည်းအထက်ကို ၊ အထက်ကလည်း လက်အောက် ကို အကဲဖြတ်ရတာပေါ့။

တစ်ချို့သူတွေကတော့ အရင်တပ်ရင်းတုန်းက အဖြစ်အပျက်တွေကို ဖုံးထားပြီး ခြောက်ပြစ် ကင်း သဲလဲစင် ပုံစံ ဖမ်းနေတာလည်းရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် မကြာပါဘူး၊ အဲဒီတပ်ရင်းက ထပ်ပြောင်း လာတဲ့ စစ်သည်တွေရောက်လာပြီး ဖုံးထားသမ ျှ ပေါ်သွားတာလည်း ရှိတယ်။ တစ်ချို့ကတော့ အရင် တပ်ရင်းက ရလာတဲ့ ကောင်းတဲ့အတွေ့အကြုံတွေကို တပ်ရင်းအသစ်မှာ အသုံးချနိုင်အောင် စိတ် ကောင်းစေတနာနဲ့ ကြိုးစားတာလည်း ရှိတယ်။ အမျိုးမျိုး အဖုံဖုံပါပဲ။

အဲဒီတပ်ရင်းမှာ ထူးထူးခြားခြား စကားအလွန်ပြောတဲ့ တပ်ကြပ်ကြီးတစ်ယောက်နဲ့ ကြုံခဲ့ဖူးတယ်။ သူ စကားပြောတာကတော့ လက်အောက် စစ်သည်တွေတင် မဟုတ်ဘူး၊အထက်အရာရှိတွေပါ ဆလံသရတယ်။ ဆရာကြီးက တပ်ကြပ်ကြီး ဆိုတော့ သူ့တပ်စု တင်မကဘူး၊ တာဝန်ကြပ်ကြီး တာဝန်ယူရတဲ့နေဆိုရင် အခြားတပ်ခွဲက စစ်သည်တွေကိုပါ အလုပ်တာဝန်ခွဲတာ၊ တပ်ရင်း အတွင်း လှည့်လည် စစ်ဆေးစီမံခန့်ခွဲတာတွေလုပ်ရတာပေါ့။ ဒီတော့ သူ့စကားဒဏ်ကို သူ့တပ်စု၊ သူ့တပ် ခွဲတင်မဟုတ်ဘူး၊ တပ်ရင်းတစ်ရင်းလုံးခံရတော့တာပဲ။

ဆရာကြီးက စကားပြောရတာ ဝါသနာအလွန်ကြီးတော့ စကားပြောဖို့ အခွင့်အရေးရရင် မရပ် တော့ဘူး။ သူ့ရှေ့မှာ ရဲဘော်တွေကို တန်းစီပြီးပြီဆိုတာနဲ့ စပ်မိစပ်ရာ အကုန်ပြောတော့တာပဲ။ တစ်ခါ တစ်လေ သူက တဆင့် အထက်အရာရှိကို တန်းအပ်ရမှာ
ဖြစ်ပေမယ့် သူပြောချင်တာတွေ ပြောနေတာနဲ့ တန်းအပ်တဲ့ အဆင့်ကို မရောက်တော့ဘူး။ နောက်ဆုံး စောင့်နေတဲ့ အရာရှိက “ ကဲ ဆရာကြီး ရပါပြီ၊ တန်းအပ်ပါတော့၊ လုပ်စရာရှိတာ ဆက်လုပ်ရအောင် ” ဆိုပြီး ပြောမှ ဆရာကြီး မိန့်ခွန်းအဆုံးသတ်တော့တယ်။

ဆရာကြီး စကားကြောရှည်ပုံကတော့ ရဲဘော်တွေကြားမှာ ပြောစမှတ်တွင်တယ်။ တစ်ခါက သင် တန်းသွားမယ့် ရဲဘော်တွေကို တန်းစီပြီး မှာလိုက်တာ ရထားပါ လွတ်သွားတယ်။ တာဝန်ကြပ်ကြီး အနေနဲ့ လိုင်းခန်းတွေ လိုက်ကြည့်ရင်း တွေ့တဲ့ အိမ်ထောင်သည်အမျိုးသမီးတွေကို ရပ်စကား ပြောလိုက်တာ ထမင်းအိုးတောင်ပျက်သတဲ့။

တကယ်တော့ စကားများတဲ့သူတိုင်း စိတ်ပျက်စရာကောင်းတာတော့မဟုတ်ဘူး။
အတွေ့အကြုံ ၊ ဗဟုသုတ ကြွယ်ဝတဲ့သူတွေဆိုရင်တော့ ဘယ်လောက်ပြောပြော နားထောင်လို့ မငြီးဘူးပေါ့။ ဒါပေ မယ့် ခက်တာက ကျွန်တော်တို့ ဆရာကြီးက အဲဒီလို အတွေ့အကြုံ ဗဟုသုတ ရှိသူလည်း မဟုတ် ပြန်ဘူး။ ဖတ်ဖူးတဲ့ မှတ်ဖူးတဲ့ စာတိုပေစလေးတွေ၊ မပြည့်မစုံ အတွေ့အကြုံလေးတွေကိုပဲ အကြိမ် ကြိမ် ပြန်ပြောနေတာ။ ရဲဘော်တွေက နားထောင်ရတာများလာတော့ ဆရာကြီး စကားစလိုက် တာနဲ့ ဘာပြီးရင် ဘာပြောတော့မယ်ဆိုတာ အလွတ်တောင်ရနေပြီ။

နောက်ပြီး နည်းနည်းသိတဲ့သူက လုံးလုံးမသိတဲ့သူထက် အန္တရာယ်ကြီးတယ် ဆိုတာ အမှန်ပဲ။ ဆရာကြီး ကို ဦးဆောင်ပြီး လုပ်ခိုင်းလိုက်တိုင်း လွဲတာများတယ်။ အထက်အရာရှိက ညွှန်ကြား လိုက်တာက တစ်မျိုး၊ ဆရာကြီးက ဒါမျိုးဆိုတာက ဒီလိုလုပ်ရတာ၊ ငါသိတာပေါ့ ဆိုပြီး အောက်ကို ဆက်ခိုင်းလိုက်ရင် တစ်လွဲဖြစ်ပြီး အစက ပြန်လုပ်ရတာများတယ်။ ကြာတော့ ရဲဘော်တွေက ဆရာ ကြီး တစ်ခုခု ခိုင်းပြီးဆိုရင် “ ခဏစောင့်ဦး၊ ဗိုလ်ကြီးလာရင် ဘာပြောဦး၊ ဘာပြင်ဦးမလဲ မသိဘူး” ဆိုပြီး ယောင်ပေပေနဲ့ အချိန်ဆွဲနေတာများတယ်။

ဆရာကြီးကတော့ ကိုယ့်အကြောင်း ကိုယ်သိပုံမရ၊ ဒါမှမဟုတ် သိပေမယ့် မသိဟန်ဆောင်ပြီး နေ သလား မပြောတတ်ဘူး။ ထင်ရာမြင်ရာ ပြော ၊ အလွဲလွဲအချော်ချော် လုပ်တာကို မပြင်ဘူး။ ဒီလို နဲ့ နောက်ဆုံးတော့ ရဲဘော်တွေက ဆရာကြီးကို “ အပြောကတော့ သာပါရဲ့၊ အလုပ်မဖြစ်ဘူး” ဆိုတဲ့ သဘောနဲ့ “ သာပြော ၊လုပ်လွဲ” ဆိုပြီး ကင်ပွန်းတပ်လိုက်တယ်။ အတိုကောက်ကတော့ “ ဆရာ ကြီး သာပြော” ပေါ့။ နောက်တော့ ကျွန်တော်တို့ကပါ ဆရာကြီး သာပြော ဆိုတာကို အသိအမှတ် ပြုပြီး “ ဆရာကြီး သာပြော နဲ့ လုပ်မှာဟ၊ သေသေချာချာလိုက်ကြည့်ဦး” ဆိုပြီး အချင်းချင်း သတိ ပေးရတာမျိုးဖြစ်လာတယ်။

ကျွန်တော် အဲဒီတပ်ရင်းက ပြောင်းလာပြီးနောက်ပိုင်းမှာ ဆရာကြီး သာပြော နဲ့ မတွေ့တော့ ဘူး။ ဒါပေမယ့် အခုတစ်လော သူ့ကို ပဲ သတိရနေမိတယ်။ တစ်ချိန်ကတော့ ဆရာကြီးကို ပြောင် စရာ နောက်စရာ အဖြစ် သဘောထားခဲ့ပေမယ့် ဘဝမှာ သူလို လူစား အများကြီး ကြုံခဲ့ပြီးတဲ့ နောက် ဆရာကြီးကို အပြစ်မမြင်တော့ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် အခုအချိန်များ ဆရာကြီးနဲ့ ပြန်တွေ့ရင် “ ဆရာကြီး သာပြော ရေ၊ ဆရာကြီးက ဘာဟုတ်သေးလို့တုန်း၊ ကျွန်တော်တော့ မောင်သာဆိုး နဲ့ တွေ့ဖူးပြီ” လို့ ပြောပြချင်တယ်။

အမေဂျမ်း

xxx ဒီနေ့ ဒီရက် ဒီအချိန် ဒီနာရီ မှာ ဒီသား ဒီသမီး ဒီမိသားစု ကိုယ်စိတ်ချမ်းသာ၊ စီးပွား လာဘ်လာဘများ ပြည့်စုံပြီး အလှုရေစက် လက်နဲ့မကွာ လှုနိုင်ပါရစေ၊ လုပ်ငန်းခွင်များ လည်း အောင်မြင်ပါရစေ၊ အောင်မြင်အောင်လည်း အမေကြီးစောင့်ရှောက် ပေးပါ ၊ ထီးရောက် နန်းရောက် ခစားတဲ့ အချိန်က စပြီး ထူးခြားပါစေ၊ သာယာပါစေ၊ အောင်မြင်ပါစေ၊လေး မျက်နှာ လေးတံခါးဖွင့်ပါ။ ကိုးမျက်နှာ ကိုးတံခါးဖွင့်ပါ၊ ဆယ်မျက်နှာ ဆယ်တံခါးဖွင့်ပါ။ မစပါ အမေ၊ စောင့်ရှောက်ပါအမေxxxx

နန်းထိန်းကြီးရဲ့ အသံက လေးလေးမှန်မှန်ပေါ်ထွက်နေတယ်။ နန်းထိန်းကြီး ပူဇော်ပသနေတဲ့ အမေ ဆိုတာက “ အမေဂျမ်း” နတ်ပါ။

ဒီနန်းက အမေဂျမ်း နန်းရင်း ၊ တံတားဦးမြို့နယ် အေးကြည်ရွာမှာရှိတယ်။ နေပြည်တော်- မန္တလေး အမြန်လမ်းအတိုင်း နေပြည်တော်က လာရင် မိုင်တိုင် ၃၄၇ အကျော် လမ်းညာဘက် အခြမ်းမှာ “မန္တလေးတိုင်း၊ တံတားဦး မြို့နယ်၊ အေးကြည်ရွာ၊ အမေဂျမ်းနန်းရင်း” ဆိုတဲ့ ဆိုင်းဘုတ်ရှိတယ်။ အေးကြည်ရွာကို အေးကြည်ကုန်းရွာလို့လည်းခေါ်တယ်။ ဒါပေမယ့် ဆိုင်းဘုတ်မှာ ရေးထားတဲ့ တရားဝင် အမည် ကတော့ အေးကြည်ရွာပဲ။ အဲဒီဆိုင်းဘုတ်ကနေ ကိုက် တစ်ရာလောက် မောင်းဝင်လိုက်ရင် အေးကြည်ရွာ ထိပ်ကို ရောက်မယ် ၊ ရွာထိပ်ကနေ ဘယ်ဘက်ကို ချိုးဝင်ပြီးမောင်းလိုက်ရင် အမေဂျမ်း နန်းရင်း ကို ရောက်ပါတယ်။

ကျွန်တော်နဲ့ အမေဂျမ်းနတ် က မစိမ်းပါဘူး။ ၂၀၀၁၊ ၂၀၀၂ ကျွန်တော်တို့ တပ်ရင်း တံတားဦး လေယာဉ်ကွင်း လုံခြုံရေး တာဝန်ယူရချိန်ထဲက အမေဂျမ်း နဲ့ တွေ့ခဲ့တာပါ။

ကျွန်တော်တို့ တပ်မတော်သားအများစုကတော့ တာဝန်အရ နယ်မြေ ဒေသမျိုးစုံကို ရောက်တဲ့ အခါ သက်ဆိုင်ရာဒေသခံများရဲ့ အစဉ်အလာ ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှုတွေ၊ ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံတွေကို အလေးထား အသိအမှတ်ပြုပြီး တတ်နိုင်သလောက် ပါဝင်ဆောင်ရွက် လေ့ရှိပါတယ်။ ကိုယ်က ဧည့်သည်ဖြစ်တဲ့အတွက် အိမ်ရှင်များရဲ့ ဓလေ့ထုံးစံကို လေးစား လိုက်နာရတယ်။ တကယ်လို့ ကိုယ်ယုံကြည် ကိုးကွယ်တဲ့ ဘာသာရဲ့ အဆုံးအမနဲ့ မကိုက်ညီဘူးလို့ ယူဆ ဖွယ်ရာရှိရင်တောင် စော်ကားသလို မဖြစ်အောင် စောင့်ထိန်းပေးကြပါ တယ်။ အဲဒီလို လုပ်ဆောင် တဲ့ အတွက် အိမ်ရှင်ရော၊ ဧည့်သည်မှာ နေထိုင်သွားလာလုပ်ကိုင်ရတာ စိတ်ရှင်း၊ စိတ်သန့်တာ ပေါ့။

တံတားဦးက အမေဂျမ်းနယ်မြေ။ တကယ်တော့ အမေဂျမ်း နန်းရင်း နဲ့ အေးကြည်ကုန်း ရွာမူလ နေရာက အခု တံတားဦးလေယာဉ်ကွင်းနယ်မြေထဲမှာရှိတာ၊ လေယာဉ်ကွင်းစီမံကိန်း အကောင်အထည်ဖော်မှ အခု ရွာသစ်နေရာကို ရွှေ့ပြောင်းခံရတာ။ ဒါ့ကြောင့် လေယာဉ်ကွင်း ဝန်ထမ်းတွေက လုံခြုံရေးတာဝန်ယူမယ့် ကျွန်တော့်ကို အမေဂျမ်း နန်းကို သွားဖို့ တိုက်တွန်း တယ်။

ဒီလိုနဲ့ ကျွန်တော်လည်း အေးကြည်ရွာက အမေဂျမ်းနန်းရင်းကို ရောက်ခဲ့တယ်။ နန်းထိန်း အမေကြီးနာမည်က ဒေါ်စိန်တဲ့။ အသက်ငါးဆယ်ကျော်၊အညာသူကြီးပါပဲ။ သူ့ရှေ့ နန်းထိန်းက ဖွားအေးသင် ၊ အဒေါ်တော်တယ်။ သားသမီးမရှိတဲ့အတွက် ဒေါ်စိန်ကို လွှဲပေးခဲ့တာ။ ထုံးစံ အတိုင်း ကြက်သားဟင်း၊ လက်ဖက်အသား၊ ထန်းရည်ဆက်တယ်။ ပါလာတဲ့ ဒေသခံက နန်းထိန်း ကို ဘယ်သူဘယ်ဝါပါဆိုတာကို ရှင်းပြ၊ အမေဂျမ်းကို ပင့်ပြီး ကျွန်တော်တို့ တပ်ရင်းကို အပ်ပေး ဖို့ ပြောတယ်။

ကျွန်တော်က အဲဒီအချိန်ထိ နတ်ဝင်တယ်၊ နတ်ပူးတယ်ဆိုတာမျိုးကို မကြုံဘူးတော့ ဘာတွေ မြင်ရ၊ ကြားရမလဲဆိုပြီး အတော်စိတ်ဝင်စားတယ်။ တကယ်ပဲ အမေဂျမ်း ဝင်လာသလား မဝင် လာ သလားတော့ မသိဘူး။ ဒါပေမယ့် ပထမတွေ့နေရတဲ့ ရိုးရိုးအေးအေး အညာသူ နန်းထိန်းကြီးဟာ လေသံရော၊ မျက်နှာအမူအရာပါပြောင်းသွားတာတော့ အမှန်ပဲ။

အမေဂျမ်း ဆိုတာက သိတဲ့အတိုင်းပဲ။ စကားအပြောအဆို ကြမ်းတမ်းတာဆိုတော့ မလွယ်ဘူး။ ပထမပိုင်းကတော့ မဆိုးလှဘူး။ နောက်ပိုင်းမှာတော့ ဆူဆူဆဲဆဲ သတိပေးတော့တာပဲ။ ကျွန် တော့်ရှေ့က တာဝန်ထမ်းဆောင်သွားသူတွေ လုပ်ခဲ့တာတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ပြောတာလည်း ပါရဲ့။ ကျွန်တော်ကို ရွာသူရွာသားတွေကို ဒုက္ခမပေးဖို့ သတိပေးတာလည်း ပါရဲ့။

အမေဂျမ်း စိတ်တိုတာလည်း မဆန်းပါဘူး။ အဲဒီအချိန်က အေးကြည်ကုန်းရွာက ရွှေ့ပြီးတာ မကြာ သေးဘူး။ လေယာဉ်ကွင်းနေရာမှာ ရှိတဲ့ လယ်တွေ၊ ယာတွေ အကုန်ထားခဲ့ရတယ်။ လေ ျှာ်ကြေး လည်းမရဘူး။ အခု လက်ရှိနေရာကို ရောက်တော့လည်း မူလရှိပြီးသားရွာတွေရဲ့ စိုက်ပျိုးမြေတွေ ပေါ်မှာ အကွက်ရိုက်ပြီးနေရာချပေးတာဆိုတော့ မူလဒေသခံတွေကလည်း မကြည်ဖြူဘူး။ နောက်ပြီး ပစ္စည်းတွေရွှေ့တော့လည်း ဘုန်းတော်ကြီးကျောင်းနဲ့ နတ်နန်းကိုသာ အပြည့်အစုံ ရွှေ့ပေးတာ။ ကျန်တဲ့အိမ်တွေက ကားတစ်စီးတစ်ခေါက်ပဲ ရတယ်။ ကျန်တာ ကိုယ့်အစီအစဉ် နဲ့ ကိုယ်သယ်ရတယ်။ အဲဒီအချိန်က အမြန်လမ်းလည်းမရှိသေးတော့ တံတားဦး- ကျောက်ဆည် လမ်းဘက်က လှည့်ပတ်လာရတော့ မလွယ်လှဘူး။

ဒီတော့ “ လူလို မှ နတ်လို၊ နတ်လိုမှ ဂြိုလ်မ ” ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း သူ့ဒေသကလူတွေ စိတ်မချမ်းသာ တော့ အမေဂျမ်းလည်း ဒေါသထွက်တော့တာပေါ့။ နောက်ဆုံး ဆူလို့ ပူလို့ အားရ၊ ကျွန်တော်ကလည်း စိတ်ချပါ၊ ထုံးတမ်းစဉ်လာတွေကို မစော်ကားပါဘူး။ ရွာကိုလည်း စောင့်ရှောက် ပါ့မယ် ကတိတွေပေးပြီးတဲ့အခါ အမေဂျမ်းလည်း ပြန်ထွက်သွားတော့တယ်။ အမေဂျမ်း ပြန်သွားတော့ နန်းထိန်း အမေကြီး ကလည်း သူမဟုတ်သလိုပဲ။ ဘာပဲဖြစ်ဖြစ် တံတားဦး လေယာဉ်ကွင်းမှာ တာဝန် ထမ်းဆောင်စဉ်ကာလမှာတော့ ဘာပြဿနာမှ မရှိဘဲ ပြီးသွားခဲ့တယ်။

၂၀၁၂ ခုနှစ် နှစ်ဆန်းပိုင်းမှာ ဌာန တာဝန်နဲ့ ကျောက်ဆည်၊တံတားဦးဘက်ရောက်ရင်း အမေဂျမ်း နန်းကို ရောက်ခဲ့တယ်။ ဒီတစ်ခါတော့ အမြန်လမ်းပေါက်နေပြီ။ ရွာသူရွာသားတွေလည်း အရောင်း အဝယ်လုပ်၊အလုပ်အကိုင် အခြေအနေကောင်းနေပုံပဲ။ လေယာဉ်ကွင်းအတွက်အသိမ်းခံရတဲ့မြေ တွေ လျော်ကြေးပေးမယ်ဆိုတဲ့ သတင်းတွေလည်း ထွက်နေတယ်။ အရင်က တံတားဦးမှာ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးပါတယ်ဆိုပြီး မိတ်ဆက်၊ ရိုးရာအစဉ်အလာအတိုင်းလုပ်သင့်တာလုပ်တယ်။ ဒီတစ် ခါတော့ အမေဂျမ်း ဒေါသမကြီးတော့ဘူး။ လူလို မှ နတ်လို ဆိုတာကိုး။

ဒီတစ်ခေါက် မန္တလေးဘက်ခရီးသွားဖို့ ကြုံလာတော့ အမေဂျမ်း နန်းကို သတိရပြီး ဝင်ခဲ့တယ်။ ဆု တောင်းဖို့လည်းမရှိ၊ စောင့်ရှောက်ဖို့အတွက် အပ်နှံစရာအကြောင်းလည်းမရှိဘူး။ နေခဲ့ဖူးတဲ့ ဒေသ တစ်ခုကို ပြန်ရောက်တဲ့အခါ ဆွေမျိုးသားချင်း ကြီးဒေါ်ကြီးကို ဝင်ဂါရ၀ ပြုတဲ့ သဘောပါပဲ။

နန်းကို ရောက်တော့ နန်းထိန်းက အမေစိန်ပဲ။ အခုတော့ အသက် ၇၀ကျော်နေပြီ။ လှုပ်ရှားတာ တောင် သွက်သွက်လက်လက်မရှိလှတော့ဘူး။ နန်းအကြောင်းမေးတော့ ပြီးခဲ့တဲ့ နှစ်နှစ်ကတော့ နတ်ပွဲ မလုပ် နိုင်ခဲ့ဘူး။ ဒီနှစ်ကတော့ မနက် ၇ နာရီ ကနေ ညနေ ၆ နာရီအထိပဲ ကျင်းပတယ်။ အရင်လို တစ်ညလုံး ကတာမရှိတော့ဘူး။ ညအိပ် ဧည့် သည်လည်း လက်မခံဘူး။ ကိုဗစ် မဖြစ် ခင် နှစ်တွေလိုတော့ မစည်ဘူးပေါ့လို့ ဆိုတယ်။ ရွာ စီးပွားရေးရော ဆိုတော့ ဒီလိုပါပဲ တဲ့။ အေးချမ်းရဲ့ လားဆိုတော့ ဒီလိုပါပဲ တဲ့။ ဒီလိုပါပဲ ဆိုတာ အများနည်းတူပေါ့ ဆိုတဲ့ သဘောထင်ပါရဲ့။

အမေစိန်ကို ကျွန်တော် အရင်က တံတားဦး လေယာဉ်ကွင်းမှာ တာဝန် ထမ်းဆောင်ခဲ့ဖူးတဲ့ အကြောင်း၊ အမေဂျမ်းဆီမှာ ကျွန်တော်တို့တပ်ဖွဲ့ကို စောင့်ရှောက်ဖို့အပ် ဖူးတဲ့အကြောင်း ပြော ပြီး နန်းထုံးစံအတိုင်း ပူဇော်ပသရာမှ လုပ်ဆောင်ရမယ့် ကိစ္စတွေကို အပ်လိုက်တယ်။

အမေစိန်က “လေယာဉ်ကွင်း မှာနေဖူးတယ်ဆိုတော့ အမေကြီးကို ပင့်ဦးမလား” လို့ မေးတယ်။ ကျွန်တော်က မပင့်ပါနဲ့တော့၊ ပူဇော်ပသတာပဲလုပ်ပေးပါလို့ ပြန်ပြောလိုက်တယ်။ တော်ကြာ အမေဂျမ်း ဒေါသထွက်ပြီး ကိုယ်နဲ့ မဆိုင်တဲ့ ကိစ္စတွေအတွက်ပါ ရောပြီး အဆဲခံနေရရင် မလွယ်ဘူး။ လူလိုမှ နတ်လို ၊ နတ်လိုမှ ဂြိုလ်မ ဆိုတော့ အခုအချိန်ဆို အမေဂျမ်း ဒေါသထွက် နေမှာ သေချာတယ်။ အမေဂျမ်းဒေါသကို ရင်မဆိုင်ရဲလို့သာ၊ တကယ်တော့ အမေဂျမ်း အေးကြည်ရွာကနေ နေပြည်တော်ဘက်လည်း တစ်ခေါက်တစ်ကျင်းသွားပါဦးလို့ ပြောချင်တာ။

ရွှေ ဖိနပ် နဲ့ ငွေ နားဆွဲ

ဗြိတိန် ဝန်ကြီးချုပ် ဘောရစ် ဂျွန်ဆင်ရဲ့ အရိုက်အရာကို ဆက်ခံနိုင်ဖို့အတွက် ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီ ခေါင်းဆောင်ရွေးချယ်ပွဲကမပြီးသေးဘူး။ကွန်ဆာဗေးတစ် ပါတီ လွှတ်တော်အမတ်တွေရဲ့ ထောက်ခံ မှု ရဖို့ ယှဉ်ပြိုင်ရတဲ့အဆင့်ပြီးပေမယ့် ပါတီဝင်တွေမဲပေးဆုံးဖြတ်ရမယ့် အဆင့်အတွက် ပြင်ဆင်နေ ကြတယ်။ ပါတီဝင်တွေက စက်တင်ဘာလ ၂ ရက်နေ့မှာ မဲပေးပြီး ပါတီခေါင်းဆောင်သစ်ကို စက် တင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့မှာ ကြေညာမယ်။

ဘောရစ်ဂျွန်ဆင်က ဇူလိုင်လ ၇ ရက်နေ့မှာ ရာထူးက နုတ်ထွက်တာဆိုတော့ ခေါင်းဆောင်သစ် ရွေးဖို့အတွက် နှစ်လလောက် အချိန်ယူရတဲ့သဘောပဲ။ ကြာလိုက်တာဆိုပြီး အပြစ်တင်လို့တော့ မရဘူး။ ပါတီတွင်း ဒီမိုကရေစီ ရှင်သန်ချင်တယ်ဆိုရင်တော့ အောက်ခြေပါတီဝင်တွေရဲ့ထောက်ခံမှု နဲ့ ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာကို ရယူရမှာပဲ။ ပါတီခေါင်းဆောင်ရာထူးကို အမွေပေးသလို လွှဲပေး လို့မရ သလို ဘိုးဘွားပိုင် ပစ္စည်းလို တစ်သက်လုံး ယူထားချင်လို့လည်းမရဘူး။

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီစည်းမျဉ်းအရ ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်မယ်ဆိုရင် အနည်း ဆုံးလွှတ်တော်အမတ် နှစ်ဆယ်ရဲ့ ထောက်ခံမှုရဖို့လိုတယ်။ အဲဒီလို အမည်စာရင်းတင်သွင်းလာတဲ့ သူတွေကို ကွန်ဆာဗေးတစ်လွှတ်တော်အမတ်တွေ ( လက်ရှိ ၃၅၇ယောက်) က လျို့ဝှက်မဲ ပေးရ တယ်။ ပထမအကြိမ် မဲပေးမှုမှာ အနည်းဆုံးထောက်ခံမဲ ၃၀ မရတဲ့သူတွေ နောက်တစ်ဆင့် မဲပေးမှုမှာ မပါတော့ဘူး။ နောက် အဆင့်မဲပေးမှုတွေမှာ ထောက်ခံမဲ အနည်းဆုံးရတဲ့သူကို စာရင်း က ပယ်ဖျက်တယ်။ ဒီလိုနဲ့ နောက် ဆုံးမှာ မဲအများဆုံးရတဲ့နှစ်ယောက်ပဲ ကျန်တဲ့အထိ အကြိမ်ကြိမ် မဲပေးရတယ်။ နောက်ဆုံးအဆင့် ကျန်တဲ့ နှစ်ယောက်ကို ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီဝင် အဖြစ် မှတ်ပုံ တင်ထားတဲ့ ပါတီဝင်တွေက မဲပေး ရွေးချယ်ရမယ်။

အခု ပါတီခေါင်းဆောင်ရွေးချယ်ပွဲမှာ ဝင်ပြိုင်တဲ့သူ ရှစ်ယောက်ရှိတယ်။ ကွန်ဆာဗေးတစ် အမတ် တွေ ငါးကြိမ်မဲပေးပြီးတဲ့နောက်မှာ ဘောရစ်ဂျွန်ဆင် အစိုးရအဖွဲ့ရဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဝန်ကြီးဟောင်း Rishi Sunak နဲ့ နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း Lizci Truss ( Elizabeth Truss) တို့ နှစ်ယောက်ဘဲ ဆန်ခါ တင်ကျန်ခဲ့တယ်။

အခုအချိန်မှာတော့ ပါတီခေါင်းဆောင်နေရာအတွက် ယှဉ်ပြိုင်သူ နှစ်ဦးဟာ ပါတီဝင်တွေကြားမှာ မဲဆွယ်စည်းရုံးနေသလို နှစ်ယောက်ယှဉ်ပြိုင် စကားစစ်ထိုးပွဲတွေလည်း လုပ်နေကြတယ်။ ဒါပေ မယ့် နှစ်ယောက်လုံးက ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီဝင်တွေဆိုတော့ နိုင်ငံရေး၊ စီးပွားရေး၊ နိုင်ငံခြားရေး မူဝါဒတွေမှာ သိသိသာသာ ကွဲပြားခြားနားမှုမရှိဘူး။

ဒီတော့ ပါတီဝင်တွေက ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ယောက်ရဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ရေးဆိုင်ရာ အရည်အသွေးတွေ ကို ပိုပြီးအလေးထား သုံးသပ်လာကြတယ်။ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းနှစ်ယောက်အနက် ဘဏ္ဍာရေး ဝန်ကြီးဟောင်း Rishi Sunak ရဲ့ ယောက္ခမက အိန္ဒိယ ဘီလျံနာသူဌေး N. R. Narayana Murthy ၊ Rishi Sunak နဲ့ သူ့ဇနီးက ဗြိတိန်နိုင်ငံရဲ့ အချမ်းသာဆုံးပုဂ္ဂိုလ်စာရင်းမှာ နံပါတ် ၂၂၂ ချိတ်တယ်။

နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဟောင်း Liz Truss ရဲ့ မိဘတွေက သင်္ချာပါမောက္ခနဲ့ သူနာပြုဆရာမ၊ ခင်ပွန်း ဖြစ်သူက စာရင်းကိုင်။ လူလတ်တန်းစားမိသားစုပဲ။

မိသားစုနောက်ခံ မတူတော့ သူတို့နှစ်ယောက်ရဲ့ ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံကလည်း မတူဘူး။ Rishi Sunak က မဲဆွယ်စည်းရုံးရေးဆင်းတဲ့အချိန်မှာ ပေါင် ၄၅၀ တန်ဖိနပ်ကို ဝတ်သွား တယ်။ Liz Truss က လေးပေါင်ခွဲပဲပေးရတဲ့ နားဆွဲကို ဝတ် တယ်။ ဒီတော့ ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီဝင်တွေက Rishi Sunak လို ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဟာ စီးပွားရေးကျပ်တည်းမှုဒဏ်ကို ခံနေရတဲ့ ပြည်သူတွေကို စာနာ နားလည်နိုင်ပါ့မလား ဆိုပြီး မေးခွန်း ထုတ်ကြတယ်။ စကားဝိုင်းတွေမှာ အဲဒီမေးခွန်းကို မေးကြတယ်။ ပေါင် ၄၅၀ ဆိုတာ အခြေခံလူတန်း စားတွေအတွက် ဘယ်လောက် တန်ဖိုးရှိတယ်ဆိုတာ သိပါသလား ဆိုပြီး ဝေဖန်ကြတယ်။

ဒီလို ပြောတော့ Rishi Sunak က ငွေကြေးချမ်းသာလို့ ဝတ်တာပဲ။ အပြစ်တင်စရာလားလို့ စောဒက တက်သူလည်းရှိနိုင်တယ်။ ဒီဖြစ်စဉ်မှာ အဓိက ပြဿနာက နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်လုပ်မယ့် သူ မှာ လူထုခံစားနေရတဲ့ အခက်အခဲတွေ၊ ဒုက္ခတွေကို စာနာနားလည်နိုင်တဲ့ နှလုံးသား ရှိမရှိ ဆိုတဲ့ ပြဿနာပဲ။

ဒါ့ကြောင့် Rishi Sunak ဟာ သူကိုယ်တိုင်လည်း ငယ်စဉ်ဘဝက ရုန်းကန်ကြိုးစားခဲ့ရတယ်။ အခု ပြည်သူတွေ ငွေကြေးဖောင်းပွမှု၊ လူနေမှုစရိတ်ကြီးမြင့်မှု တွေနဲ့ ရင်ဆိုင်ရုန်းကန်နေရတာကို စာနာ ပါတယ်ဆိုတဲ့အကြောင်း အသည်းအသန်ရှင်းပြနေရတယ်။

ကွန်ဆာဗေးတစ်ပါတီခေါင်းဆောင်ရွေးချယ်ပွဲကတော့ အဖြေမထွက်သေးပါဘူး။ ဒါပေမယ့် လူထုသဘောထား၊ လူထု ဆန္ဒကို အလေးထားတဲ့ နိုင်ငံ့ခေါင်းဆောင်တွေ နဲ့ မိသားစုဝင်တွေ ဟာသူတို့ရဲ့ ပုဂ္ဂလိကဘ၀ နေထိုင်ပြုမူသွားလာမှု၊ဝတ်စားဆင်ယင်မှု တွေကို အထူး သတိပြု ဆောင် ရွက်ကြတယ်၊ အီမေလ်ဒါမားကို့စ်ရဲ့ ဖိနပ်များ၊ ဂရေ့စ် မူဂါဘီရဲ့ Gucci လက်ကိုင်အိတ်များ၊ ကင်မ်ဂျုံအန် ရဲ့ ပြင်သစ်ဝိုင်ပုလင်းများ ဆိုတဲ့ အမည်းစက်မျိုးတွေ စွန်းထင်းမှုမရှိအောင် ဂရုစိုက် ကြတယ် ဆိုတဲ့ သင်ခန်းစာကိုတော့ ကောင်းကောင်းတွေ့နေရပါပြီ။

ကြောက်ခေတ် ဈေးသည်

ဝါးလုံးတန်းမှာ ပလတ်စတစ်အိတ်လေးတွေ တွဲလောင်းဆွဲထားတယ်။ မြေကြီးပေါ်မှာ ရေသန့် ဘူး လေးတွေထောင်ထားတယ်။ ပလတ်စတစ်အိတ်တွေထဲမှာ မ ျှစ်စိုတွေ ၊ မ ျှစ်ပြုတ်တွေ၊ မ ျှစ်ချဉ် တွေ ရှိတယ်။ ရေသန့် ဘူးထဲမှာ ပါးပါးလှီးထားတဲ့မ ျှစ်တွေရှိတယ်။ အဲဒီလို ရာသီထွက်ကုန် မ ျှစ် ရောင်းတဲ့ လမ်းဘေးဈေးဆိုင်တွေကို နေပြည်တော်- မန္တလေး ကြား အမြန် လမ်းမကြီးဘေး မိုင် ၂၁၀ ကျော်တာနဲ့ စတွေ့ရပြီ။

တစ်ချို့နေရာမှာ လေးငါးခြောက်ဆိုင် တန်းစီလို့၊ တစ်ချို့နေရာတွေမှာတော့ တစ်ဆိုင် တည်း။ ဆိုင်တွေအများကြီးရှိတဲ့နေရာမှာဆိုရင် ဒီဆိုင်ဝယ်ရင် ဟိုဆိုင်ကို မျက်နှာပူရတာကြောင့် တစ်ဆိုင် တည်းရှိတဲ့နေရာမှာ ရပ်လိုက်တယ်။

သစ်ပင်ရိပ်ကောင်းကောင်းအောက်မှာ ဝါးကွပ်ပျစ်လေးတစ်ခုရှိတယ်။ အဲဒီပေါ်မှာ ကလေး တစ်ယောက် နဲ့အထုပ်အပိုးတွေရှိတယ်။ ဘေးမှာ ဆိုင်ကယ်လို့ ပြောလို့ရရုံ ဆိုင်ကယ် တစ်စီး၊ အမျိုးသားတစ်ယောက်က မြေကြီးပေါ်မှာ ထိုင်ပြီး မ ျှစ်တွေ အခွံခွာနေတယ်။ အရိပ်ထဲမှာ မတ်တတ်ရပ်နေတဲ့ အမျိုးသမီး တစ်ယောက်က ကားရပ်တာမြင်လို့ ပြေးထွက် လာတယ်။ အမျိုးသားကလည်း သူ့အလုပ်ကို ရပ်ပြီး နောက်က လိုက်လာတယ်။

အမျိုးသားက အရပ်ပုပု၊ နှုတ်ခမ်းမွှေး၊ မုတ်ဆိတ်မွှေး ကျိုးတိုးကျဲတဲ၊ ညာဘက် မျက်လုံး အောက်ဘက် ပါးပြင်မှာ ဒဏ်ရာနဲ့၊ ( ဝါးကိုင်းရိုက်ထားတာလို့ပြောတယ်။ ) တီရှပ်အဖြူ၊ ညာ ဘက်ရင်ဘတ်နေရာမှာ ကို xxx နှင့် မ xxx ရွှေဆိုင်နှင့် ရွှေထည်၊ ဖုန်း။ xxxxxx ၂၄၁ လို့ ရေး ထားတယ်။ အရောင်လွင့်နေပြီဖြစ်တဲ့ ချည်လုံချည် မီးခိုးရောင် ကွက်စိတ်ကို ဝတ်ထားတယ်။

အမျိုးသမီးက အရပ်မြင့်မြင့်၊ ပိန်ပိန်ရှည်ရှည်၊ အသားညိုညို၊ ခင်ပွန်းဖြစ်သူထက်တောင် အရပ်မြင့် တယ်။ ခေါင်းမှာ ပုဆိုးတစ်ထည်ကိုပေါင်းထားတယ်။ အဖြူပေါ်မှာ ပန်းရောင် ပန်းပွင့်လေးတွေ ပါတဲ့ အကျီ ၤ ပေါ်ကနေ အမျိုးသားဝတ် အဖြူနဲ့ အညိုကွက် အကျီ ၤလက်ရှည် ကို ထပ်ဝတ် ထားတယ်။ အိတ် အမည်းတစ်လုံးကို စလွယ်သိုင်းလွယ်ထားတယ်။ ပုံသဏ္ဍန်ရော ၊ စကားသံက တကယ့် အညာသူ လေသံပဲ။ သူ့ကို မြင်တော့ ကျွန်တော့်ကို ငယ်ငယ်က ထိန်းခဲ့တဲ့ ရေစကြို မြို့နယ် ဂွေးဂုံ ရွာက ဒေါ်ငြိမ်း ကို သတိရမိတယ်။

သူတို့က တောင်ညိုနယ်ထဲကနေ ဈေးလာရောင်းတဲ့သူတွေ၊ တောင်ညိုကနေ ဘုရား တောင်၊ ပိုတက် ရွာတွေဆီ သွားတဲ့ဘက်မှာ သူတို့ရွာရှိတယ်။။ အရင်ကတော့ အတော် ခေါင်တဲ့အရပ်တွေ၊ အမြန်လမ်းမကြီးပေါ်လာတော့ သူတို့ရွာတွေလည်း ထွေလာဂျီနဲ့ ဆိုင် ကယ် နဲ့ သွားလို့ လာလို့ရလာပြီ။

သူတို့ရွာက အိမ်ခြေနှစ်ရာကျော်ရှိတယ်။ မြေပိုင် ယာပိုင်ရှိတဲ့သူတွေကတော့ ပဲ ၊နှမ်း၊ ကြံစိုက် တယ်။ သူတို့ကတော့ လက်လုပ်လက်စား၊ အောက်ခြေအကျဆုံး လူတွေပေါ့။ အလုပ်ရှိရင် တစ်နေ့ လေးထောင်နဲ့ နေ့စားလိုက်လုပ်တယ်။ အခုအချိန်ကတော့ ရာသီစာ မ ျှစ်ချိုးပြီး ရောင်းတယ်။
မ ျှစ်ကတော့ နေပြည်တော်-တောင်တွင်းကြီးလမ်းအတိုင်း သွားပြီးတောထဲ ဝင်ရှာရ တာပေါ့။ အရင်းကတော့ ဆိုင်ကယ် ဆီဖိုးပဲ။ မနက်အစောကြီးတောထဲ ဝင်၊ ရလာတဲ့မ ျှစ်ကို ရောင်း၊ ရောင်းလို့ မကုန်ရင် မ ျှစ်ချဉ်သိပ်၊ ဒါမှမဟုတ် မ ျှစ်ပြုတ်လုပ်၊ ဒါမှမဟုတ် ဆန်ဆေးရည် အကြည်နဲ့ ပုလင်းထဲမှာထည့်ပြီးရောင်းတယ်။

အမျိုးသမီးကြီးက မ ျှစ်အစို နဲ့ မ ျှစ်ပြုတ်တွေက တစ်ထုတ်ကို ၅၀၀၊ ရေသန့်ဘူးနဲ့စိမ်ထားတဲ့ မ ျှစ်တွေက တစ်ဘူး တစ်ထောင်၊ မ ျှစ်ချဉ်က တစ်ထုတ်ကို တစ်ထောင် ဆိုပြီး ဈေးပြောတယ်။ သူ့ ထွက်ကုန်တွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး မ ျှစ်ပြုတ်တွေက အဝါရောင် ရှိသလို၊ အနီ ရောင်လည်း ရှိတယ်၊ မ ျှင်ဝါးမ ျှစ်ကို ပြုတ်ရင် သူ့သဘာဝအတိုင်း အနီရောင်ဖြစ်သွားတယ်။ ကြသောင်းဝါး မ ျှစ်ကို ပြုတ်ရင် အဝါရောင်ထွက်တယ်။

အနီရောင်၊ အဝါရောင်ဆိုပေမယ့် သဘာ၀ အရောင် ဖျော့ဖျော့လေးဖြစ်တာပါ။ မြို့ဈေးတွေမှာတော့ ရောင်းပန်းလှအောင်ဆိုပြီး ဆေးထပ်ဆိုး တာရှိတယ်။ ဒါပေမယ့် ကြည့်လိုက်ရင် သိသာပါတယ်ဆိုပြီး ရှင်းပြတယ်။ ရေသန့်ဘူးထဲမှာ ထည့်ထားတာ မ ျှစ်ချဉ် မဟုတ်ဘူး။ မ ျှစ်ရိုးရိုးပဲ၊ ရေခဲသေတ္တာထဲမှာ ထားရင် အကြာကြီး ထားစားလို့ရတယ်လို့ ထပ်ပြောတယ်။

အရောင်းအဝယ်အခြေအနေမေးတော့ တစ်ခါ တစ်လေ တစ်သောင်းဖိုးလောက် ရောင်း ရတဲ့ နေ့ ရှိသလို ဆိုင်ကယ်ဆီဖိုးတောင် ပြန်မရတဲ့နေ့လည်း ရှိသတဲ့။ လူကြီးလမ်းကြောင်းရှိတဲ့နေ့ဆို ရောင်းလို့မရပြန်ဘူူး၊ ရောင်းမရတဲ့အပြင် ဝါးတန်းတွေပါဖြုတ်သိမ်းပေးရတယ်၊ ဒီအတိုင်း ထား လို့ ကတော့ တစ်ချို့ လှည့်ကင်းအဖွဲ့တွေက ရိုက်ချိုးပြီး လွှင့်ပစ်ခဲ့တာ လို့ ဆိုတယ်။

ခင်ဗျားတို့လည်း ရန်ကုန်က လမ်းဘေးဈေးသည် စည်ပင်ကို ကြောက်သလို ကြောက်နေရတာ ပေါ့လို့ ပြောလိုက်တော့ ၊ အမျိုးသားက “ ဆရာရေ ရွာမှာနေလည်း ကြောက်ရ၊ တောထဲမ ျှစ်ချိုး သွားလည်း ကြောက်ရ၊ ဈေးရောင်းလည်းကြောက်ရ၊ အကုန်ကြောက်ရတဲ့ ကြောက်ခေတ်ပါ” လို့ ညည်းရှာတယ်။

လက်လုပ်လက်စား နင်းပြားဘဝဆိုတော့ လက်လှုပ်မှ ပါးစပ်လှုပ်ရတဲ့ဘဝတွေပဲ။ ဒါ့ကြောင့် မရောင်းရတဲ့နေ့၊ အလုပ်မရှိတဲ့နေ့ဆိုဘယ်လိုလုပ်ကြလဲ လို့ မေးတော့ ဘဏ္ဍာရေး တာဝန် ယူထားပုံရတဲ့ အမျိုးသမီးက “ ဒီလိုပဲ အကြွေး ယူ စား ရတာပေါ့၊ အခုတော့ ဆန်ကြမ်းတစ်ပြည် ၁၄၅၀၊ စားအုန်းဆီက တစ်ဆယ်သား တစ်ထောင်၊ ငါးဆယ်သားရေသန့်ဘူးနဲ့ ယူရင် လေးထောင့်ငါးရာဖြစ်နေပြီ၊ အသုံးကျပ်တယ် ဆရာ” လို့ ဖြေတယ်။

အလုပ်အကိုင်ရှာဖွေရေးတာဝန်ယူထားပုံရတဲ့ အမျိုးသားက “ရရာတော့လုပ်တာပဲ။ ဒါပေမယ့် မလှုပ်သာဘူး” လို့ ဆိုတယ်။ အလုပ်အကိုင်ရှားတဲ့ သဘောပေါ့။ အင်း “ အသုံးကျပ်ပြီး မလှုပ်သာ တာကတော့” လမ်းဘေးဈေးသည်ကနေ တံခါးတွေကို ဖွင့်နိုင်အောင် တန်ခိုးမရှိတဲ့ လုပ်ငန်းရှင် တိုင်း ကြုံနေရတဲ့ စီးပွားရေးအခြေ အနေပဲ။

အလုပ်ကတော့ လင်မယား နှစ်ယောက်လုံး လုပ်တဲ့အပြင် သားအကြီးကလည်း နေ့စားလိုက်လုပ်နေသတဲ့။ သားအကြီးက ငါးတန်း၊ တစ်နှစ်ကျော်လောက် ကျောင်းနဲ့ ဝေးနေတော့ ကလေးကလည်း ကျောင်းပြန် မတက် ချင်တော့ဘူး။ ဒါ့ကြောင့် နေ့စား လုပ်ခိုင်းထားတယ်။ ကလေးဆိုတော့ တစ်နေ့ သုံးထောင်ပဲ ရတဲ့။ အခု ပါလာတဲ့ကလေးကတော့ နှစ်တန်းတက်နေတယ်၊ ကျောင်းပိတ်ရက်ဖြစ်လို့ လိုက်လာတာ တဲ့။

သူတို့ကို မသင်မနေရ ပညာရေးစနစ်အကြောင်းတွေဘာတွေ ပြောမနေတော့ပါဘူး။ သူတို့ အတွက် တစ်နေ့ သုံးထောင်ဆိုတာလည်း နည်းတဲ့ ဝင်ငွေမှမဟုတ်တာ။ ပညာရေးနဲ့ ပတ်သက် ရင် ကိန်းဂဏန်းတွေပဲ ရွတ်ရွတ်ပြတတ်တဲ့ ပညာရှိတွေသာ ဆင်းရဲခြင်းဟာ ကလေးတွေကို ကျောင်းနဲ့ဝေးစေတယ်ဆိုတဲ့ အခြေခံအကျဆုံးအချက်ကိုပဲ ရှင်းပြချင်တော့တယ်။

သူတို့ဆိုင်က မ ျှစ်အစိုအထုတ်တော်တော်များများ ဝယ်တဲ့အပြင် အမြန်လမ်းမှာ လိုအပ်ရင် လှုဖို့ ယူလာတဲ့ အစားအသောက်နဲ့ မုန့်တွေကို သူတို့အတွက် လက်ဆောင်ပေးလိုက်တယ်။ အမျိုး သမီးကြီးက ဘာမှလည်း ပြန်ကျွေးစရာမရှိဘူး။ ထမင်းစားသွားပါလားလို့ ဖိတ်တယ်။ ဘာတွေ ချက်တုန်းဗျ လို့ မေးလိုက်တော့ ထမင်းချိုင့်ကို ဖွင့်ပြတယ်။ ဆန်ကြမ်း နှစ်ချိုင့်၊ ကြက်ဥ ၊ ချဉ်ပေါင်ရွက်၊ ဆူးပုတ်ရွက်နဲ့ ငရုတ်သီးတွေရောပြီး ကြော်ထားတဲ့ ဟင်းတစ်ခွက်။

အသုံးကျပ်ပြီး မလှုပ်သာတဲ့ ကြောက်ခေတ် မ ျှစ်ရောင်းသူရဲ့ ထမင်းချိုင့်မှာ မ ျှစ်ကြော် လေး တောင် မပါရှာဘူး။

ကဗျာချစ်သူ သမ္မတ

လွန်ခဲ့တဲ့ လေးနှစ် ၂၀၁၈ က ရေးခဲ့တဲ့ ကဗျာ ချစ်သူ သမ္မတ နဲ့ ကဗျာဆရာအကြောင်း

—————————————————————————————

ကဗျာဆရာတွေကအခြားသူတွေထက်ခံစားချက်ပိုထူးခြားတယ်၊ စူးရှတယ်၊ အတွေးအမြင်တွေက လွတ်လပ်တယ်။ ဒီတော့ သူတို့ နေထိုင် ပြောဆိုမှုပုံစံတွေကို လူတိုင်းနားလည်ဖို့၊ လက်ခံနိုင်ဖို့ ခက်တယ်။ အာဏာရှိတဲ့လူတွေဆို ပိုဆိုး တာပေါ့။ ဒါပေမယ့် ထူးထူးခြားခြား ကဗျာဆရာကို တန် ဖိုးထားတဲ့ သမ္မတတစ်ယောက်လည်းရှိခဲ့တယ်။ သူ့ကြောင့်လည်း နိုင်ငံက ကဗျာဆရာကောင်း တစ်ယောက်ကို ပိုင်ဆိုင်ခွင့်ရခဲ့တယ်။

ကဗျာဆရာရဲ့ ဘဝအစက မလှပခဲ့ဘူး။ သူ့မိဘတွေက သားနှစ်ယောက်မွေးပြီးလို့ သမီး လေး လို ချင်နေချိန်မှာ သူ့ကို မွေးတာကြောင့် မိဘမေတ္တာအပြည့်မရခဲ့ဘူး။ အကိုတွေတုန်းက မွေးပြီးတာနဲ့ နာမည်ပေးခဲ့ပေမယ့်သူကတော့ခြောက်လကြာမှအမည်ပေးကင်ပွန်းတပ်ခံရတယ်။အရွယ် ရောက် လာတော့ သူတစ်ဖက်သတ် ချစ်နေရသူက အကိုလတ်နဲ့လက်ထပ်သွားတယ်။ ရထားနဲ့ ပျားရည် ဆမ်း ခရီးထွက်သွားတဲ့ အကိုနဲ့မရီးကြောင့်ဖြစ်လာတဲ့ ခံစားချက်က အစောဆုံးရေးတဲ့ ကဗျာ တစ်ပုဒ် ဖြစ်လာခဲ့တယ်။ သူအကိုကွယ်လွန်တော့ မရီးဖြစ်သူကိုလက်ထပ်ခွင့်တောင်းခဲ့သေးတယ်။ အဲဒီမှာလည်း ငြင်းပယ်ခံခဲ့ရတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကဗျာဆရာဟာ တစ်သက်လုံး အထီးကျန်အဖြစ်နဲ့နေ သွားခဲ့တယ်။ မလှပတဲ့ငယ်ဘဝကြောင့်သူရဲ့ အစောပိုင်း ကဗျာ တွေဟာ ဆွေးရိပ်သန်းနေ တယ်လို့ပြောကြတယ်။

တက္ကသိုလ်ရောက်တော့ ကဗျာတွေပိုရေးဖြစ်တယ်။ ကျောင်းမဂ္ဂဇင်းမှာဖော်ပြခံရတယ်။ ဒါပေမယ့် ဒုတိယနှစ်မှာ အဖေဆုံးတယ်။ ဇာတိမြေကို သူပြန်လာတယ်။ အဖေ့လုပ်ငန်းတွေကို ဦးစီးဖို့ ကြိုးစားတယ်။ မအောင်မြင်ဘူး။ ဒီလိုနဲ့ သူ မြို့တော်ကြီးဆီကို ထွက်လာခဲ့တယ်။ မြို့တော်ကြီးက စာပေအသိုင်းအဝန်းမှာနေတယ်။ ဘူတာမှာ အချိန်မှတ်စာရေးလုပ်တယ်။ တစ်နေ့ ဆယ်နာရီ လုပ် ရတယ်။ ချို့ချို့တဲ့တဲ့နေရတယ်။ ဒါပေမယ့် သူ့အတွက် အမေဂုဏ်ယူနိုင်အောင်ဆိုပြီး ကဗျာ စာအုပ် တစ်အုပ်ကို ကိုယ်ပိုင်ငွေနဲ့ထုတ်တယ်။ ဒါပေမယ့် စာအုပ်မထွက်ခင် သူ့အမေကွယ်လွန် သွားတယ်။ သူ့ကဗျာစာအုပ်လည်းမအောင်မြင်ဘူး။ သူအရက်တွေပိုသောက်လာတယ်။ ကဗျာ ရေးတဲ့စိတ် ကတော့ လျော့မသွားဘူး။

ဒီလိုနဲ့ ဒုတိယကဗျာစာအုပ်ထုတ်တယ်။ အဲဒီကဗျာစာအုပ် ကျတော့ နည်းနည်းလူသိလာတယ်။ အဲဒီကဗျာစာအုပ်ကပဲ သူ့ဘဝကို အလှည့်အပြောင်းဖြစ်သွား ခဲ့တယ်။

သမ္မတ ကလည်း လူထူးလူဆန်း။ မိဘတွေက အောင်မြင်တဲ့ စီးပွားရေးသမားတွေ၊ ဆွေကြီး မျိုးကြီး၊ ကောင်းပေ့ဆိုတဲ့ကျောင်းမှာတက်ခဲ့တယ်။ အသက်နှစ်ဆယ် ကျော်မှာနိုင်ငံရေးလောကထဲ ဝင်ခဲ့ တယ်။ အောင်မြင်တယ်။ ဒါပေမယ့် မပြောမဆိုနဲ့ နိုင်ငံရေးလောကက ထွက်ပြီး ဆိုးပေ့ ဆို တဲ့ဒေသ မှာ လူကြမ်းကြီးတွေနဲ့ ရင်ပေါင်တန်းပြီးကြမ်းခဲ့ရမ်းခဲ့တယ်။ လက်ဝှေ့လည်းထိုး တယ်။ အမဲလည်း လိုက်တယ်။

သူ့နိုင်ငံစစ်ဖြစ်တော့ ဗော်လံတီယာတပ်ဖွဲ့တစ်ဖွဲ့ကို သူဦးစီးပြီးတိုက်ခဲ့ သေးတယ်။ နိုင်ငံရေးလောကထဲ တစ်ကျော့ ပြန်ဝင် တော့လည်း သမ္မတဖြစ်တဲ့ အထိ အောင်မြင် ခဲ့တယ်။ သူ့ခေတ် သူ့အခါက အငယ်ဆုံးသမ္မတပေါ့။ အသက်လေးဆယ်ကျော်ပဲရှိသေးတယ်။ နိုင်ငံရေးသမားဖြစ်သလိုစာပေပညာရှင်လည်းဖြစ်ပြီး ပညာရှင်တွေအသိအမှတ် ပြုရတဲ့ စာအုပ် တွေ လည်းရေးခဲ့တယ်။
စာဖတ်ဝါသနာပါတဲ့ သမ္မတက ကဗျာဆရာရဲ့ ဒုတိယမြောက်ကဗျာစာအုပ်ကို သူ့သားဆီက တဆင့် ဖတ်ရတယ်။ကဗျာတွေကိုနှစ်သက်တော့ ကဗျာဆရာအကြောင်းစုံစမ်းတယ်။ သူ့သားဆီက တဆင့် ပဲကဗျာဆရာပင်ပင်ပန်းပန်းအလုပ်လုပ်နေရတယ်၊ရုန်းကန် နေရတယ်ဆိုတာသိသွားတယ်။ ဒီလိုနဲ့ ကဗျာဆရာကိုဆက်သွယ်ပြီးသက်တောင့်သက်သာနေထိုင်လုပ်ကိုင်နိုင်တဲ့အစိုးရအလုပ်တစ်နေရာ ရှာပေးခဲ့တယ်။ ကဗျာဆရာကိုလည်း “ကဗျာသာ ရေးပါဗျာ၊ အလုပ်ကို နောက်မှစဉ်းစား” လို့ပြော ခဲ့တယ်။

ပြီးတော့ “ကဗျာဆရာတစ်ယောက်ဟာ စက်ရုံပိုင်ရှင်သူဌေး တစ်ယောက်ထက် နိုင်ငံကို အကျိုးပြု နိုင်တယ်”လို့မှတ်ချက်ပေးခဲ့တယ်။ကဗျာဆရာ ကို သမ္မတအိမ်တော်မှာ ညစာလာစားဖို့ လည်းဖိတ်ဖူးတယ်။ ကဗျာဆရာကတော့ သူ့မှာ အိမ်တော်ကို လာဖို့အဝတ်အစားကောင်းကောင်း မရှိဘူး ဆိုပြီး ငြင်းခဲ့တယ်။

ကဗျာဆရာကလည်း အစိုးရအလုပ်ကို အကြာကြီးမလုပ်ပါဘူး။ နောက်သုံးနှစ်ကြာတော့ သမ္မတ အနားယူသွားတဲ့အခါ သူလည်း အလုပ်ကထွက်လိုက်တယ်။ ဒါပေမယ့် အဲဒီအချိန်လေးက သူ့ ဘ၀ အတွက်အလှည့်အပြောင်းပဲ။ နောင်နှစ်များစွာကြာတော့ သူအောင်မြင်နေတဲ့အချိန်မှာ သမ္မတရဲ့ သားကို “မင်းအဖေကြောင့်သာမဟုတ်ရင်ငါဒီနေရာမှာ ရှိမနေဘူး၊ သူက ငါ့ကို ငရဲတွင်းက ဆွဲထုတ် ခဲ့တယ် ” လို့ပြောခဲ့တယ်။

သမ္မတက အမေရိကန်သမ္မတ သီအိုဒိုရုစဗဲ့လ် Theodore Roosevelt ( ၁၈၅၈-၁၉၁၉ ) ဖြစ်ပြီး ကဗျာဆရာကတော့ Edwin Arlington Robinson ( ၁၈၆၉ – ၁၉ ၃၅) ဖြစ်ပါတယ်။ ကဗျာဆရာက နောက်ပိုင်းမှာ ပူလစ်ဇာဆု သုံးကြိမ် ရခဲ့ပြီး စာပေဆိုင်ရာ နိုဘယ်ဆုအတွက်လေးကြိမ်အမည်စာရင်း တင်သွင်းခံ ခဲ့ရပါတယ်။

ကဗျာချစ်သူသမ္မတကအောင်မြင်တဲ့ကဗျာဆရာတစ်ယောက်ကို မွေးထုတ်ပေးခဲ့တယ်။ ကဗျာဆရာ ကို ကြောက်တဲ့ ခေါင်းဆောင်တွေကလည်း ကဗျာရေးခွင့်တွေ ပိတ်ပြီး ကဗျာဆရာတွေရဲ့ ဘဝကို သင်းသတ်ဖို့ကြိုးစားခဲ့ဖူးတယ်။ ဒါပေမယ့် ကဗျာတွေကတော့ သေမသွားခဲ့ဘူး။